VAT od powypadkowej naprawy samochodu w leasingu

Problemy związane z likwidacją szkód komunikacyjnych w odniesieniu do pojazdów będących przedmiotem leasingu powinny być rozstrzygane w ramach rozliczeń między finansującym a korzystającym. Należy przy tym zaznaczyć, że obydwie strony umowy leasingu – zarówno leasingobiorca, jak i leasingodawca – poprzez jej zawarcie wyrażają zgodę na warunki w niej zapisane. Zauważyć także należy, że zgodnie z cywilistycznym pojęciem leasingu, leasingobiorca nie jest właścicielem pojazdu, a jedynie posiadaczem zależnym, a w przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniającej wypłatę odszkodowania, ubezpieczenie przysługuje właścicielowi pojazdu (leasingodawca), który w tym przypadku jest podatnikiem podatku VAT - wyjaśniło Ministerstwo Finansów.

Interpelacja nr 29934 do ministra finansów, ministra sprawiedliwości w sprawie braku odpowiednich regulacji dotyczących wysokości wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku na rzecz leasingobiorcy

Szanowni Państwo,

niniejszym zwracam się do Państwa z interpelacją poselską w sprawie wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych dotyczących sposobu i wysokości wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku samochodowego na rzecz leasingobiorcy.

Jednocześnie wyjaśniam, że brak jest obecnie jednolitych przepisów prawnych regulujących kwestię wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC sprawcy, powiększonego o podatek VAT, w sytuacji jego wypłaty na rzecz leasingobiorcy. Powyższa sytuacja doprowadziła do niepożądanej i dowolnej interpretacji przepisów prawnych oraz wykorzystywania zaistniałej luki przez ubezpieczycieli sprawców wypadków, którzy w przypadku spowodowania wypadku samochodowego przez ubezpieczonego, nieprawidłowo odmawiają leasingobiorcy wypłaty odszkodowania z OC sprawy powiększonego o podatek VAT.

Wyjaśniam zatem, że w sytuacji, gdy ubezpieczony spowoduje kolizję, stłuczkę lub wypadek samochodowy, szkoda w pojeździe leasingobiorcy jest likwidowana z ubezpieczenia OC sprawcy. W takiej sytuacji, umowa leasingu zobowiązuje leasingobiorcę do naprawy samochodu stanowiącego własność leasingodawcy. Leasingobiorca dokonuje naprawy samochodu i to na jego osobę wystawiana jest przez warsztat samochodowy faktura VAT. Niemniej, ubezpieczyciele wykorzystują zaistniałą lukę prawną i domyślnie traktują leasingodawcę a nie leasingobiorcę jako poszkodowany podmiot (pomimo, iż poszkodowanym jest leasingobiorca). Powyższe rozumowanie ubezpieczycieli jest podyktowane tym, że każda firma leasingowa jest płatnikiem VAT, który może odliczyć. Ubezpieczyciele twierdzą zatem, że w takiej sytuacji mają uzasadnione prawo do wypłacenia odszkodowania pomniejszonego o tenże podatek. Jednocześnie, powyższe zachowanie ubezpieczycieli jest przez nich podpierane wyrokami Sądu Najwyższego, niemniej orzecznictwo to (SN z dnia 15.11.2011 r., sygn. akt III CZP 68/01, SN z dnia 22.04.2005 r., sygn. akt III CZP 99/04) należy uznać za nieaktualne z tego względu, iż zostało wydane w czasach, gdy samochody osobowe praktycznie w ogóle nie były jeszcze leasingowane i obowiązywały inne zasady opodatkowania podatkiem VAT.

Co więcej, zważyć należy, iż w zaistniałej sytuacji logicznym jest, iż skoro ubezpieczyciele akceptują faktury VAT wystawione na leasingobiorcę to leasingobiorca jest obowiązany do zapłaty naliczonego na fakturze podatku, a zatem to jego, a nie leasingobiorcę należy uznać za osobę poszkodowaną. Zwrócić należy szczególną uwagę bowiem na fakt, że leasingobiorca, niepodlegający opodatkowaniu podatkiem VAT nie ma możliwości odliczenia kwoty naliczonego podatku VAT. Traktowanie w takim przypadku leasingodawcy, a nie leasingobiorcy jako poszkodowanego jest sprzeczne z logiką i prowadzi do naruszenia fundamentalnej zasady pełnego odszkodowania (art. 361 par. 2 k.c.), które niezasadnie zostaje przez ubezpieczycieli pomniejszone o naliczony na fakturze podatek VAT.

Konkludując, niezbędnym jest wprowadzenie odpowiednich regulacji, które uregulowałyby prawnie przedstawiony stan faktyczny i ograniczyły działanie ubezpieczycieli, które prowadzi do narażenia na szkodę leasingobiorców. Bardzo często bowiem wysokość podatku VAT, o które ubezpieczyciele pomniejszają należne leasingobiorcy odszkodowanie sięga nawet kilku tysięcy złotych. Zasadnym byłoby zatem wprowadzenie przepisów prawnych, które stanowiłyby, iż odszkodowanie za naprawę samochodu będącego przedmiotem leasingu przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą, a niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, powinno uwzględniać wartość tego podatku, a także jednoczesne wskazanie, iż za osobę w takiej sytuacji poszkodowaną uważa się osobę leasingobiorcy.

W związku z powyższym zwracam się z uprzejmą prośbą o udzielenie informacji w zakresie rozważenia możliwości wprowadzenia stosownych zmian w obowiązujących przepisach prawa, tj. czy przewiduje się wprowadzenie takich zmian oraz w jakim terminie mogłoby to nastąpić?

Poseł Piotr Król

26 lutego 2019 r.

Odpowiedź na interpelację nr 29934 w sprawie braku odpowiednich regulacji dotyczących wysokości wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku na rzecz leasingobiorcy

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację Pana Posła Piotra Króla nr 2993...