Odliczenie VAT od wydatków, które nie powodują powstania podatku należnego

Zasadę, naktórej opiera się VAT, określa art.86 ust.1 ustawy z11marca 2004r. opodatku odtowarów iusług. Stanowi on prawo doobniżenia przez podatnika kwoty podatku należnego okwotę podatku naliczonego. Jest to możliwe wzakresie, wjakim nabywane towary iusługi są wykorzystywane dowykonywania czynności opodatkowanych.

Reguła wyznacza jedynie brak prawa do odliczenia podatku naliczonego dla trzech rodzajów podmiotów:

• niebędących podatnikami VAT,
• korzystających ze zwolnienia podmiotowego z VAT,
• prowadzących wyłącznie działalność zwolnioną z VAT.

Powołany przepis dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego wymaga istnienia związku pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a wykonywaną działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Związek bezpośredni polega na tym, że poniesione wydatki powodują naliczenie podatku, a działalność gospodarcza dzięki nim wykonana skutkuje powstaniem podatku należnego, np. podatnik zakupuje towary do dalszej odsprzedaży. Związek pośredni zaistnieje wówczas, gdy zakup towaru lub usługi nie przyczynia się do osiągnięcia przez podatnika obrotu, np. dzięki dalszej odsprzedaży towaru, lecz wpływając na ogólne funkcjonowanie całości przedsiębiorstwa, przyczynia się do generowania przez podatnika obrotów.

VAT nie zawsze do odliczenia

Kwestia istnienia związku wydatku z czynnościami opodatkowanymi była m.in. przedmiotem wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 29 października 2009 r. C-29/08 Statteverket v. SKF AB. Trybunał stwierdził w nim, że dla przyznania prawa do odliczenia VAT niezbędne jest istnienie ścisłego i bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną bądź kilkoma transakcjami, z których wynika podatek należny, rodzącymi prawo do odliczenia. Uprawnienie to podatnik zachowuje również wówczas, gdy brak jest bezpośredniego i ścisłego związku między transakcją powodującą naliczenie podatku a taką (takimi), która objęta jest podatkiem należnym i wynika z niej prawo do odliczenia, kiedy koszty takich towarów/usług należą do kosztów ogólnych stanowiących elementy cenotwórcze dostarczanych przez podatnika dóbr.

Dalej Trybunał stwierdził, że w razie gdy towary bądź usługi nabyte przez podatnika związane są z transakcjami zwolnionymi lub niepodlegającymi VAT, nie dochodzi do poboru podatku należnego ani odliczenia podatku naliczonego. Istnienie prawa do odliczenia ustalane jest na podstawie transakcji objętych podatkiem należnym,...