PKPP Lewiatan o projekcie ustawy o zwalczaniu nieuczciwych praktyk rynkowych

Założeniem projektowanej ustawy jest uregulowanie w polskim systemie prawnym nieuczciwych praktyk rynkowych stosowanych przez przedsiębiorców wobec konsumentów. Projektowana ochrona klienta paradoksalnie może jednak w przyszłości godzić w jego interesy.

Uwagi ogólne:
Przedłożony do konsultacji projekt ustawy ma na celu implementację Dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk rynkowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniającej Dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE, 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady do polskiego porządku prawnego.

Podstawowe wątpliwości PKPP Lewiatan budzi jednak sposób implementowania dyrektywy 2005/29 do polskiego porządku prawnego.

Po pierwsze, trudno się zgodzić ze wskazanym w uzasadnieniu do projektu argumentem, iż implementowanie dyrektywy 2005/29 w drodze przyjęcia nowej ustawy ma na celu realizowanie zasady przejrzystości prawa.

Po drugie, zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami implementacji prawa europejskiego do prawa krajowego, w przypadku zaistnienia obowiązku implementacji jakiejś dyrektywy do porządku prawnego kraju członkowskiego koniecznym jest wydanie aktu prawnego, pozwalającego na osiągnięcie skutku zamierzonego przez ustawodawcę wspólnotowego, ale jednocześnie niewykraczającego poza nakładane przezeń wymogi.

Nie oznacza to jednak: automatycznego obowiązku przyjmowania nowej ustawy, obowiązku przepisywania do aktu prawnego wprost treści implementowanej dyrektywy, czy przenoszenia na grunt danego porządku prawnego pojęć czy sformułowań użytych co prawda w dyrektywie, ale nie istniejących w danym porządku prawnym (byłyby to bowiem działania niezgodne z zasadami tworzenia poprawnej legislacji). Oznacza to jedynie tylko tyle, że trzeba zastosować takie instrumenty, które pozwolą na osiągnięcie skutku zamierzonego przez ustawodawcę wspólnotowego.

Zdaniem PKPP Lewiatan, zakres projektowanej ustawy dotyczy zagadnień w części już uregulowanych w polskim systemie prawnym: w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów czy w kodeksie cywilnym. Przywoływana w uzasadnieniu zasada przejrzystości prawa oraz ww. zasady implementacji prawa europejskiego do prawa krajowego wskazywałyby raczej na konieczność odpowiedniego znowelizowania ww. ustaw, tak aby zapewnić z jednej strony poprawne implementowanie dyrektywy, a także spójność przepisów krajowych, z drugiej zaś funkcjonowanie jasnych kryteriów pozwalających na dokonanie oceny co do prawidłowości stosowania przez przedsiębiorcę określonej praktyki, podmiotów uprawnionych do występowania z roszczeniami z tytułu jej stosowania, trybu dochodzenia roszczeń oraz ich zakresu.

Na końcu należy również podkreślić, iż tytuł projektu wydaje się być niewłaściwy. Nawiązuje bezpośrednio do obowiązującej już ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Pojawienie się nowego aktu prawnego pod bardzo zbliżoną nazwą może spowodować, iż przedsiębiorcy potraktują go jako zastępujący poprzednią ustawę. W związku z tym dla przejrzystości krajowego systemu prawnego byłoby wskazane, aby tytuł projektu był bardziej zbliżony do tytułu dyrektywy. Mógłby brzmieć np. „ ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom handlowym w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami” (lub podobnie).

Uwagi szczegółowe:

Ad. art. 2 pkt 3
Proponowana w projekcie definicja „produktu” jest definicją przepisaną wprost z implementowanej dyrektywy...