24.02.2014Zmiany od 1 kwietnia: Korekta VAT w przy sprzedaży lub zmianie przeznaczenia samochodu Od 1 kwietnia br., oprócz kompleksowego uregulowanie zasad odliczania VAT od wydatków dotyczących samochodów osobowych, w ustawie o podatku od towarów i usług ma zostać wprowadzony system korekt przy zmianie wykorzystania pojazdu pierwotnie przeznaczonego do użytku „mieszanego”.
21.02.2014Od 1 kwietnia koniec samochodów z kratką 20 lutego br. Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wniesioną przez rząd. Jej celem jest kompleksowe uregulowanie zasad odliczania i rozliczania podatku VAT w odniesieniu do wszystkich wydatków dotyczących samochodów osobowych oraz innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, wykorzystywanych m.in. do celów mieszanych, tj. działalności gospodarczej i prywatnej.
20.02.2014Podatki 2014. Odliczenie 100% VAT od zakupu paliwa do samochodu Jak już wspomnieliśmy tutaj, od 1 kwietnia 2014 r. czekają nas spore zmiany w zakresie odliczania VAT od zakupionych pojazdów samochodowych oraz paliwa do ich napędu. Dzisiaj przedstawiamy warunki, których spełnienie pozwoli na odliczenie podatku od paliwa w pełnej wysokości.
Wykorzystywanie każdego rodzaju pojazdu samochodowego (czyli pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t), w tym również samochodu osobowego, wyłącznie do działalności gospodarczej od 1 kwietnia 2014 r. da podatnikowi prawo do odliczenia 100% wartości podatku naliczonego z tytułu zakupu paliwa. Nie będzie jednak tak, że podatnik będzie mógł odliczać 100% wartości podatku naliczonego z tytułu zakupu paliwa (oleju, gazu) i odliczenie takie zostanie mu uznane przez organy skarbowe tylko na podstawie jego oświadczenia o wykorzystywaniu pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej.
17.02.2014Podatki 2014. Odliczenie 100% VAT od zakupu paliwa do samochodu Jak już wspomnieliśmy tutaj, od 1 kwietnia 2014 r. czekają nas spore zmiany w zakresie odliczania VAT od zakupionych pojazdów samochodowych oraz paliwa do ich napędu. Dzisiaj przedstawiamy warunki, których spełnienie pozwoli na odliczenie podatku od paliwa w pełnej wysokości.
17.02.2014Odliczenie VAT od raty leasingowej za samochód Pytanie podatnika: Czy Firmie będzie przysługiwało prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego VAT z faktur dokumentujących raty leasingowe (w tym z tytułu pierwszej wpłaty, tzw. „opłaty wstępnej”) wynikających z umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego w okresie oddania pojazdu w odpłatne użytkowanie na okres powyżej sześciu miesięcy, jak również po zakończeniu umowy najmu, w przypadku gdy po tym okresie pojazd nadal będzie przeznaczony do wynajmu, ale będzie wykorzystywany przez Firmę również do innej działalności opodatkowanej w ramach prowadzonej działalności?
14.02.2014Podatki 2014: Zmiany w korekcie VAT a podatki dochodowe Zgodnie z ostatnią wersją projektu nowelizacji ustawy o VAT, zmiany w zasadach odliczania podatku naliczonego od samochodów osobowych wejdą w życie 1 kwietnia 2014 r. W tym samym terminie zmienią się również przepisy ustaw o podatkach dochodowych. Zmiany te mają charakter dostosowawczy do zmian w zakresie podatku od towarów i usług i polegają na wprowadzeniu ogólnych przepisów dotyczących przychodów i kosztów podatkowych związanych z korektą VAT.
22.01.2014Podatki 2014: Planowane zmiany w odliczaniu VAT od samochodu osobowego Ustawodawca nas nie oszczędza. Ledwo w życie weszły nowe przepisy dotyczące odliczania podatku naliczonego z tytułu nabycia pojazdów samochodowych (art. 86a ustawy o VAT), a ustawodawca pracuje już nad projektem kolejnych zmian w tym zakresie. Konieczność wprowadzenia tych zmian ma związek z decyzją Rady UE, która pozwala Polsce na wprowadzenie szczególnych zasad rozliczania podatku naliczonego z tytułu nabycia i eksploatacji pojazdów samochodowych. Warto więc rozpocząć zapoznawanie się z planowanymi zmianami w omawianym zakresie, które zawiera projekt ustawy z 9 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (tekst dostępny na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji).
