Sposób rozliczania VAT w działalności nierejestrowanej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 6 czerwca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, działalność nierejestrowaną może prowadzić osoba fizyczna. Nazwa pochodzi stąd, iż dla jej legalnego wykonywania zbędna jest rejestracja w CEIDG, urzędzie skarbowym oraz GUS. W myśl ww. przepisu za działalność gospodarczą nie jest uznawana działalność takich osób o ile przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie w 2023 roku wynosi:

• od stycznia 2023 roku - 3490 zł brutto
• od lipca 2023 roku - 3600 zł brutto.

Zatem, w 2023 roku można prowadzić działalność nierejestrową jeżeli przychody z działalności:

• od 1 stycznia do 30 czerwca, w żadnym miesiącu nie przekroczą 1745 zł,
• od 1 lipca do 31 grudnia, w żadnym miesiącu nie przekroczą 1800 zł.

Brzmienie zapisu art. 5 ust. 1 Prawa przedsiębiorców oznacza, że kwoty tej nie można uśredniać, czyli gdy w danym miesiącu przychód wyniesie np. 2000 zł a w kolejnym 600 zł warunek nieprzekroczenia przez przychód połowy minimalnego wynagrodzenia nie jest spełniony i działalność nierejestrowana stanie się działalnością gospodarczą od dnia przekroczenia limitu. Pociąga to za sobą obowiązek złożenia wniosku o wpis do CEIDG w terminie 7 dni od dnia, w którym to przekroczenie nastąpiło.

Działalność nierejestrowana a VAT

Działalność nierejestrowana dla celów VAT traktowana jest odmiennie niż na gruncie ustawy - Prawo przedsiębiorców. W świetle art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów oraz wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną w świetle ustawy o VAT wykonuje działalność gospodarczą. Jest więc podatnikiem tego podatku. Pozostaje kwestia ustalenia jej statusu jako podatnika VAT.

a. zwolnienie podmiotowe

Istota działalności nierejestrowanej polega na tym, iż dotyczy ona wykonywania czynności opodatkowanych na niewielką skalę. W związku z tym może ona korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, przewidzianego w art. 113 ustawy o tym podatku. Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1 ww. ustawy ze zwolnienia z VAT korzysta sprzedaż dokonywana przez podatnika w przypadku gdy jej wartość nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 200 000 zł. Na podstawie art. 113 ust. 9 niniejszej ustawy ze zwolnienia takiego korzystać mogą również podatnicy rozpoczynający wykonywanie działalności w trakcie roku podatkowego. Warunkiem jest nie przekroczenie powyższej kwoty w proporcji do okresu prowadzenia działalności. W razie jej przekroczenia w trakcie roku podatkowego zwolnienie traci moc poczynając od czynności, na skutek wykonania której limit został przekroczony. Zatem działalność nierejestrowana – ponieważ limit miesięczny przychodu z jej tytułu wynosi od stycznia 1745 zł, a od lipca 1800 zł, co rocznie daje 21 270 zł (10 470 zł + 10 800 zł) – ...