Formy wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w PIT - objaśnienia MF

Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów dotyczą funkcjonujących na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne rozwiązań podatkowych, które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne, tj. dot. ulgi termomodernizacyjnej, a także zwolnienia z podatku dotacji: „Czyste Powietrze”, „Mój Prąd” i „Moje Ciepło”.

Objaśnienia podatkowe

z 3 kwietnia 2023 r.

Formy wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych

Podstawa prawna: art. 14a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm.)

SPIS TREŚCI:

1. Czego dotyczą objaśnienia

2. Podstawa prawna i moc ochronna objaśnień

3. Formy wsparcia

4. Ulga termomodernizacyjna

4.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy

4.2. Warunki korzystania z ulgi

4.3. Rodzaj wydatków

4.4. Dokumentowanie wydatków termomodernizacyjnych

4.5. Typ budynku

4.6. Tytuł prawny do budynku

4.7. Czas trwania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego

4.8. Wysokość wydatków oraz źródło ich finansowania

4.9. Sposób korzystania z ulgi

4.10. Zwrot ulgi

5. Zwolnienie od podatku

1. Czego dotyczą objaśnienia

Niniejsze objaśnienia podatkowe (dalej: „Objaśnienia”) dotyczą funkcjonujących na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[1], zwanej dalej „ustawą PIT”, oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne[2], zwanej dalej „ustawą o ryczałcie”, rozwiązań podatkowych, które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne.

Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego.

2. Podstawa prawna i moc ochronna objaśnień

Objaśnienia podatkowe są wydawane na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa[3], zwanej dalej: „Ordynacją podatkową”. Wydaje się je z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe.

Podatnik, który w danym okresie rozliczeniowym podatku dochodowego od osób fizycznych zastosuje się do niniejszych objaśnień, objęty jest ochroną przewidzianą w art. 14k–14m w związku z art. 14n § 4 Ordynacji podatkowej.

3. Formy wsparcia

W przepisach regulujących podatek dochodowy od osób fizycznych dla podatników podejmujących działania termomodernizacyjne obowiązują dwie formy wsparcia:

1. ulga termomodernizacyjna,
2. zwolnienie od podatku.

4. Ulga termomodernizacyjna

4.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy

Adresatami ulgi termomodernizacyjnej są podatnicy, którzy podatek dochodowy od osób fizycznych obliczają:

• według skali podatkowej,
• według jednolitej 19% stawki podatku, o której mowa w art. 30c ustawy PIT, lub
• w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Prawo do ulgi termomodernizacyjnej przysługuje zarówno podatnikom podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, jak również podatnikom, którzy w Polsce podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiągniętych na terytorium Polski.

Podatnicy obliczający podatek według skali podatkowej lub jednolitej 19% stawki podatku  ulgę termomodernizacyjną stosują na podstawie art. 26h ustawy PIT natomiast  podatnicy  obliczający podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o ryczałcie.

Ulga ta polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku (w przypadku podatników opodatkowanych według skali podatkowej oraz jednolitej 19% stawki podatku) lub od przychodu (w przypadku podatników opodatkowanych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych) wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Przedsięwzięcie termomodernizacyjne jest zdefiniowane[4] i oznacza:

1. ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych,
2. ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki mieszkalne, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
3. wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków mieszkalnych,
4. całkowitą lub częściową zamianę źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Ważne! Realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego nie wymaga przeprowadzenia audytu energetycznego.

4.2. Warunki korzystania z ulgi

Ulga termomodernizacyjna stanowi preferencję podatkową, co oznacza, że można z niej korzystać po spełnieniu wszystkich warunków dla niej określonych. Ulgę termomodernizacyjną warunkuje w szczególności:

• rodzaj wydatków
• dokumentowanie wydatków
• typ budynku
• położenie budynku
• tytuł prawny do budynku
• czas trwania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego
• wysokość wydatków i źródło ich finansowania

4.3. Rodzaj wydatków

Nie każdy wydatek, który przyczynia się do poprawy efektywności energetycznej budynku, podlega odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Do odliczenia uprawnia tylko ten wydatek, który znajduje się na „liście wydatków”, czyli został wymieniony w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju[5].

Ważne! Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju zawiera zamkniętą listę wydatków. Wydatki spoza listy nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Ponieważ nie wszystkie wydatki uprawniają do skorzystania z omawianej ulgi, warto przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego upewnić się, czy rodzaj planowanej inwestycji i związanego z nią wydatku będzie mógł być odliczony w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Lista wydatków kwalifikujących się do ulgi obejmuje materiały budowlane, urządzenia i usługi.

