Zwolnienie od podatku od spadków i darowizn w najbliższej rodzinie - stan prawny od 1 lipca 2023 r.

Zwolnienie w podatku od spadków i darowizn w obrębie najbliższej rodziny [1] polega na całkowitym zwolnieniu od podatku rzeczy lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku lub darowizny, niezależnie od ich wartości.

Ze zwolnienia mogą skorzystać:

• małżonek spadkodawcy/darczyńcy,
• zstępny spadkodawcy/darczyńcy, np. córka, syn, wnuczka, wnuk, prawnuczka, prawnuk,
• wstępny spadkodawcy/darczyńcy, np. matka, ojciec, babcia, dziadek, prababcia, pradziadek,
• pasierbica spadkodawcy/darczyńcy, pasierb spadkodawcy/darczyńcy,
• siostra spadkodawcy/darczyńcy, brat spadkodawcy/darczyńcy,
• macocha spadkodawcy/darczyńcy, ojczym spadkodawcy/darczyńcy,

którzy nabyli spadek/darowiznę po 31 grudnia 2006 roku i dodatkowo w chwili nabycia:

• mają obywatelstwo:

– polskie,

– innego kraju Unii Europejskiej,

– Islandii,

– Liechtensteinu,

– Norwegii.

• lub mieszkają na stałe w którymś z tych krajów.

Ważne!

O zaliczeniu do grupy podatkowej decyduje osobisty stosunek nabywcy do osoby, od której lub po której nabywa rzeczy lub prawa majątkowe.

Za rodziców uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych. Do nabyć od 27 października 2020 roku za zstępnych uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały:

• w rodzinie zastępczej,
• w rodzinnym domu dziecka,
• w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo- terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

a za wstępnych także odpowiednio osoby:

• tworzące rodzinę zastępczą,
• prowadzące rodzinny dom dziecka,
• pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Przykład

Matka Pana X zmarła w 2004 roku. W 2021 roku Pan X wystąpił do sądu o stwierdzenie nabycia spadku po matce. Postanowieniem z 1 czerwca 2021 roku sąd stwierdził, że Pan X nabył ten spadek w całości.

Czy w związku z tym, że postanowienie sądu zostało wydane po 31 grudnia 2006 roku, Pan X może skorzystać ze zwolnienia od podatku, określonego w art. 4a ustawy?

Odpowiedź:

Nie. Datą nabycia spadku jest dzień śmierci spadkodawcy. Matka zmarła w 2004 roku, a więc nabycie nastąpiło w 2004 roku. Zwolnienie ma zastosowanie do nabyć po 31 grudnia 2006 roku. Bez znaczenia pozostaje, że sąd stwierdził nabycie spadku po 31 grudnia 2006 roku.

Co trzeba zrobić żeby skorzystać ze zwolnienia

Należy zgłosić nabyte w spadku/darowiźnie rzeczy lub prawa majątkowe do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Trzeba zrobić to w terminie 6 miesięcy od dnia:

• uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku,
• zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia,
• wydania europejskiego poświadczenia spadkowego,
• otrzymania darowizny, gdy umowa darowizny nie została zawarta w formie aktu notarialnego.

Jeżeli przedmiotem darowizny są pieniądze, dodatkowo należy udokumentować ich otrzymanie na rachunek obdarowanego w banku, w SKOK lub przekazem pocztowym.

Ważne!

Jeżeli nie zgłosisz nabycia w ciągu 6 miesięcy (spóźnisz się choćby jeden dzień), nie skorzystasz ze zwolnienia. Termin nie może być przywrócony. Nie ma znaczenia czy spóźnienie było z Twojej winy, czy też bez Twojej winy.

Jeżeli dowiesz się o nabyciu w spadku/darowiźnie rzeczy lub prawa majątkowego już po upływie sześciomiesięcznego terminu, skorzystasz ze zwolnienia, jeśli zgłosisz te rzeczy lub prawa majątkowe w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziałeś się o ich nabyciu. Musisz jednak uprawdopodobnić, że dowiedziałeś się o tym nabyciu później.

Uprawdopodobnienie oznacza stworzenie jedynie stanu prawdopodobieństwa, nie zaś pewności i niepodważalności przedstawianych okoliczności. Innymi słowy, uprawdopodobnienie powinno sprowadzać się do uwiarygodnienia przedstawionych okoliczności, przekonania, że określone okoliczności wystąpiły.

Ważne!

Aby zgłosić spadek, którego nabycie potwierdzono postanowieniem sądu, nie musisz posiadać prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Termin sześciomiesięczny liczy się o...