Cienka kapitalizacja: Odsetki od pożyczki udzielonej przez udziałowca jako koszt podatkowy

Odsetki od pożyczki mogą zostać zaliczone dokosztów uzyskania przychodów dopiero wmomencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji. Należy jednak pamiętać oistotnym ograniczeniu tego prawa. Chodzi otzw.cienką kapitalizację.

Zaznaczmy na początek, że w myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 74, poz. 397, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) (…). Do kosztów podatkowych nie zalicza się również naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Odsetki od pożyczki mogą zatem zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji, jednak pod warunkiem, że nie zachodzą między innymi okoliczności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT. Chodzi tutaj właśnie o tzw. cienką kapitalizację.

Cienka kapitalizacja

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek. Przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zwróćmy uwagę, że z brzmienia tego przepisu wynika, że zasada ograniczająca cienką kapitalizację znajduje zastosowanie do odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez określonych pożyczkodawców („pożyczkodawcy kwalifikowani”), jeżeli wartość zadłużenia spółki z jakiegokolwiek tytułu prawnego wobec grona „znaczących udziałowców” osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – pożyczkobiorcy.

Zastosowanie ograniczeń w finansowaniu spółek przewidzianych w wyżej zacytowanym przepisie uwarunkowane jest zaistnieniem łącznie dwóch przesłanek:

1. odsetki są wypłacane przez spółkę z tytułu pożyczek udzielonych spółce przez udziałowców zaliczonych do grona „kwalifikowanych pożyczkodawców”, tj. ściśle ...