Obawy obywateli związane z kredytem mieszkaniowym #naStart. Odpowiedź MRiT

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają uwagi obywateli do rządowego projektu ustawy o kredycie mieszkaniowym #naStart. Najwięcej wniosków dotyczy warunków, jakie muszą zostać spełnione przez kredytobiorcę oraz kryterium wieku, dotyczące jedynie osób prowadzących jednoosobowe gospodarstwo domowe (singli). Wnioskodawcy piszą, że przewidziana bariera wieku - 35 lat, odnosząca się wyłącznie do osób prowadzących jednoosobowe gospodarstwa domowe, jest przejawem dyskryminacji tej grupy co najmniej w dwóch aspektach - wieku kredytobiorcy i charakteru gospodarstwa (jedno- lub wieloosobowego). Tym samym jest ona sprzeczna z przepisami, zwłaszcza z Konstytucją RP i wynikającą z jej art. 32 zasadą równego traktowania i zakazem dyskryminacji.

Wnioskodawcy podkreślają także, że ograniczenie dostępu do programu wsparcia w dopłatach do rat spłaty kredytu hipotecznego na zakup pierwszego mieszkania - z uwagi na wiek - budzi poczucie krzywdy oraz narusza ich godność.

W pismach pojawia się też problem nieuwzględnienia w projekcie sytuacji rodzin z dzieckiem (dziećmi) z niepełnosprawnością,. wymagającej dodatkowego pokoju. Wnioskodawcy postulują zrównanie warunków kredytu z kredytem przewidzianym dla rodzin co najmniej z trójką dzieci (możliwość zaciągnięcia kredytu na lokal mieszkalny lub dom w celu poprawy warunków mieszkaniowych, w sytuacji, gdy mieszkanie nie jest pierwszym mieszkaniem kredytobiorcy).

Wyrażane są także obawy, że przyjęcie ustawy odniesie skutek odwrotny do zamierzonego: spowoduje dalszy wzrost cen mieszkań i inne negatywne zjawiska na rynku mieszkaniowym, niekorzystne dla obywateli.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk przekazuje ministrowi rozwoju i technologii Krzysztofowi Hetmanowi uwagi, zastrzeżenia i obawy obywateli związane z projektowanym „kredytem mieszkaniowym #naStart” i prosi o stanowisko.

Odpowiedź Jacka Tomczaka, sekretarza stanu w MRiT

Projekt ustawy o „kredycie mieszkaniowym #naStart” wraz z uzasadnieniem do projektu, oceną skutków regulacji oraz zestawieniami uwag zgłoszonych w ramach uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania ze stanowiskiem Ministerstwa Rozwoju i Technologii do tych uwag, jest zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, w zakładce: Rządowy Proces Legislacyjny pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12383851.

Uwagi, zastrzeżenia i obawy obywateli wpływające do Rzecznika Praw Obywatelskich przedstawione Ministrowi Rozwoju i Technologii w piśmie z dnia 26 kwietnia 2024 r. dotyczące limitu wieku - 35 lat w przypadku jednoosobowych gospodarstw domowych, sytuacji rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami oraz wzrostu cen mieszkań były zgłaszane także bezpośrednio przez obywateli w ramach konsultacji publicznych projektu ustawy o „kredycie mieszkaniowym #naStart” (UA4). Stanowisko resortu zostało przedstawione pod wyżej wskazanym adresem, niemniej jednak poniżej przytaczamy wyjaśnienia do zgłoszonych uwag...