31.12.2013Podatki 2014: Odliczenie VAT od usług serwisowych Podatek naliczony odnoszący się do nabywanych usług serwisowych wynikający z faktur dokumentujących miesięczne opłaty za najem pojazdów oraz świadczenia serwisowe, nie będzie objęty ograniczeniem wynikającym z art. 86a ust. 8 ustawy o VAT i będzie podlegać odliczeniu na zasadach ogólnych określonych w art. 86 ust. 1 ustawy - wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej.
18.12.2013Podatki 2014: MF o zmianach w VAT Zapytanie nr 5438 do ministra finansów w sprawie odliczenia podatku od towarów i usług w zakresie zakupu i eksploatacji samochodów służących do prowadzenia działalności gospodarczej
19.11.2013Podatki 2014: Odliczenie VAT od rat leasingowych samochodu Pytanie podatnika: Czy w okresie od 1 stycznia 2014 r. Spółka będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego z otrzymywanych faktur dokumentujących czynsz najmu i serwis samochodów, oddawanych przez Spółkę do dalszego odpłatnego używania przez osoby trzecie, tj. bez uwzględnienia ograniczenia wynikającego z art. 86a ust. 1 i ust. 8 ustawy o VAT?
31.10.2013Podatki 2014: Usługi serwisowe samochodów a odliczenie VAT Pytanie podatnika: Czy w opisanym stanie, od 1 stycznia 2014 r. Spółce będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabywania usług serwisowych, czy też prawo do odliczenia podlegać będzie ograniczeniu przewidzianemu w art. 86a ust. 8 Ustawy o VAT, tj. do wysokości 60%, nie więcej niż 6000 zł liczonej łącznie dla opłat z tytułu najmu i serwisu?
29.10.2013Odliczenie VAT z faktur zakupu towarów i usług przy użyciu kart flotowych Pytanie podatnika: Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach VAT wystawianych na rzecz Wnioskodawcy przez dostawcę a dokumentujących nabycie towarów i usług przy użyciu kart flotowych, w sytuacji, w której towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności uprawniających do odliczenia tego podatku i nie występują przypadki wyłączenia tego prawa (np. w zakresie odliczenia VAT od paliwa do samochodów osobowych)?
22.08.2013Odliczenie VAT od samochodu w leasingu Pytanie podatnika: Czy od opłaty wstępnej i rat leasingowych przysługuje pełne odliczenie 100% podatku naliczonego zawartego w fakturach VAT przez cały okres trwania umowy leasingu operacyjnego tj. 48 miesięcy, jeżeli samochód osobowy został przeznaczony na wynajem powyżej sześciu miesięcy, a po upływie tego okresu będzie wykorzystywany w firmie na cele związane z działalnością gospodarczą, lecz będzie nadal przeznaczony pod wynajem i będzie wynajmowany o ile uda się zdobyć następnego najemcę?
26.06.2013Odliczenie VAT od zakupu firmowego motocykla i paliwa do jego napędu Z uzasadnienia: Obowiązujące od dnia 1 stycznia 2011 r. ograniczenia w odliczaniu VAT wynikające z art. 3 ustawy nowelizującej mają również zastosowanie do motocykli z uwagi na fakt, iż motocykle uznane są za pojazdy samochodowe. Również po 31 grudnia 2012 r. będzie przysługiwało spółce prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego przy nabyciu motocykla na dotychczasowych zasadach, a w konsekwencji nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie paliwa do jego napędu.
14.06.2013Odliczenie VAT z faktur za usługi serwisowe samochodu w leasingu Pytanie podatnika: Sp. z o.o. zawarła umowę leasingu operacyjnego, której przedmiotem są samochody osobowe wykorzystywane do celów prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę. Samochody będące przedmiotem zawartych umów leasingowych zostały zakupione wraz z pakietem serwisowym. Czy Spółka ma prawo dokonać pełnego odliczenia VAT od części raty leasingowej dotyczącej opłaty serwisowej?
