Obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych przez małżonków

Małżonkowie prowadzący odrębne działalności gospodarcze, zawierający umowy między sobą powinni mieć na uwadze treść przepisów art. 23o tzw. ustawy o PIT. Zgodnie z jego treścią podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Niespełnienie tego wymogu w postaci określenia dochodu (straty) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań niesie negatywne konsekwencje - czytamy w interpelacji do Ministra Finansów.

Interpelacja nr 42299 do ministra finansów w sprawie obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych przez małżonków zawierających między sobą transakcje gospodarcze

Szanowna Pani Minister,

literalne brzmienie przepisów tzw. ustaw o PIT i o CIT nakazuje, by małżonkowie sporządzali dokumentację cen transferowych, jeśli zawierają między sobą transakcje gospodarcze. Urzędnicy KAS twierdzą, że to nadmierny obowiązek i zwalniają z niego małżonków. Czynią to jednak bez podstawy prawnej.

Podstawą obowiązku jest art. 23zf ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Analogiczna regulacja jest w art. 11t ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis określa zakres podmiotowy obowiązku składania informacji o cenach transferowych. Z jego brzmienia wynika, że taka informacja powinna być składana przez wszystkie podmioty powiązane realizujące transakcje określone w art. 23z pkt 1-2 lub 9-11. Biorąc pod uwagę, że podmiotami powiązanymi są np. mąż i żona, jeśli zawierają między sobą jakąś tzw. transakcję kontrolowaną (czyli w istocie dokonują działania o charakterze gospodarczym) oraz mieszkają w Polsce, to co do zasady powinni składać informację o cenach transferowych, niezależnie od wartości tej transakcji (wówczas wystąpi bowiem z zasady transakcja kontrolowana, o której mowa w art. 23z pkt 1).

Problem rzeczywiście istnieje i to duży. Znane są interpretacje indywidualne dyrektora KIS, w których analizował on fakt istnienia powiązań rodzinnych oraz przełożenie tego aspektu na obowiązki dokumentacyjne i raportowe. W interpretacji indywidualnej z 31 października 2019 r., nr 0115-KDIT3.4011.328.2019.1.DP, stwierdził on na przykład, że transakcje podnajmu od męża części lokalu użytkowego oraz wynajmu od męża urządzeń stanowiących przedmiot umowy leasingu podporządkowane są określonym wymogom. Małżonkowie prowadzący odrębne działalności gospodarcze, zawierający umowy między sobą powinni mieć na uwadze treść przepisów art. 23o tzw. ustawy o PIT. Zgodnie bowiem z treścią art. 23o ust. 1 tejże ustawy podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Przedstawił także możliwe negatywne konsekwencje niespełnienia tego wymogu w postaci określenia dochodu (straty) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań. Również w nowszych interpretacjach wydanych w 2022 roku prezentowane jest stanowisko fiskusa odnośnie do powiązań rodzinnych i ich wpływu na obowiązki z zakresu cen transferowych (m.in. 0113-KDIPT2-1.4011.257.2022.2.AP i 0113-KDIPT2-1.4011.1129.2021.4.AP).

W związku z powyższym pragnę zapytać:

1. Czy przedmiotowy problem został dostrzeżony w pracach Ministerstwa Finansów?
2. Czy ministerstwo rozważa prowadzenie prac nad zniesieniem obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych przez małżonków zawierających między sobą transak...