Podjąłem decyzję o zaniechaniu inwestycji – czy odliczę VAT?

Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że z art. 167, 168, 184 i 185 Dyrektywy 112 wynika, iż prawo do odliczenia zostaje zachowane gdy pierwotne zamiary inwestycyjne zostały zaniechane ze względu na okoliczności niezależne od woli podatnika. Korekta nie jest konieczna gdy podatnik ma zamiar w dalszym ciągu wykorzystywać zakupione towary (usługi) do celów działalności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Od strony ekonomicznej inwestycja jest nakładem gospodarczym poniesionym na utrzymanie, tworzenie lub powiększenie kapitału, np. maszyn, urządzeń, budynków, zapasów. Można również postrzegać ją jako wyrzeczenie się obecnych i pewnych korzyści na rzecz niepewnych przyszłych benefitów. W ujęciu prawnym, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości inwestycję, stanowią aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu tych aktywów, uzyskania przychodu w formie odsetek, udziałów w zyskach lub innych pożytków.

Czynnik czasu w prowadzeniu inwestycji

Czas to bardzo istotna cecha inwestycji mająca niekiedy bardzo istotne konsekwencje. W trakcie realizacji inwestycji wykazanie jej związku ze sprzedażą opodatkowaną, czyli warunkiem odliczenia VAT, nie zawsze jest możliwe. Dotyczy bowiem ona czasu przyszłego. Przedsiębiorca przystępujący do wykonywania inwestycji przed jej rozpoczęciem, a z całą pewnością przed dokonaniem pierwszego zakupu z nią związanego, powinien określić jej przeznaczenie. Związek 100% z działalnością opodatkowaną, częściowy z nią związek czy brak związku ze sprzedażą opodatkowaną. Są trzy możliwości powiązania VAT w zakupach ze sprzedażą podatnika.

Zagadnienie to było przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 grudnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB3.4012.649.1.JSU. Uznano w niej konieczność ustalenia przez podatnika związku planowanych zakupów towarów i usług, ze sprzedażą, która będzie źródłem podatku naliczonego.

Zmiana decyzji

Zdarza się, iż podatnik pomimo poniesienia znacznych nieraz wydatków inwestycyjnych decyduje o jej wstrzymaniu lub całkowicie od inwestycji odstępuje. Z punktu widzenia ekonomicznego decyzja taka może być całkowicie racjonalna. Jeśli podatnik przewiduje, że pomimo włożonych nakładów nie uzyska z inwestycji założonego przychodu.

Biorąc pod uwagę podstawową zasadę VAT, czyli możliwość odliczenia VAT związanego wyłącznie, ewentualnie częściowo, ze sprzedażą opodatkowaną można uznać, że odliczenie w takiej sytuacji nie jest dopuszczalne. Jednakże pamiętać przy tym trzeba, że inwestycja to przeciwieństwo konsumpcji – przedmiotu opodatkowania VAT – dlatego można uznać, iż ograniczenie takie nie znajduje całkowitego oparcia w przepisach.

Stanowisko organów podatkowych w tej sprawie można zobrazować treścią interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 marca 2016 r., sygn. IPPP2/4512-1272/15-4/MJ. Wyr...