30.05.2012Odliczenie VAT od paliwa odsprzedawanego pracownikom Pytanie podatnika: Wnioskodawca posiada samochody służbowe przeznaczone dla pracowników. Nadwyżka wykorzystanego przez pracowników paliwa ponad ilość paliwa wynikającego ze składanych przez pracowników rozliczeń, traktowana jest jako paliwo wykorzystane do celów prywatnych, co skutkuje obciążeniem tych pracowników kosztem odpowiadającym wartości nierozliczonej nadwyżki. Bank dokonuje refaktury nadwyżki stosując podstawową 23% stawkę VAT. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia paliw do samochodów osobowych, w tej części, w której paliwa te są następnie odprzedawane pracownikom?
25.04.2012Odliczenie VAT od samochodów będących towarami handlowymi Z uzasadnienia: Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem samochodów osobowych, które są wykorzystywane do jazd testowych/demonstracyjnych, a także wypożyczane klientom serwisu na czas obsługi ich samochodu. W konsekwencji podatnikowi przysługuje również prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu paliwa wykorzystywanego do ich napędu. Pełne odliczenie VAT nie przysługuje natomiast w przypadku samochodów osobowych służących na cele jazd służbowych pracowników, a tym samym nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od zakupu paliwa do ich napędu.
26.03.2012Odliczenie VAT od zakupu samochodu osobowego przeznaczonego do wynajmu Pytanie podatnika: Wnioskodawca zamierza rozpocząć świadczenie usług wynajmu pojazdów. W związku z tym nabył m.in. samochód osobowy (o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5t). Czy w związku z powyższym Wnioskodawca może skorzystać z odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym?
21.03.2012Odliczenie VAT od zakupu motocykla i paliwa do jego napędu W przypadku nabycia motocykla przysługuje prawo do odliczenia 60% podatku naliczonego (nie więcej niż 6.000 zł) zawartego w fakturze dokumentującej jego nabycie, przy założeniu, że będzie on wykorzystywany wyłącznie do celów związanych z czynnościami opodatkowanymi i nie wystąpią wyłączenia wynikające z art. 88 ustawy o VAT. Natomiast nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliwa do jego napędu. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 27.02.2012 r., sygn. IPTPP4/443-86/11-4/ALN.
25.01.2012Odliczenie VAT od paliwa do samochodów demonstracyjnych Z uzasadnienia: Z art. 3 ust. 2 pkt 7 lit. a ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o VAT nie wynika, aby pojazdy, które nie są od razu oferowane do sprzedaży, lecz w pierwszej kolejności spełniają funkcje tzw. pojazdów demonstracyjnych, nie były objęte dyspozycją tego przepisu. Zatem, nie ma żadnych podstaw, aby w takim przypadku pozbawić podatnika prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa do napędu takich pojazdów. Użyty w ww. przepisie termin "odprzedaż" obejmuje takie rodzaje działalności gospodarczej podatnika, w ramach których nabywane samochody (pojazdy) są - jako towary handlowe - przeznaczone do ich dalszego zbycia.
29.08.2011Zakup paliwa do motocykla a odliczenie VAT Pytanie podatnika: Wnioskodawca świadczy usługi w zakresie kursów zawodowych w tym kursów prawa jazdy różnych kategorii. Wśród usług szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy są również usługi szkolenia na prawo jazdy kat. A. Czy można odliczyć w całości VAT od zakupu paliwa do motocykla wykorzystywanego do usług szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy?
18.02.2011Czy zaświadczenia wydane do 31 grudnia 2010 r. przez okręgową stację kontroli pojazdów stracą swoją ważność? Ministerstwo Finansów poinformowało na swojej stronie internetowej, że ustawą z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz. 1652) uchylono między innymi ust. 5 w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, regulujący do dnia 31 grudnia 2010 r. kwestię dokumentowania spełnienia przez niektóre pojazdy samochodowe ustawowych wymagań umożliwiających pełne odliczenie podatku VAT przy ich nabyciu oraz przy nabyciu paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do ich napędu.
25.11.2010Zmiany w VAT: MF kończy z preferencjami dla aut z kratką Ministerstwo Finansów opracowało i opublikowało na swojej stronie internetowej w Biuletynie Informacji Publicznej projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług i ustawy o transporcie drogowym. Projekt ten został opracowany na podstawie założeń do projektu ustawy przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 9 listopada 2010 r. i zawiera m.in. propozycje zmian w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu samochodów oraz paliwa wykorzystywanego do ich napędu. Zakłada on, że już od 1 stycznia 2011 r. podatnicy nie odliczą pełnej kwoty podatku VAT od samochodów z tzw. kratką. Ponadto, całkowicie zniknie możliwość odliczenia paliwa używanego do samochodów osobowych oraz innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
03.08.2010Podatek VAT 2011: W przyszłym roku czekają nas spore zmiany Ministerstwo Finansów opublikowało w biuletynie informacji publicznej projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym. Z lektury założeń wynika, iż w 2011 roku czekają nas spore zmiany – zarówno dotyczące bardzo dużej grupy osób (np. kwestia odliczeń VAT od samochodów), jak i odnoszące się do wąskich grup podatników.
28.06.2010Prawo do odliczenia VAT od paliwa wykorzystywanego do napędu quada Pytanie podatnika: Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług gastronomicznych oraz wypożyczalnię sprzętu rekreacyjnego. Działalność opodatkowana jest na zasadach ogólnych. Na potrzeby działalności gospodarczej zakupiłem dwa pojazdy czterokołowe typu quad. Czy w związku z powyższym przysługuje, czy nie przysługuje prawo odliczenia podatku naliczonego przy zakupie paliwa do ww. pojazdów, tj. quadów?
17.02.2010Kupujesz quada? Odlicz cały VAT Pytanie podatnika: Czy w przypadku zakupu pojazdu, tj. quada, przysługuje odliczenie podatku naliczonego od jego zakupu tylko do wysokości 60% nie więcej niż 6000,00 zł, czy też można odliczyć podatek naliczony w całości?
05.02.2010Kolejny leasingobiorca ma także prawo do odliczenia podatku VAT Pytanie podatnika: Czy nowo korzystający podmiot gospodarczy, który przejął przedmiot leasingu - samochód osobowy z dniem 01.04.2009 r. ma prawo do odliczenia 60% kwoty podatku naliczonego z kolejno otrzymywanych faktur dokumentujących dalsze okresowe opłaty leasingowe?
08.01.2010Orzecznictwo WSA: Błędy w fakturach a utrata prawa do odliczenia VAT Z uzasadnienia: Ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani rozporządzenia MF nie operują pojęciami "oczywistych błędów w fakturach VAT", ani "wad mniejszej wagi", które pozwalałyby uznać, iż pomimo braku pewnych elementów dają się zidentyfikować strony obrotu gospodarczego i posiadanie faktury uprawnia do odliczenia podatku naliczonego. Granica tej wadliwości zdaniem składu orzekającego w niniejszej sprawie prawidłowo została zakreślona przez organy podatkowe. Nie uznano jako prawidłowych tych faktur, które opiewały na zupełnie inny podmiot o zupełnie innym nr NIP. Bez znaczenia jest okoliczność, także z uwagi na zasadę neutralności z art. 86 ust. 1 ustawy, kto był faktycznym odbiorcą kwestionowanych towarów i usług, skoro skarżąca Spółka nie legitymowała się prawidłowo wystawionymi na jej firmę lub skorygowanymi fakturami, bądź notami korygującymi.
25.02.2009Samochody i odliczenie VAT – Pismo ministra Finansów PT3/812/4/15//CZE/09/185 z 13 lutego 2009 r. do Dyrektorów Izb Skarbowych i urzędów kontroli skarbowej W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (TSWE) z dnia 22 grudnia 2008r. w sprawie C-414/07 Magoora sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Krakowie, dotyczącym interpretacji przepisów szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L 145 z 13.06.1977, str. 1 z późn. zm., Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 9, t. 1, str. 23 z późn. zm.), w kontekście uregulowań ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych, działając na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r., Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) – uprzejmie wyjaśniam:
23.02.2009Samochód w firmie: MF potwierdza prawo do odliczenia VAT Ministerstwo Finansów opublikowało oficjalne stanowisko w sprawie skutków wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (TSWE) z 22 grudnia 2008 r., dotyczącego prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia na potrzeby działalności gospodarczej pojazdu o ładowności powyżej 500 kilogramów, a także paliwa wykorzystywanego do napędzania takich samochodów.
26.07.2007Naprawa samochodu używanego na dojazdy na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne Pytanie podatnika: Czy w ramach ulgi rehabilitacyjnej możliwe jest odliczenie w zeznaniu podatkowym zakupu kanapy narożnej tapicerowanej oraz kosztów napraw samochodu osobowego, którym dojeżdża się na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne?
12.06.2007Skutki braku zaświadczenia potwierdzającego spełnienie dodatkowych warunków technicznych Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym wyróżnia dwie kategorie samochodów: samochody osobowe oraz samochody ciężarowe. Zgodnie z art. 2 pkt. 40 tejże ustawy samochód osobowy to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu. Z kolei samochód ciężarowy to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków; określenie to obejmuje również samochód ciężarowo-osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą — wynika to z art. 2 pkt. 42 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
23.04.2006Opodatkowanie leasingu podatkiem od towarów i usług (2) W artykule z dnia 10 marca 2006 r., zamieszczonym na łamach serwisu podatki.biz, omówiono wstępne zagadnienia zawiązane z opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług umowy leasingu, które pozwalają prawidłowo zaliczyć daną umowę leasingu bądź to do kategorii czynności o charakterze dostawy towarów, bądź to do kategorii czynności o charakterze świadczenia usług. Dokonanie powyższej kwalifikacji pozwala na prawidłowe określenie miejsca świadczenia oraz momentu powstania obowiązku podatkowego. W poniższym artykule zostaną przedstawione pozostałe zagadnienia dotyczące opodatkowania umowy leasingu podatkiem od towarów i usług. W szczególności zajmiemy się takimi zagadnieniami jak:
07.12.2005Zakup samochodu w krajach spoza Unii Europejskiej – import samochodów Przywóz towarów z krajów spoza Unii Europejskiej jest uważany za import towarów. W przypadku importu samochodów istnieje obowiązek zapłaty cła, podatku VAT oraz akcyzy (w przypadku samochodów osobowych). Podstawą obliczenia cła będzie wartość celna pojazdu. Z kolei wartość celna powiększona o kwotę cła posłuży do obliczenia kwoty podatku akcyzowego, a wartość celna powiększona o kwotę cła i kwotę podatku akcyzowego – do naliczenia podatku VAT.
21.08.2005Zakup i import samochodów osobowych Dzisiaj wchodzą w życie zmiany dotyczące obniżenia kwoty podatku należnego w przypadku nabycia samochodów osobowych. Znika z ustawy tzw. wzór Lisaka, i zasadniczo zmienia się katalog pojazdów, dla których dopuszczalne jest pełne odliczenie podatku VAT i odliczenie VAT naliczonego przy zakupie paliw.
12.06.2005Wyjaśnienie Ministerstwa Finansów w sprawie odliczenia VAT przy zakupie paliwa do niektórych typów pojazdów 1 czerwca 2005r. zakłada się wejście w życie nowelizacji do ustawy o podatku od towarów i usług, tj. ustawy z dnia 21 kwietnia 2005r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (obecnie ustawa oczekuje na podpis Prezydenta RP). Nowelizacją tą wprowadza się również zmiany w zakresie odliczania podatku od samochodów, które mają wejść w życie po upływie 90 dni od dnia ogłoszenia ustawy.
07.06.2005Wyjaśnienie Ministerstwa Finansów w sprawie odliczenia VAT przy zakupie paliwa do niektórych typów pojazdów 1 czerwca 2005r. zakłada się wejście w życie nowelizacji do ustawy o podatku od towarów i usług, tj. ustawy z dnia 21 kwietnia 2005r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (obecnie ustawa oczekuje na podpis Prezydenta RP). Nowelizacją tą wprowadza się również zmiany w zakresie odliczania podatku od samochodów, które mają wejść w życie po upływie 90 dni od dnia ogłoszenia ustawy.
