Dotacja i amortyzacja – wybrane zagadnienia

Niewątpliwą korzyścią związaną zczłonkowstwem Polski w Unii Europejskiej jest możliwość korzystania przez podmioty krajowe z unijnej pomocy finansowej. Oczywiście otrzymując takie zewnętrzne finansowanie, należy zastanowić się nad tym, czy – a jeżeli tak, to jakie – skutki podatkowe implikuje uzyskanie tego rodzaju wsparcia w przypadku nabycia środków trwałych.

Podkreślić trzeba, że uzyskanie dotacji w żaden sposób nie wpływa na wartość początkową środka trwałego. Oznacza to, że pomimo iż część wydatków ponoszonych w związku z nabyciem lub wytworzeniem środka trwałego była pokrywana środkami z dotacji, to wartość początkową podatnik musi definiować, odwołując się do regulacji art. 16g ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., dalej: ustawa o CIT) lub odpowiadającego mu przepisu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w przypadku odpłatnego nabycia lub wytworzenia składnika majątku trwałego wartość początkowa wyznaczana jest poprzez cenę nabycia lub odpowiednio koszt wytworzenia.

W tym miejscu warto wskazać, że oba pojęcia mają swoje definicje legalne, tzn. zapisane w ustawie podatkowej. I tak, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, w których zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony bądź zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W razie importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Z kolei kosztem wytworzenia jest wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Zarówno cenę nabycia, jak i koszt wytworzenia koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Jeżeli składnik majątku wymaga montażu, w wartości początkowej należy uwzględnić wydatki poniesione na ten montaż.

Co istotne, prawodawca nie zamieścił żadnych szczególnych zapisów dotyczących wyznaczania wartości początkowej w tych przypadkach, w których zakup jest współfinansowany środkami z dotacji. Zatem przy wyznaczaniu wartości początkowej podatnik ani nie pomniejszy, ani nie powiększy z tego tytułu cen nabycia czy kosztu wytworzenia.

Fakt, że podatnik otrzymał lub spodziewa się otrzymać współfinansowanie nie zmienia też zasad, które winny być stosowane przy wyznaczaniu momentu rozpoczęcia inwestycji.

Od początku obowiązywania regulacji ustawy o CIT podatnicy i przedstawiciele fiskusa mają problem z wydatkami „brzegowymi”, tzn. wydatkami, które ponoszone są jeszcze przed rozpoczęciem takiej in...