Wyjaśnienia MF dotyczące zasad opodatkowania obywateli Ukrainy

Coraz więcej obywateli Ukrainy staje się polskimi rezydentami podatkowymi. Wywołuje to skutki podatkowe zarówno dla nich, jak i zatrudniających ich pracodawców. Warto w tym kontekście poznać wyjaśnienia MF w tej sprawie, zawarte w odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich.

W nawiązaniu do pisma z dnia 31 sierpnia 2022 r. nr V.511.874.2022.EG skierowanego do Pani Magdaleny Rzeczkowskiej Ministra Finansów w przedmiocie opodatkowania obywateli Ukrainy, uprzejmie informuję, co następuje.

Na wstępie należy zauważyć, iż regulacje dotyczące ustalania rezydencji podatkowej obywateli Ukrainy wynikają z:

• ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r, poz. 1128, z późn. zm., dalej: ustawa PIT),
• Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1994 r. poz. 269, z późn. zm., dalej: umowa).

Treść art. 3 ustawy PIT określa zakres obowiązku podatkowego w Polsce. Jeżeli osoba ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, to podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) - art. 3 ust. 1 ustawy.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która:

• posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy) - art. 3 ust. 2a ustawy PIT.

Powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska (art. 4a ustawy PIT).

W przypadku, jeżeli obywatel Ukrainy spełnia co najmniej jedną z przesłanek wymienionych w art. 3 ust. 1a ustawy PIT, w związku z czym może zostać uznany za polskiego rezydenta podatkowego i jednocześnie utrzymał status rezydenta podatkowego w Ukrainie, konflikt podwójnej rezydencji podatkowej należy rozstrzygnąć w oparciu o reguły kolizyjne zawarte w art. 4 ust. 2 umowy. Pozostają więc aktualne przesłanki decydujące w tym przypadku o państwie rezydencji podatkowej wymienione w umowie, takie...