Odliczenie podatku z faktury zaliczkowej wystawionej przed rejestracją VAT

Podatnik wraz z małżonką (wspólność majątkowa) w styczniu i marcu 2020 r. podpisał akty notarialne - przedwstępne umowy sprzedaży zakupu dwóch apartamentów z myślą o ich wyłącznym wykorzystaniu w przyszłości pod najem krótkoterminowy, jako osoby fizyczne. Umowy przedwstępne i faktury zaliczkowe złożył do Urzędu Skarbowego jako załączniki przy zgłoszeniach VAT-R i NIP-7 w dniu 11 marca 2021 r. Czy podatnik może odliczyć podatek z tych faktur zaliczkowych jako podatnik VAT i w jakiej deklaracji?

Podatnik w zgłoszonym do urzędu skarbowego formularzu VAT-R wpisał w poz. 38 datę 31 stycznia 2020 r. Następnie po wezwaniu urzędu skarbowego w dniu 12 kwietnia 2021 r. poprawił w poz. 38 VAT-R datę z 31 marca 2020 r. na 12 marca 2021 r.

Prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towaru wykorzystywanego do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług) kształtuje się w danym okresie rozliczeniowym. Zdarzeniem uprawniającym do obniżenia podatku należnego - co wprost wynika z art. 86 ust. 10 ustawy w związku z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy - jest przy tym zazwyczaj otrzymanie faktury lub dokumentu celnego, a ewentualne późniejsze rozliczenie podatku jest konsekwencją już nabytego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego. Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego.

Przy czym, co również istotne, jak wynika z ww. art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-400/98 Trybunał stwierdził, że prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonaniem inwestycji nie jest uzależnione od dokonania wcześniejszej rejestracji dla celów podatku VAT. Potwierdzeniem takiej tezy mogą być także wyroki TSUE w sprawach C-268/83 oraz C-110/94, gdzie TSUE wskazał, że powstanie prawa do odliczenia nie zależy od formalnego uznania statusu podatnika przez organy podatkowe. Nabywane jest ono automatycznie, z chwilą uzyskania statusu podatnika, którym się staje w momencie pierwszych inwestycji związanych z przyszłą działalnością gospodarczą.

Natomiast z orzeczenia TSUE w sprawie C-385/09 Nidera wynika, że prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym podatek ten stał się należny, a jego powstanie nie jest w żaden sposób uzależnione od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy, ale od zaistnienia po stronie podatnika zamiaru, potwierdzonego obiektywnymi dowodami, prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów dotyczących VAT.

W tym celu w analizow...