Zasady wypłacania emerytur z ZUS i KRUS należy ujednolicić?

Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów w razie zbiegu prawa do emerytury powszechnej z prawem do emerytury rolniczej dochodzi do zróżnicowania sytuacji uprawnionych ze względu na ich wiek. Mianowicie osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku mają prawo pobierania obu tych świadczeń, natomiast osoby urodzone przed dniem 31 grudnia 1948 roku muszą dokonać wyboru jednego z nich. Z tego też powodu wielu emerytów urodzonych przed wskazaną datą czuje się pokrzywdzonych, ponieważ nawet gdy znajdują się w podobnej sytuacji życiowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., ich sytuacja prawna jest różnicowana.

Interpelacja nr 43327 do ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie ujednolicenia zasad wypłacania świadczeń emerytalnych z ZUS i KRUS

Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów w razie zbiegu prawa do emerytury powszechnej z prawem do emerytury rolniczej dochodzi do zróżnicowania sytuacji uprawnionych ze względu na ich wiek. Mianowicie osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku mają prawo pobierania obu tych świadczeń, natomiast osoby urodzone przed dniem 31 grudnia 1948 roku muszą dokonać wyboru jednego z nich. Z tego też powodu wielu emerytów urodzonych przed wskazaną datą czuje się pokrzywdzonych, ponieważ nawet gdy znajdują się w podobnej sytuacji życiowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., ich sytuacja prawna jest różnicowana.

Zgodnie z przepisem art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208 - zwanej dalej: ustawą ubezpieczeniową): „w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przysługującej na podstawie ustawy z prawem do emerytury lub renty z innego ubezpieczenia społecznego uprawnionemu wypłaca się jedno wybrane przez niego świadczenie”. W związku z tym zasadą jest, że w przypadku wyżej wskazanego zbiegu uprawnionemu powinno być przyznane jedno świadczenie zgodnie z jego wyborem.

Jednakże przepis art. 33 ust. 2a ustawy ubezpieczeniowej dopuszcza odstępstwo od tej zasady polegające na tym, że rolnik urodzony po dniu 31 grudnia 1948 r., który ma prawo do emerytury powszechnej na podstawie przepisu art. 24 lub art. 24a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 503, zwanej dalej u.e.r.) albo do emerytury w niższym wieku emerytalnym nabyte na podstawie przepisu art. 184 u.e.r., nie musi dokonywać wyboru. W tym przypadku, jak wskazuje się w doktrynie: „emerytura ta może być łączona z prawem do emerytury rolniczej ustalanej już tylko na podstawie okresów ubezpieczenia rolniczego” (I. Jędrasik-Jankowska, Komentarz do art. 33 ustawy ubezpieczeniowej [w:] I. Jędrasik-Jankowska, Komentarz do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników [w:] Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zabezpieczenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem, wyd. II, dostęp za pośrednictwem LEX: 04.07.23 r.). De lege lata zatem osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku mogą pobierać jednocześnie świadczenia zarówno z emerytury powszechnej, jak i z emerytury rolniczej, natomiast osoby urodzone przed dniem 31 grudnia 1948 roku muszą dokonać wyboru jednego z tych świadczeń.

Takie zróżnicowanie sytuacji podmiotów jedynie ze względu na datę urodzenia może stanowić dyskryminację ze względu na wiek. Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z późn. zm. - zwanej dalej: Konstytucją RP): „nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”. W doktrynie wskazuje się, że: „komentowany przepis wymaga zachowania równości na płaszczyźnie stanowienia prawa (równość wobec prawa) oraz na płaszczyźnie stosowania prawa. Cytowana powyżej formuła, nakazująca takie samo traktowanie osób znajdujących się w takiej samej sytuacji oraz odmienne traktowanie os&oa...