Jak długo konsumenci mogą żądać wystawienia faktury do paragonu?

Klienci czasami spotykają się z ostrzeżeniami, umieszczanymi najczęściej przy kasach, w których sprzedawcy informują o terminie, w którym można zwrócić się o wystawienie faktury do paragonu. Terminy te czasami są dość krótkie (spotyka się nawet terminy 7 czy 14 dni). Jednak sprzedawca, odmawiając wystawienia faktury, może narazić się na zarzut naruszenia ustawy o podatku od towarów i usług, co w konsekwencji może oznaczać odpowiedzialność karną skarbową.

Wbrew pozorom sprawa jest dość prosta i jednoznacznie rozstrzygnięta w przepisach.

Obowiązek wystawienia faktury reguluje art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nakazuje on wystawienie faktury dokumentującej między innymi sprzedaż, dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywaną przed podatnika VAT na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jednocześnie w omawianym art. 106b w ust. 2 znajduje się zapis, iż podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku (dotyczy to, z niewielkimi wyjątkami, zarówno zwolnień przedmiotowych jak i podmiotowych).

Przedstawione przepisy nie zakazują wystawiania faktur - zwalniają jedynie podatników VAT, w przypadku sprzedaży na rzecz konsumentów lub sprzedaży zwolnionej, od automatycznego obowiązku wystawienia faktury.

I gdyby na tym poprzestać, konsumenci nie otrzymywaliby faktur - nie występują bowiem w charakterze podatnika VAT ani w charakterze osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Są jednak sytuacje, w których konsument tę fakturę posiadać musi - np. w przypadku dokonywania odliczeń podatkowych, rozliczania się z wydatków w podróży służbowej itp. I są sytuacje, w których konieczność ta objawia się dopiero po fakcie dokonania zakupu.

Ustawodawca przewidział tę sytuację, i w art. 106b ust. 3 ustawy o VAT umieścił przepis, nakazujący sprzedawcy wystawienie faktury na żądanie nabywcy towaru lub usługi.

Wystarczy, że nabywca zgłosi to żądanie w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Odmowa wystawienia faktury, jeśli powyższy warunek został spełniony stanowi czyn zabroniony.

Kodeks karny skarbowy stanowi, iż:

Art. 62. § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, 
podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

§ 2. Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, 
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas...