Podstawa wymiaru zasiłków pracowników za granicą oraz pracowników tymczasowych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnił zaktualizowany do bieżącego stanu prawnego komentarz do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wyjaśniając szczegółowo i na przykładach wybrane kwestie dotyczące poszczególnych rodzajów świadczeń. Dzisiaj ustalanie podstawy wymiaru dla szczególnych grup pracowników - pracujących za granicą oraz dla pracowników tymczasowych.

Poprzednie części komentarza znajdziecie klikając na tytuł działu u góry strony: Składki ZUS: ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FGŚP.

Podstawa wymiaru zasiłków przysługujących pracownikom wykonującym pracę za granicą

273. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi wykonującemu pracę za granicą stosuje się ogólne zasady przewidziane dla pracowników, z uwzględnieniem zasad przedstawionych w pkt. 316 – 322.

274. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi wykonującemu pracę za granicą nie stosuje się zasady uzupełniania wynagrodzenia, jeżeli pracownik z przyczyn usprawiedliwionych nie przepracował wszystkich dni w miesiącu ale przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy albo gdy jego niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego kalendarzowego miesiąca zatrudnienia. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe po pomniejszeniu o potrącone pracownikowi składki na ubezpieczenia społeczne, bez uzupełniania. Dotyczy to zarówno przypadków, w których miesięczny przychód pracownika przewyższa kwotę przeciętnego wynagrodzenia1, jak i gdy nie przewyższa tej kwoty.

Przykład 1:

Pracownik zatrudniony od 1 listopada poprzedniego roku wykonuje pracę za granicą. Otrzymuje wynagrodzenie zmienne. Jest niezdolny do pracy z powodu choroby w październiku. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada poprzedniego roku do września. W listopadzie poprzedniego roku pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia z przyczyn usprawiedliwionych. Wynagrodzenie za ten miesiąc podlega uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku, gdyż pracownik przepracował w nim co najmniej połowę obowiązującego czasu pracy. Pracownik w miesiącu tym przepracował 17 dni, był zobowiązany przepracować 20 dni, natomiast od 21 do 23 listopada (3 dni) był niezdolny do pracy z powodu choroby.

Przychód pracownika za ten miesiąc przewyższył kwotę przeciętnego wynagrodzenia, w związku z tym został pomniejszony przy ustalaniu podstawy wymiaru składek o równowartość diet2. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe pracownika wyniosła 5.911,10 zł.

Wynagrodzenie za listopad poprzedniego roku przyjmowane do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku wynosi 5.100,69 zł [5.911,10 zł – (5.911,10 zł x 13,71%)].

Przykład 2:

Pracownik jest zatrudniony od 7 czerwca do 9 września i wykonuje pracę za granicą. Pracownik posiada wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego od 1 kwietnia do 31 maja.

Od 20 czerwca jest niezdolny do pracy z powodu choroby. Faktyczny przychód za okres od 7 do 19 czerwca po przeliczeniu na PLN wyniósł 3.111,32 zł. Ponieważ nie przewyższył kwoty przeciętnego wynagrodzenia wynoszącego 4.263 zł, przychód pracownika nie był pomniejszony o równowartość diet. Wynagrodzenie za czerwiec zostało wypłacone w lipcu. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za czerwiec wyniosło 0 zł. Natomiast uzyskany za czerwiec przychód stanowił podstawę wymiaru składek za lipiec.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi uwzględnia się przychód za czerwiec wypłacony w lipcu, bez uzupełniania, tj. kwotę 3.111,32 zł, po pomniejszeniu o 13,71%. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi kwota 2.684,76 zł.

275. W przypadku, gdy pracownik przez część miesiąca wykonuje pracę w Polsce, a przez część za granicą, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku wynagrodzenie podlega sumowaniu i nie jest uzupełniane ani w części wynagrodzenia otrzymanego za pracę w kraju, ani w części wynagrodzenia otrzymanego za pracę za granicą.

Przykład:

Pracownik od 1 do 15 maja wykonywał pracę w kraju (w tym okresie miał 2 dni nieobecności usprawiedliwionej). Od 16 maja został delegowany do wykonywania pracy za granicą. Z tytułu wykonywania pracy za granicą otrzymał wynagrodzenie za 2 dni pracy (16 i 17 maja). Od 18 maja do 15 czerwca pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi wynagrodzenie, tj. przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za maj (suma wynagrodzenia wypłaconego za okres od 1 do 15 maja z tytułu wykonywania pracy w kraju oraz za okres od 16 do 17 maja z tytułu pracy za granicą), po pomniejszeniu o 13,71%, bez uzupełniania.

276. W przypadku gdy w miesiącu, z którego wynagrodzenie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, pracownik otrzymał składniki przychodu stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, do których zachowuje prawo za okres pobierania zasiłku (np. ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, koszty zakwaterowania finansowane ze środków pracodawcy, dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne finansowane ze środków pracodawcy), przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się całość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Przykład:

Pracownik zatrudniony od 1 czerwca wykonuje pracę za granicą. Był niezdolny do pracy z powodu choroby od 3 lipca do 30 września.

Przychód pracownika za czerwiec w przeliczeniu na PLN składał się z następujących składników:

wynagrodzenia w stałej miesięcznej kwocie: 3.010 zł,

premii miesięcznej uznaniowej: 3.870 zł,

finansowanych przez pracodawcę kosztów wynajęcia mieszkania w kwocie 860 zł miesięcznie – pracownik zachowuje prawo do tego składnika wynagrodzenia za okresy pobierania zasiłków.

Łączny przychód wyniósł: 3.010 zł + 3.870 zł + 860 zł = 7.740 zł.

Ponieważ kwota przychodu pomniejszona o równowartość diet była niższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (wynoszącego 4.263 zł), podstawa wymiaru składek za czerwiec wyniosła 4.263 zł.

Podstawa wymiaru zasiłku wynosi: 3.678,54 zł [4.263 zł – (4.263 zł x 13,71%)].

277. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku nie wyłącza się składników wynagrodzenia przysługujących pracownikowi do określonego terminu mimo, że zasiłek przysługuje za okres przypadający po tym terminie.

278. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmowane są wszystkie składniki wynagrodzenia wypłacone „w danym miesiącu”. Dotyczy to przypadków, gdy w jednym miesiącu pracownik otrzymuje wynagrodzenie za różne okresy, tj. wynagrodzenie za bieżący miesiąc i wynagrodzenie za miesiąc lub miesiące wcześniejsze.

Przykład:

Pracownik wykonujący pracę za granicą ma prawo do wynagrodzenia zasadniczego w stałej miesięcznej kwocie oraz do premii miesięcznej. Wynagrodzenie zasadnicze jest mu wypłacane w terminie do 28-ego dnia każdego miesiąca, a premia miesięczna w terminie do 10-ego dnia następnego miesiąca. Pracownik jest zatrudniony od 1 marca. Jest niezdolny do pracy z powodu choroby od 1 do 10 lipca. Pracownik otrzymał:

• w marcu – wynagrodzenie zasadnicze za marzec,

• w kwietniu – premię miesięczną za marzec i wynagrodzenie zasadnicze za kwiecień,

• w maju – premię miesięczną za kwiecień i wynagrodzenie zasadnicze za maj,

• w czerwcu – premię miesięczną za maj i wyna...