NSA. Zbycie przedsiębiorstwa nie podlega VAT

Dla oceny czynności zbycia przedsiębiorstwa jest ustalenie, czy przekazane elementy (o charakterze materialnym i niematerialnym) tworzą całość umożliwiającą nabywcy prowadzenie określonej aktywności gospodarczej. Za niewystarczające uznać należy proste porównanie katalogu składników należących do zbywcy prowadzącego przedsiębiorstwo z listą składników przekazanych nabywcy. Chodzi bowiem przede wszystkim o funkcjonalny i organizacyjny związek między nabytymi składnikami majątkowymi i niemajątkowymi, decydujący o samodzielnej realizacji celów gospodarczych - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Podatnik w maju 2016 r. nabył od spółki cywilnej dwie nieruchomości (zabudowaną budynkiem usługowym i niezabudowaną), wstępując w prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez zbywcę (spółkę cywilną) umów najmu. Na podstawie faktur dotyczących ww. transakcji podatnik dokonał stosownego rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług.

Organy podatkowe obu instancji zakwestionowały stanowisko podatnika podnosząc, że w ramach spornej transakcji doszło w istocie do nabycia od spółki cywilnej przedsiębiorstwa, co oznacza, że w sprawie znajduje zastosowanie wyłączenie przewidziane w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). W konsekwencji organy zweryfikowały rozliczenie dokonane przez podatnika.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie zgodził się z oceną organów podatkowych.

WSA argumentował, że na podatnika poza własnością nieruchomości przeszły wyłącznie prawa ściśle związane z nabytymi nieruchomościami pozwalające na ich użytkowanie oraz uprawnienia i obowiązki wynikające z umów najmu zawartych przez zbywcę. Podatnik nie przejął praw i obowiązków z zawartych przez zbywającą spółkę cywilną umów na media (ciepło, dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, sprzedaż energii elektrycznej i umowa dystrybucyjna) i zawarł nowe umowy z dostawcami, to samo odnosi się do polisy ubezpieczeniowej. Na podatnika wraz z nabyciem nieruchomości nie przeszły również prawa i obowiązki wynikające z umowy dzierżawy części działki sąsiadującej, do której tytuł prawny był konieczny celem zapewnienia komunikacji pieszej i samochodowej między nieruchomościami nabytymi w drodze aktu notarialnego z maja 2016 r. Dopiero po sprzedaży nieruchomości został przeniesiony ogół praw i obowiązków wynikających z umowy dzierżawy z marca 2016 r. Podatnik nie przejął ksiąg rachunkowych zbywcy, pracowników obsługi nieruchomości, znaku towarowego czy nazwy, nie sprzedano tajemnic przedsiębiorstwa, know-how, czy bazy kontrahentów.

Ponadto WSA zauważył, że nabywając wskazane składniki majątku, podatnik nie przejął działalności zbywcy, która miała szersze spektrum niż tylko najem, bowiem zakres działalności spółki cywilnej to budowanie (w tym spornej nieruchomości zabudowanej), komercjalizowanie, usługi doradcze w zakresie komercjalizacji, sprzedaż i wynajem budynków. Wspólnicy spółki wskazywali, że spółka cywilna uzyskiwała także przychody z usług doradczych i pośredni...