W ramach wydatków na materiały budowlane i urządzenia na liście wydatków znajdują się:

1. materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów, wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
2. węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury;
3. kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
4. kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
5. zbiornik na gaz lub zbiornik na olej;
6. kocioł przeznaczony wyłącznie do spalania biomasy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4a lit. c ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw[6], spełniający co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe[7] – jeżeli eksploatacji takiego kotła nie zakazuje uchwała przyjęta na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska[8];
7. przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
8. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
9. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
10. materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego;
11. pompa ciepła wraz z osprzętem;
12. kolektor słoneczny wraz z osprzętem;
13. ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem;
14. stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne;
15. materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.

W ramach wydatków na usługi na liście znajdują się:

1. wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
2. wykonanie analizy termograficznej budynku;
3. wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
4. wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej;
5. docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów;
6. wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych;
7. wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
8. montaż kotła gazowego kondensacyjnego;
9. montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
10. montaż pompy ciepła;
11. montaż kolektora słonecznego;
12. montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
13. montaż instalacji fotowoltaicznej;
14. uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin;
15. regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji;
16. demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.

Szczególna sytuacja dotyczy zakupu kotła na paliwo stałe spełniającego co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189[9]  dokonanego do końca 2021 r. o ile podatnik nie odliczył tego wydatku do tej pory w całości   (gdyż podstawa obliczenia podatku/przychód, od którego dokonywał odliczenia był niższy od kwoty przysługującej ulgi) Podatnik zachowuje prawo do odliczenia pozostałej części przysługującej ulgi w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniósł pierwszy wydatek. Powyższe odstępstwo wynika z faktu, że do końca 2021 r. kocioł na paliwo stałe znajdował się na liście wydatków.

Warto zaznaczyć, że wydatki na zakup i montaż klimatyzatora z funkcją grzania nie uprawniają podatnika do skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej.

Przykład 1.

Podatnik poniósł wydatki na zakup i montaż okien w swoim domu. W wyniku wymiany okien nastąpiło zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego.

Podatnik może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej, o ile spełni pozostałe warunki.

Przykład 2.

Podatnik wymienił szyby w oknach na szyby zespolone, w wyniku czego nastąpiło ograniczenie strat ciepła.

Podatnik nie może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej, gdyż w przypadku okien lista wydatków uwzględnia jedynie wymianę stolarki okiennej, czyli wymianę całego okna, a nie jego elementów, np. samych szyb.

Przykład 3.

Podatnik ocieplił 3 balkony/tarasy, które są integralną częścią budynku, przy czym:

• jeden z tarasów stanowi jednocześnie stropodach korytarza i przedsionka wewnętrznego,
• drugi z tarasów stanowi stropodach nad garażem,
• balkon jest elementem nadwieszonym (posiada formę otwartą).

Czy w ramach ulgi termomodernizacyjnej podatnik może odliczyć wydatki na docieplenie każdego z ww. tarasów lub balkonu, czy wyłącznie tarasu stanowiącego jednocześnie strop powierzchni mieszkalnej budynku.

Podatnik może odliczyć wydatki związane z dociepleniem obu tarasów i balkonu gdyż stanowią one integralną część budynku, o ile spełni pozostałe warunki.

Przykład 4.

Podatnik uzyskujący jedynie przychody ze stosunku pracy w 2020 r. zrealizował przedsięwzięcie termomodernizacyjne polegające na zakupie kotła na paliwa stałe, ponosząc wydatek w kwocie 25 tys. zł. Podstawa obliczenia podatku w składanych przed podatnika zeznaniach za lata 2020-2021 wynosiła 10 tys. w każdym roku. Czy podatnik może kontynuować odliczenie tego wydatku w zeznaniach za następne lata, pomimo tego, że urządzenie nie znajduje się już na liście wydatków?

Tak, podatnik może kontynuować odliczenie wydatku na zakup kotła na paliwo stałe w latach następnych na zasadzie praw nabytych, pod warunkiem uzyskiwania dochodów (odpowiednio przychodów) podlegających opodatkowaniu.

4.4. Dokumentowanie wydatków termomodernizacyjnych

Wysokość wydatków termomodernizacyjnych ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z podatkiem od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towar&o...