Pierwsze zasiedlenie kluczem do zwolnienia z VAT

Zgodnie zart.43 ust.1 pkt10 ustawy z11marca 2004r. o podatku odtowarów iusług (tekst jedn. Dz.U. z2017r., poz. 1221, zpóźn. zm.) zwalnia się odpodatku dostawę budynków, budowli lub ich części, zwyjątkiem gdy: dostawa dokonywana jest wramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem adostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2lata.

Pojęcie pierwszego zasiedlenia zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 14 ww. ustawy. Przepis ten za pierwsze zasiedlenie uznaje oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy albo użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

• wybudowaniu lub
• ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Dla uznania, że nastąpiło pierwsze zasiedlenie –zgodnie z ustawą o VAT – muszą zostać spełnione łącznie trzy warunki, tj. budynki, budowle lub ich części muszą zostać oddane:

1. do użytkowania,
2. w wyniku czynności opodatkowanej,
3. pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi.

Oddanie do użytkowania

Oznacza to, że nastąpiło faktyczne przekazanie budynku, budowli lub ich części w taki sposób, że stało się możliwe dysponowanie nimi – z używaniem włącznie – jak właściciel.

Czynność opodatkowana

Ten warunek spełniony jest, jeżeli wybudowany budynek, budowla lub ich część zostaną sprzedane, wynajęte, wydzierżawione itp., a więc nastąpią wobec nich czynności opodatkowane VAT. Literalne brzmienie art. 2 pkt 14 ustawy o VAT wskazuje, że czynność taka nie następuje, gdy podatnik VAT, który je wybudował, przeznacza nieruchomość na własne potrzeby. Zatem budynki samodzielnie przez vatowca wzniesione i przez niego użytkowane nie zyskiwały w takich okolicznościach statusu po raz pierwszy zasiedlonych.

Pierwszy nabywca lub użytkownik

To nabywca lub użytkownik musi być pierwszym podmiotem czynności dostawy po wybudowaniu bądź ulepszeniu budynku, budowli lub ich części, co biorąc pod uwagę regulacje Kodeksu cywilnego, wykluczałoby podatnika VAT używającego wybudowanej nieruchomości na własne potrzeby.

Spór między fiskusem a podatnikami

Do niedawna jeszcze zarówno organy skarbowe, jak i sądownictwo administracyjne stały na stanowisku zawężonego do sprzedaży, najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze spełnienia warunku oddania nieruchomości w wyniku czynności opodatkowanej. Przełomowy w tym zakresie okazał się wyrok NSA z 30 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1545/13. Został on wydany w związku ze skargą kasacyjną na wyrok WSA utrzym...