Kasy fiskalne w formie oprogramowania. Dla kogo? Nie wiadomo

Obecnie trwają prace nad określeniem grup podatników, w odniesieniu do których będzie możliwe używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania. Trudno zatem w chwili obecnej stwierdzić czy podatnicy wymienieni w art. 145b ust. 1 ustawy o VAT będą wyłączeni spod działania regulacji w zakresie kas rejestrujących mających postać oprogramowania. Szczegółowy wykaz podatników, którzy będą mogli używać kasy rejestrujące mające postać oprogramowania, będzie określony w projekcie rozporządzenia wydawanego na podstawie art. 111b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT - wyjaśniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską.

Interpelacja nr 2062 do ministra finansów w sprawie kas fiskalnych mających postać oprogramowania

Szanowny Panie Ministrze,

w dniach 13 i 17 stycznia 2020 r. na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji (dalej „RCL”) opublikowano materiały związane z rozporządzeniem wydawanym na podstawie przepisu art. 111b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, ze zm. - „ustawa o VAT”). W ramach tych materiałów przedstawiono zarówno nowy projekt przedmiotowego rozporządzenia w sprawie kas fiskalnych mających postać oprogramowania, wraz z wymaganiami technicznymi (dalej „rozporządzenie”), jak i pismo z dnia 15 stycznia 2020 r. RCL (RCL.DPG.555.419/2019) zawierające stanowisko dotyczące przedmiotowego projektu rozporządzenia.

Z projektowanego rozporządzenia m.in. usunięto przepis o realizacji upoważnienia ustawowego zawartego w art. 111b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem określenie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest stosowanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania. W projekcie z dnia 13 stycznia 2020 r. wprowadzono także przepisy o homologacji kas mających postać oprogramowania przez prezesa Głównego Urzędu Miar (dalej „prezes GUM”), w tym w szczególności określono zawartość wniosku producenta do prezesa GUM, zakres badań oraz sprawozdania z badania (rozdziały 4-7 projektowanego rozporządzenia), a także określono wymagania techniczne, odnosząc się jedynie do samej aplikacji kasy mającej postać oprogramowania, bez szczegółowego odniesienia się do urządzenia lub systemu operacyjnego, na którym aplikacja kasy będzie funkcjonowała (załącznik nr 1 do projektowanego rozporządzenia).

Jednocześnie, jak wskazuje RCL, brak równoczesnego określenia grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest stosowanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania, powoduje niejasność co do stosowania art. 111b ust. 1 ustawy, a w konsekwencji stosowania projektowanego rozporządzenia.

Ponadto RCL wskazuje, że zakres regulacji rozdziałów 4-7 jest objęty odrębnym upoważnieniem ustawowym zawartym w art. 111 ust. 9 pkt 2-6 ustawy o VAT, a w konsekwencji jego pozostawienie w projekcie rozporządzenia stanowi przekroczenie upoważnienia ustawowego. W związku z powyższym RCL wskazuje, że w przypadku konieczności wprowadzenia unormowań w zakresie dotyczącym wniosku i badania przez prezesa GUM należałoby dokonać nowelizacji rozporządzenia wydanego na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy o VAT.

Z oceny skutków regulacji rozporządzenia wynika, że stosowanie kas w postaci oprogramowania ma zwiększyć efektywność działań administracji skarbowej w zakresie zwalczania nierejestrowanej sprzedaży detalicznej oraz unikania i uchylania się od opodatkowania w zakresie podatku VAT poprzez wprowadzone mechanizmy kontrolne w czasie rzeczywistym. Tymczasem, jak wynika w szczególności z opinii centralnego organu administracji rządowej, jakim jest prezes Głównego Urzędu Miar, proponowane rozwiązania nie są w pełni równoważne w zakresie bezpieczeństwa do fizycznych urządzeń rejestrujących (on-line). Prezes GUM, powołując się na dane dotyczące innych krajów przywołanych w uzasadnieniu do wcześniejszych projektów rozporządzenia, wskazuje, że pominięto istotne uwarunkowania faktyczne dotyczące tych przypadków. Nie odniesiono się bowiem do faktu, że szczelność systemu w Polsce jest na zupełnie innym, znacznie wyższym poziomie niż w krajach referencyjnych (Chorwacja, Czechy). Ponadto prezes GUM wskazywał, że możliwość stosowania kas mających postać oprogramowania powinny stopniowo otrzymać wybrane grupy podatników, przykładowo podatnicy do pewnego progu obrotu (dotychczas zwolnieni z obowiązku stosowania kas rejestrujących), prowadzący wyłącznie sprzedaż wysyłkową (przez Internet), sprzedaż okazjonalną, sprzedaż mobilną (na targowiskach, podatnicy świadczący usługi w zakresie przewozu osób), a także podatnicy prowadzący sprzedaż z wykorzystaniem automatów.

Wobec powyższego proszę o odpowiedź na pytania:

1. Kiedy minister finansów planuje przedstawienie projektu rozporządzenia realizującego upoważnienie ustawowe zawarte w art. 111b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT? Jakie grupy podajników lub rodzaje czynności zostaną objęte tym nowym rozporządzeniem?
2. Czy uwzględniając cel regulacji rozporządzenia, zostaną z tego nowego rozporządzenia wyłączone grupy podatników świadczących usługi lub sprzedających towary, o których mowa w art. 145b ust. 1 ustawy o VAT?
3. Czy przed umożliwieniem stosowania kas mających postać oprogramowania u podatników objętych obecnie obowiązkiem stosowania istniejących kas rejestrujących zdaniem ministra finansów nie jest w interesie Skarbu Państwa przetestowanie kas mających postać oprogramowania - co do których zgłoszono zastrzeżenia dotyczące szczelności systemu podatkowego - najpierw u podatników, u których ryzyko dla interesów ekonomicznych Skarbu Państwa jest niskie (tj. zgodnie z sugestiami prezesa GUM u podatników dotychczas zwolnionych z obowiązku stosowania kas rejestrujących, prowadzących wyłącznie sprzedaż wysyłkową przez Internet, spr...