Podatek płacimy tylko od fundamentu i masztu wiatraka

Interpelacja nr 23709 do ministra finansów w sprawie opodatkowania elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości

Opodatkowanie elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości znajduje podstawę prawną w przepisach ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: ustawa o podatkach i opłatach lokalnych lub ustawa podatkowa). W myśl art. 2 ust. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane: grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Odnosząc powołaną normę do cech oraz specyfiki elektrowni wiatrowej, trzeba skonstatować, iż kwalifikacja elektrowni wiatrowej jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości może odnosić się jedynie do pojęcia budowli lub jej części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Dotychczas ugruntowała się linia orzecznicza sądów administracyjnych, zgodnie z którą elektrownia (siłownia) wiatrowa jest jako całość przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości. W braku definicji budowli w ustawie podatkowej wyrażono postulat, aby posiłkować się znaczeniem językowym tego pojęcia oraz normatywną treścią definicji budowli wprowadzonej w ustawie Prawo budowlane. Wskazywano, że przez budowle o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w ówczesnym brzmieniu należy rozumieć, z wyłączeniem budynków, efekt działalności budowniczych, stanowiący skończoną całość użytkową, wyodrębniony w przestrzeni i połączony z gruntem w sposób trwały. Siłownia wiatrowa, a nie jej poszczególne elementy, jest elektrownią w rozumieniu prawa energetycznego, czyli budowlą wykorzystywaną bezpośrednio do wytwarzania energii elektrycznej. Skoro zatem wytwarzanie energii elektrycznej jest podstawowym przeznaczeniem siłowni wiatrowej jako całości, nie da się przyjąć, że funkcję taką spełniają tylko jakiekolwiek jej wybrane elementy. Reasumując, elektrownia (siłownia) wiatrowa jest budowlą stanowiącą całość techniczno użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, co przesądza o konieczności opodatkowania jej jako całości podatkiem od nieruchomości - wyłączenie z całości techniczno-użytkowej niektórych elementów konstrukcji czy instalacji siłowni pozbawiłoby ją bowiem cech budowli.

Ustawodawca wprowadził do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych definicję budowli. Ustawa podatkowa określiła budowle - przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości - jako obiekt budowlany w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Definicja ta zawiera zatem odesłanie do pojęć „obiektu budowlanego” i „urządzenia budowlanego” zawartych w przepisach Prawa budowlanego. Ustawodawca podatkowy złożył przeto konieczność wyjścia poza ramy systemu prawa podatkowego w celu kwalifikacji przedmiotu podatku od nieruchomości.

Analiza treści art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego wskazuje, że ustawodawca wymienił expressis verbis elektrownię wiatrową jako obiekt, którego części budowlane wypełniają definicję budowli. Umieszczenie sformułowania „elektrownie wiatrowe” pojawiło się w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego na skutek jednej z jego nowelizacji - ustawy z 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych ustaw. Tego wyrażenia nie było w pierwotnym rządowym projekcie tej ustawy, pojawiło się ono w jej treści dopiero w toku prac Senatu RP jako jedna z poprawek do ustawy wniesiona na tym etapie prac legislacyjnych. Umieszczenie sformułowania „elektrownie wiatrowe” w wykazie części budowlanych urządzeń technicznych stanowiących budowlę, który ma charakter przykładowy - wskazuje na to wyraźnie dotychczasowe brzmienie tego fragmentu: a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń).

Dnia 29 lipca 2005 r. oraz dnia 19 września 2005 r. minister infrastruktury wydał pisemne stanowiska, w myśl których za budowlę nie można uznać całej elektrowni wiatrowej, a jedynie jej części budowlane (takie jak fundamenty, maszty, słupy) jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Natomiast urządzenia i instalacje technologiczne przekształcające energię wiatru w energię mechaniczną przekazywaną do generatora, takie jak: wirniki z łopatkami, generator, skrzynia biegów, komputer sterujący...