Sprzedaż wierzytelności w księgach rachunkowych

Bardzo często zdarza się, że niektóre należności są trudne dowyegzekwowania. Zatem przedsiębiorstwa, wsytuacji gdy kontrahent nie zamierza uregulować przeterminowanej należności, decyduje się najej sprzedaż. Wniektórych przypadkach bowiem korzystniejsze będzie przeniesienie praw ztytułu wierzytelności niż prowadzenie długotrwałego procesu windykacji oraz skierowanie sprawy dopostępowania egzekucyjnego.

Cesja wierzytelności

Umowa cesji wierzytelności została uregulowana w art. 509 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), w myśl którego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Sprzedaż wierzytelności może nastąpić w dowolnej formie. Natomiast w sytuacji, gdy wierzytelność sporządzona jest na piśmie, to stosownie do art. 511 Kodeksu cywilnego jej zbycie powinno zostać również potwierdzone pismem.

Skutki podatkowe VAT i CIT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów należy zaś rozumieć, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu albo nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie, które polega na działaniu, zaniechaniu bądź tolerowaniu czy określonym zachowaniu, mieści się w tak sformułowanej definicji usługi. Aby podatnik mógł uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, w zamian za wykonanie usługi powinno zaś zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną...