Towary – wycena i prezentacja w sprawozdaniu finansowym

Zapasy zgodnie z ustawą z29września 1994r. orachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z2013r., poz.330) to rzeczowe aktywa obrotowe, które są wykorzystywane przez jednostkę wramach jej działalności operacyjnej izzałożenia będą zużyte, sprzedane wczasie krótszym niż 12miesięcy. Należą donich wmyśl art.3 ust.1 pkt18a ww.ustawy między innymi towary, czyli zapasy nabyte celem odprzedaży wstanie nieprzetworzonym.

Ewidencja towarów

W trakcie roku obrotowego poszczególne grupy towarów mogą być w różny sposób ewidencjonowane:

1. ujmowane w cenach rzeczywistych na poziomie cen zakupu (bez dodatkowych kosztów związanych z zakupem towaru) lub w cenach nabycia (łącznie z kosztami bezpośrednio związanymi z nabyciem, takimi jak koszty ubezpieczenia w transporcie, transportu, wyładunku, VAT niepodlegającego odliczeniu);
2. ujmowane w cenach ewidencyjnych; rejestrowane są odchylenia od cen ewidencyjnych (odchylenia mogą być rejestrowane jako różnica między ceną ewidencyjną a ceną nabycia lub ceną zakupu); cena ewidencyjna może być ustalana na różnych poziomach: ceny detalicznej netto, ceny sprzedaży brutto, ceny nabycia przeciętnej w odniesieniu np. do kursu waluty; decydują tu okoliczności funkcjonowania jednostki i potrzeby informacyjne oraz możliwość przetworzenia informacji;
3. odnoszone od razu w koszty okresu w chwili zakupu.

Bez względu na sposób prowadzenia ewidencji towarów na koniec okresu te, które nie zostały sprzedane, podlegają ujęciu w bilansie i wycenie w sprawozdaniu finansowym. Wycena zgodnie z art. 28 ust 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości powinna nastąpić w cenach nabycia (ewentualnie zakupu) nie wyższych niż możliwe do uzyskania ceny sprzedaży netto.

Ewidencja w cenach nabycia

Jeśli jednostka prowadziła ewidencję towarów w cenach nabycia, ma obowiązek przeanalizować, czy ceny historyczne nie są zbyt wysokie w stosunku do cen, jakie ta jednostka mogłaby uzyskać w toku sprzedaży tych zapasów.

Przykład:

Spółka ASX nabyła towary A w ciągu 2012 roku. Cena zakupu netto to 350 000 zł, VAT podlega odliczeniu. Spółka poniosła koszty zakupu w kwocie 20 000 zł, które łącznie z ceną zakupu tworzą cenę nabycia 370 000 zł.
Spółka w trakcie 2012 roku sprzedała 90% towarów, na stanie magazynowym pozostało ich o wartości 37 000 zł. Ceny rynkowe takich towarów obecnie spadły o ok. 10%. Koszty związane z zakupem też byłyby o ok. 10% niższe.

Wariant 1:
Spółka oczekuje, że w związku ze spadkiem popytu będzie musiała obniżyć cenę. Zatem konieczny jest odpis aktualizacyjny towarów oszacowany na 10% ceny nabycia:

• Wn Pozostałe koszty operacyjne: 3700 zł (10% z 37 000 zł),
• Ma Odpisy aktualizacyjne zapasy: 3700 zł.

Wariant 2:
Spółka nie oczekuje zmian cen. Mimo wyższych cen historycznych spółka będzie realizowała zyski, sprzedając te towary. W związku z tym nie ma potrzeby dokonywania odpisu aktualizacyjnego.

Ewidencja w cenach zakupu

W razie gdy jednostka stosuje ceny zakupu, a więc w chwili nabycia od razu obciążą wynik finansowy kosztami związanymi z zakupem towarów (...