NSA: Średnia cena rynkowa samochodu przy nabyciu wewnątrzwspólnotowym

Średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym, w dniu powstania obowiązku podatkowego, średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz - jeżeli jest to możliwe do ustalenia - z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym, co nabyty na terytorium kraju lub nabyty wewnątrzwspólnotowo samochód osobowy.

Teza

Ustawodawca w art. 104 ust. 11 u.p.a. uzależnił ustalenie średniej wartości rynkowej samochodu osobowego od cech pojazdu, można powiedzieć o charakterze technicznym, jego marki, modelu, rocznika, względnie wyposażenia i stanu technicznego, a nie od innych czynników niezwiązanych bezpośrednio z samym pojazdem, oderwanych od jego fizyczności, np. od sposobu nabycia samochodu, czy też możliwości jego sprzedaży. Tak ustalonej wartości samochodu nie można pomniejszać o współczynniki takie jak: współczynnik zbywalności czy współczynnik za indywidualny zakup samochodu.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Dariusz Dudra (spr.) Sędzia NSA Lidia Ciechomska-Florek Sędzia del. WSA Izabella Janson Protokolant Anna Sobińska po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2019 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 6 października 2016 r. sygn. akt I SA/Go 249/16 w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rzepinie z dnia [...] czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od M. P. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Zielonej Górze 675 (sześćset siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z 6 października 2016 r., sygn. akt I SA/Go 249/16 oddalił skargę M. P. (dalej: skarżąca) na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rzepinie (dalej: Dyrektor IC) z dnia [...] czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu osobowego.

Sąd I instancji rozstrzygał w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Naczelnik Urzędu Celnego w Zielonej Górze wszczął z urzędu postępowanie w sprawie określenia wysokości podstawy opodatkowania w podatku akcyzowym z tytułu dokonanego nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego na podstawie dokumentów złożonych przez skarżącą, w szczególności deklaracji uproszczonej nabycia wewnątrzwspólnotowego AKC-U z dnia [...] października 2011 r. i opinii z dnia [...] października 2011 r. z badania samochodu osobowego wykonanej przez rzeczoznawcę samochodowego K. F. z Biura TT w Zielonej Górze, a także dokumentów zgromadzonych w toku wykonanych czynności sprawdzających w tym wydruku z systemu Info-Ekspert Nr [...] i dokumentu wyliczenia wysokości podstawy opodatkowania z dnia [...] października 2011 r., które postanowieniem zostały włączone jako dowody do postępowania podatkowego. Z dokumentów tych wynikało, że skarżąca przywiozła z terytorium państwa trzeciego na terytorium państwa członkowskiego samochód osobowy marki L., który następnie przemieściła z terytorium tego państwa członkowskiego na terytorium kraju. Z deklaracji tej wynikało, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego przedmiotowego samochodu powstał w dniu [...] października 2011 r. W deklaracji skarżąca wskazała, że zapłaciła za samochód kwotę 10.445,00 zł.

Decyzją z dnia [...] lutego 2016 r. Naczelnik Urzędu Celnego w Zielonej Górze określił skarżącej wysokość: podstawy opodatkowania w podatku akcyzowym z tytułu dokonanego nabycia wewnątrzwspólnotowego ww. samochodu osobowego w kwocie 21.311,00 zł i zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym w kwocie 3.964,00 zł. Organ podatkowy uznał, że bezdyskusyjną przy określeniu średniej wartości rynkowej pojazdu konieczne jest uznanie korekty za wyposażenie dodatkowe, pierwszą rejestrację i przebieg oraz określonego przez rzeczoznawcę stopnia uszkodzenia pojazdu, bowiem te elementy bezpośrednio dotyczą stanu technicznego samochodu osobowego. W odniesieniu do korekty za indywidualny zakup za granicą oraz do użytego w sporządzonej przez rzeczoznawcę wycenie współczynnika zbywalności obrazującego możliwości ewentualnego zbycia pojazdu przez podatnika uznał, że organ podatkowy nie ma podstawy prawnej do zastosowania ich przy określeniu średniej wartości rynkowej uwzględniającej czynniki cenotwórcze wymienione w art. 104 ust. 11 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U z 2009 r. Nr 3 poz. 11 ze zm. - dalej u.p.a.). Organ I instancji wskazał również, że nie podważył wiarygodności ani rzetelności wyceny z dnia [...].10.2011 r. Została ona sporządzone przez uprawnionego rzeczoznawcę, jednakże nie uwzględniała ona treść przepisów art. 104 ust. 11 u.p.a., w związku z czym organ podatkowy nie miał prawnej możliwości do przyjęcia wskazanej w niej wartości rynkowej brutto w wysokości 19.200,00 zł za średnią wartość rynkową w rozumieniu tego właśnie przepisu.

Orzekając na skutek odwołania, Dyrektor IC decyzją z dnia [...] czerwca 2016 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Skarżąca nie zgadzając się z rozstrzygnięciem wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim.

Sąd I instancji oddalając skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) i uzasadniając motywy podjętego rozstrzygnięcia, po uprzednim wskazaniu przepisów prawnych mających zastosowanie w sprawie uznał, że organ podatkowy był uprawniony na podstawie art. 274a § 2 o.p. w razie powzięcia wątpliwości co do poprawności złożonej deklaracji, do wezwania podatniczki celem udzielenia, w wyznaczonym terminie, niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych w niej zawartych. W myśl art. 104 ust. 8 i 9 u.p.a. organy podatkowe mogą dokonywać weryfikacji wysokości deklarowanej przez podatnika podstawy opodatkowania, wzywać podatnika do zmiany deklarowanej wysokości opodatkowania i do złożenia wyjaśnień dotyczących deklarowanej wysokości podstawy opodatkowania.

WSA podkreślił, że organ podatkowy w oparciu o wyliczenia dokonane na podstawie danych systemu Info-Ekspert Nr [...] stwierdził, iż skarżąca nieprawidłowo zadeklarowała wartość samochodu w kwocie 10.445,00 zł, bowiem zgodnie z wyliczeniem ustalił średnią wartości takiego samochodu na rynku krajowym w miesiącu, w którym dokonano jego nabycia, w kwocie 44.078,00 zł. Dowód dokonanych czynności sprawdzających stanowi dokument z dnia [...] października 2009 r. sporządzony przez funkcjonariuszy celnych Urzędu Celnego w Zielonej Górze. Według tego dokumentu różnica pomiędzy średnią wartością rynkową takiego samochodu osobowego na rynku krajowym, a zadeklarowaną przez skarżącą wynosiła 76,30 %. Zasadnie zatem skarżąca została wezwana do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyny uzasadniającej podanie wysokości opodatkowania w kwocie znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego.

W ocenie Sądu I instancji zasadnie organ podatkowy uznał, że skarżąca nie wskazała przyczyny, która uzasadniałaby podanie w deklaracji uproszczonej nabycia wewnątrzwspólnotowego A-KCU wysokości podstawy opodatkowania znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej takiego samochodu osobowego. W tej sytuacji organ uprawniony był do zastosowania art. 104 ust. 11 u.p.a. Organ I instancji określił wysokość podstawy opodatkowana podatkiem akcyzowym nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego w oparciu o ustaloną przez rzeczoznawcę samochodowego wartość rynkową tego samochodu w stanie uszkodzonym. Przy ustaleniu podstawy opodatkowania zasadnie organy podatkowe zakwestionowały, tę część opinii biegłego, która dotyczyła zastosowania do wyliczenia średniej wartości rynkowej samochodu korekt pomniejszających tę wartość, a mianowicie korekty za indywidualny zakup samochodu i współczynnika jego zbywalności.

Zdaniem WSA organy podatkowe obu instancji dokonały prawidłowej wykładni art. 104 ust. 11 u.p.a., stwierdzając, ze rzeczoznawca nie uwzględnił w swojej opinii przesłanek wynikających z tego przepisu.

W skardze kasacyjnej skarżąca zaskarżyła powyższy wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie oraz uchylenie zaskarżonych decyzji organów celnych, a także zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Skarżąca wniosła ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono na podstawie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a oraz art. 174 ust. 1 p.p.s.a. rażące naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie a mianowicie :

1) rażące naruszenie prawa materialnego a mianowicie art. 29 ust. 1 rozporządzenia Rady EWG nr 2913/92 z dnia 12 października 1992r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny z uwagi na nieuzasadnione kwestionowanie wartości celnej towaru uwidocznionej na rachunku, mającej uzasadnienie w stanie technicznym pojazdu w dacie nabycia i ustalenie wartości na podstawie z podważeniem współczynnik&oacu...