Polski Ład: kogo dotyczy minimalny podatek CIT?

Projekt Polskiego Ładu przewiduje między innymi tzw. minimalny podatek dochodowy. Jego ustanowienie ma być z założenia formą walki z rzekomą luką podatkową. Według ustawodawcy, luka ta istnieje zarówno na gruncie podatku od towarów i usług, jak i podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Można więc uznać, że mamy do czynienia z kolejnym sposobem uszczelniania systemu podatkowego. Kogo dotyczy podatek minimalny i jakie są jego długofalowe konsekwencje?

Kogo obejmuje minimalny CIT?

Do uiszczania minimalnego podatku CIT ustawodawca zobowiązał polskich rezydentów podatkowych i podatkowe grupy kapitałowe, które:

• ponoszą straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych (czyli głównie z działalności operacyjnej) bądź
• wykazują udział dochodów z działalności operacyjnej w przychodach z tej działalności, który stanowi nie więcej niż 1% podstawy opodatkowania.

Zapłata podatku dotyczy również położonych w Polsce zakładów spółek zagranicznych. W rezultacie, gdy podatnik poniesie stratę na działalności operacyjnej, ale odnotuje dochód z zysków kapitałowych, będzie zobowiązany do zapłaty minimalnego podatku dochodowego. Zbliżona sytuacja nastąpi wtedy, kiedy udział kosztów uzyskania przychodów z danej działalności będzie według ustawodawcy zbyt wysoki.

Oprócz tego istnieją kategorie podmiotów wyłączonych z opodatkowania minimalnym CIT, czyli:

1. Podatnicy, którzy dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej (w pierwszych 3 latach) – z wyjątkiem przypadków, w których nowa działalność powstała w wyniku przekształcenia formy działalności gospodarczej;
2. Przedsiębiorstwa finansowe (katalog tych podmiotów określono w artykule 15c ust. 16 ustawy o CIT i obejmuje m. in. banki krajowe, SKOKi, zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, przedsiębiorstwa inwestycyjne);
3. Podatnicy, którzy wykazali określony, czyli 30% spadek przychodów w stosunku do przychodów roku poprzedniego,
4. Podmioty funkcjonujące w prostej strukturze organizacyjnej, niemające powiązań, które mogłyby skutkować działaniami optymalizacyjnymi np., gdy osoba fizyczna jest jedynym udziałowcem, akcjonariuszem czy wspólnikiem spółki.

Jaka jest podstawa opodatkowania? 

W ramach Polskiego Ładu minimalny podatek dochodowy ma sięgać wysokości 10% podstawy opodatkowania. Jednocześnie na potrzeby minimalnego podatku dochodowego, wprowadzono specjalną metodę definiowania owej podstawy.

Podstawa opodatkowania obejmuje sumę:

• 4% wartości przychodów ze źródeł innych niż zyski kapitałowe, czyli z działalności operacyjnej;
• odroczonego podatku dochodowego, którego efektem jest zwiększenie zysku brut...