Amortyzacja mieszkań: Przepis przejściowy niezgodny z Konstytucją?

Jak czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację poselską, Trybunał Konstytucyjny wypowiadał się niejednokrotnie, iż uznaniu zwolnień od podatku za przedmiot „praw nabytych” (ich ekspektatyw) stoi na przeszkodzie - przede wszystkim - zasada powszechności opodatkowania dochodów. Podatnikom nie może być przypisane bezterminowe prawo do zwolnień podatkowych określonego typu, wyprowadzane jedynie z faktu korzystania z ustawowych zwolnień w okresie przeszłym czy też w znacznej części konkretnego roku podatkowego.

Interpelacja nr 32424 do ministra finansów w sprawie wprowadzenia przepisów przejściowych, które umożliwiłyby ochronę interesów osób już korzystających z amortyzacji wydatków na zakup i remont lokali mieszkalnych

Szanowny Panie Ministrze,

celem zmian wprowadzanych w prawie powinna być szeroko rozumiana poprawa jakości życia obywatelek i obywateli. To najbardziej podstawowa reguła. Jednak pakiet zmian ogłoszonych jako Polski Ład ma wad tak wiele, że zdaje się tej zasady nie realizować. Przykładem tego jest planowany praktyczny zakaz amortyzowania wydatków na remont i zakup mieszkań.

Art. 1 pkt 16 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1532) przewiduje zmianę art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która odbierze możliwość amortyzowania wszelkich wydatków poniesionych na zakup oraz remonty lub modernizację lokali mieszkalnych. Obecnie możliwe jest stopniowe ujmowanie tych wydatków w kosztach poprzez tzw. odpisy amortyzacyjne. Projektowana nowelizacja oznacza, że wynajmowanie mieszkania od 1 stycznia 2022 r. zostaje w praktyce potraktowane jako nieetyczny biznes, obarczony najsurowszą sankcją w postaci zakazu ujmowania w kosztach wydatków (ogromnych przecież) poniesionych na zakup mieszkania i jego remont.

Jednocześnie w ten sposób potraktowane są tylko lokale mieszkalne. Lokale użytkowe (aparthotele lub nowe obiekty deweloperskie ze sztucznie zaklasyfikowanymi mieszkaniami jako lokale użytkowe - przykład wieżowca Bastion Wałowa w Gdańsku) będą dalej mogły korzystać z możliwości amortyzacji na dotychczasowych zasadach. Podobnie będą postępować zagraniczne fundusze inwestujące na ogromną skalę w ogromne obiekty z mieszkaniami, ale formalnie oddawanymi do użytku jako lokale użytkowe. Stracą więc jedynie osoby będące właścicielami lokali mieszkalnych.

Powstaje obawa, że odebranie prawa do amortyzowania mieszkań dotyczyć będzie nie tylko lokali mieszkalnych nabytych po 1 stycznia 2022 r., ale obejmie również lokale mieszkalne już w trakcie amortyzacji. Podejrzenie to jest tym bardziej uzasadnione, że w projekcie nie znajdują się przepisów przejściowe, które pozwalałyby dokończyć amortyzację dla rozpoczętych inwestycji (tj. wprowadzonych już do ewidencji środków trwałych). Uzupełnienie tego braku jest ciągle możliwe, ponieważ prezydent RP nie podpisał jeszcze ustawy. Miał na to 21 dni od dnia 2 listopada 2021 r.

Przy odpowiedniej woli politycznej można wprowadzić przepisy przejściowe, które pozwalałyby dokończyć amortyzację trwających/rozpoczętych inwestycji w mieszkania. Tego wymaga zasada ochrony interesów w toku wyrażona również w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, sygn. akt P 10/11: „obowiązkiem ustawodawcy ze względu na ochronę interesów w toku jest ustanowienie przepisów, które umożliwiają dokończenie przedsięwzięć rozpoczętych stosownie do przepisów obowiązujących w chwili ich rozpoczynania”. Tylko w ten sposób można w pełni strzec realizacji zasady zaufania, która jest podstawą prawidłowych st...