Poważne problemy z decyzjami o warunkach zabudowy

Większość gmin w Polsce wydawała decyzje o warunkach zabudowy z naruszeniem prawa, nierzetelnie prowadziła postępowania i nieskutecznie nadzorowała korzystanie z nieruchomości objętych decyzjami – wynika z raportu pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli. Samorządy nie prowadziły też rzetelnych analiz ws. wpływu decyzji o warunkach zabudowy na przyszłe wydatki zapewniające nieruchomościom odpowiednie zaplecze. Mimo że budowana za pieniądze gmin infrastruktura podnosiła wartość nieruchomości, gminy nie naliczały tzw. opłat adiacenckich.

Kontrole NIK objęły w sumie 15 urzędów gmin w latach 2019-2023. Inspektorzy sprawdzali przede wszystkim to, czy organy gmin prawidłowo wydawały decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

„Prowadzone przez skontrolowane urzędy postępowania administracyjne były nieprawidłowe w 85 proc. NIK wykryła liczne naruszenia wymogów Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o planowaniu, RODO lub uregulowań wewnętrznych. Niesumiennie prowadzono i dokumentowano postępowania lub wykonywano obowiązki sprawozdawcze. Błędy lub nierzetelność w działaniach stwierdzono w dwunastu z piętnastu skontrolowanych urzędów” – wskazuje NIK.

Nieprawidłowości polegały również np. na braku aktualizacji dokumentów planistycznych czy też przygotowywaniu takich dokumentów w nieodpowiedni sposób.

Lista wykazanych problemów obejmuje także brak rzetelnych analiz nt. wpływu wydanych decyzji o warunkach zabudowy na przyszłe wydatki zapewniające nieruchomościom odpowiednie zaplecze. Jednocześnie kontrolowane gminy nie naliczały opłat adiacenckich, co NIK ocenia jako niegospodarność.

„Ustawa o gospodarce nieruchomościami pozwala na naliczanie opłaty adiacenckiej. Jest to opłata ustalana od wzrostu wartości nieruchomości, spowodowanym rozwojem infrastruktury sfinansowanej ze środków publicznych. Wielomilionowe nakłady, które gminy przeznaczyły na rozwój infrastruktury spowodowały wzrost wartości nieruchomości sąsiednich, jednak żaden skontrolowany urząd nie naliczał i nie pobierał stosownych opłat z tego tytułu” – czytamy w raporcie NIK.

W raporcie NIK wskazano, że istnieje potrzeba wzmocnienia kontroli zarządczej nad realizacją zadań oraz konieczność skuteczniejszego korzystania z opłat adiacenckich.

mp