Składki ZUS: Umowa zlecenia z pracownikiem innej firmy

Dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy tak długo, jak długo trwa stosunek pracy dodatkowe (pozapracownicze) tytuły ubezpieczeń mają charakter dobrowolny. Zasada ta stosowana jest także, gdy pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków wynikających z zawartej umowy o pracę i z przepisów prawa, tzn. nie wypłaca należnego pracownikowi wynagrodzenia lub bez zmiany treści umowy o pracę wypłaca wynagrodzenie w kwocie niższej niż należna.

We wniosku o interpretację przedsiębiorca wyjaśnił, że zatrudnia ubezpieczonego od dnia 1 stycznia 2023 r. na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, która jest wykonywana na jego rzecz. Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest wypłacane w następnym miesiącu kalendarzowym, do 15. dnia miesiąca. Ubezpieczony złożył przedsiębiorcy oświadczenie, że od 1 stycznia 2022 r. jest zatrudniony przez innego płatnika na podstawie umowy o pracę, której postanowienia gwarantują ubezpieczonemu wynagrodzenie brutto równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę wynikającemu z przepisów prawa. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy o pracę jest wypłacane w następnym miesiącu kalendarzowym, do 10. dnia miesiąca. W związku z oświadczeniem ubezpieczonego, mając na uwadze postanowienia art. 9 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: u.s.u.s), przedsiębiorca zgłosił ubezpieczonego wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Ubezpieczony w dniu 27 kwietnia 2023 r. skorzystał z jednego dnia bezpłatnego urlopu opiekuńczego, o którym mowa w art. 173¹ - 173³ Kodeksu pracy, więc jego wynagrodzenie za kwiecień 2023 r. wypłacone w maju 2023 r. z tytułu stosunku pracy było niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Przedsiębiorca chciał wiedzieć, czy zdarzenie to rodzi po jego stronie obowiązek zgłoszenia ubezpieczonego do obowiązkowym ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia. Jeżeli tak, to jaki okres należy wskazać jako okres podlegania ubezpieczeniom społecznym. W jego ocenie, w takim przypadku nie powstał obowiązek zgłoszenia ubezpieczonego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia.

Zgodnie z art. 174 § 2 Kodeksu prady „Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze”. Z tego względu w okresie korzystania z urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy i wówczas powstaje obowiązek odprowadzenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia zawartej z innym płatnikiem czy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (pismo Centrali ZUS z dnia 13 października 2022 r. nr WPI/200000/43/1080/2022).

Odmienna regulacja wynika z nowego art. 173² Kodeksu pracy, zgodnie z którym „Okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze". Zatem -a contrario do sytuacji z art. 174 § 2 Kodeksu pracy - w okresie korzystania z urlopu opiekuńczego pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy.

Zgodnie z art. 80 Kodeksy pracy „Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią". Przepisy nie przewidują wynagrodzenia za okres korzystania z urlopu opiekuńczego, więc za ten okres wynagrodzenie pracownika będzie proporcjonalnie obniżane. Zatem w miesiącu, w którym ubezpieczony zatrudniony na podstawie umowie o pracę za wynagrodzeniem równym minimalnemu wynagrodzeniu za pracę skorzysta choćby z jednego dnia urlopu opiekuńczego, jego wynagrodzenie brutto z tytułu stosunku pracy będzie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a u.s.u.s., pracownik, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów - w tym z umowy zlecenia. Natomiast w myśl art. 18 u.s.u.s. podstawę wymiaru składek stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 10 u.s.u.s. Zgodnie z art. 4 pkt 9 u.s.u.s,, przychodem jest przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 199...