WSA: Usługi niematerialne - Podatnik powinien udowodnić fakt wykonania usługi

Tezy: Zakończenie kontroli podatkowej w ramach postępowania kontrolnego nie pozbawia organu kontroli skarbowej prawa do podejmowania czynności dowodowych, w tym także zbierania dowodów z urzędu. Niezależnie od etapu postępowania kontrolnego, organ kontroli skarbowej może przeprowadzać czynności dowodowe bez potrzeby oczekiwania na wniosek dowodowy strony.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Mieczysław Markowski, Sędziowie sędzia WSA Sławomir Presnarowicz, sędzia WSA Wojciech Stachurski (spr.), Protokolant Beata Borkowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 8 grudnia 2010 r. sprawy ze skargi "A." Spółka z o.o. w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za czerwiec, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2004 r. oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z [...] grudnia 2009 r. nr [...] Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w B. określił wobec A.. Sp. z o o. w G. (dalej powoływana jako: Spółka) zobowiązania podatkowe w podatku od towarów i usług za miesiące czerwiec, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2004 r. Organ kontroli stwierdził, że Spółka zawyżyła bezzasadnie obniżyła podatek należny o podatek naliczony wynikający z faktur: nr [...] i nr [...] wystawionych przez F.H.U. T. – T. R. oraz z faktur o nr [...], nr [...] i nr [...] wystawionych przez P.H.U. P. – M. L. Zdaniem organów faktury te dokumentują czynności, które nie zostały faktycznie wykonane. Spółka zawarła z wymienionymi firmami umowy o świadczenie usług, na mocy których zleceniobiorcy zobowiązali się do pozyskania na jej rzecz klientów oraz do przeprowadzania w jej imieniu negocjacji w celu zawarcia umów na prace budowlane. Oprócz tego Pani M. L. miała przekazywać Spółce informacje o wypłacalności firm funkcjonujących na rynku wschodnim. W toku postępowania organ kontroli skarbowej wystąpił do kontrahentów Spółki o informację dotyczącą pośrednictwa w zawarciu umowy ze Spółką.

Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że żaden z kontrahentów nie potwierdził faktu wykonania usług pośrednictwa handlowego przez firmy P.H.U. P. - M. L. i F.H.U. T. – T. R. Podobne wnioski – zdaniem organu - płyną z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków: M. L., H. P., W. M., S. O. Organ stwierdziły ponadto, że Pani M. L. nie przekazała podatnikowi w 2004 r. informacji o wypłacalności firm funkcjonujących na rynku wschodnim.

Po rozpatrzeniu sprawy w drugiej instancji Dyrektor Izby Skarbowej w B. decyzją z [...] maja 2010 r., nr [...] uchylił w całości powyższą decyzję organu kontroli skarbowej i w to miejsce na nowo określił wobec Spółki zobowiązania podatkowe w podatku od towarów za usług za czerwiec, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2004 r.

Organ odwoławczy w całości podzielił stanowisko organu pierwszej instancji, co do braku prawa Spółki do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych przez firmy Pani M. L. i R. T. W toku postępowania odwoławczego organ przesłuchał T. W. - dyrektora ds. handlowych w A. Sp. z o.o., który zeznał, że nie wie, w jakich okolicznościach i kiedy została nawiązana współpraca z firmą P. oraz nie wie, na czym miała ona polegać. Stwierdził również, że nie jest mu znana firma F.H.U. T. Świadek nie posiadał też wiedzy na temat tego, kiedy i w jakich okolicznościach została nawiązana współpraca z poszczególnymi kontrahentami i czy jakieś firmy pośredniczyły w nawiązywaniu kontraktów. W ocenie organu odwoławczego zeznania te potwierdzają, iż kwestionowane usługi nie były w rzeczywistości wykonane.

Powodem uchylenia decyzji organu pierwszej instancji i określania na nowo wysokości zobowiązań podatkowych za poszczególne miesiące 2004 r. było uwzględnienie przez organ odwoławczy kwot podatku naliczonego związanych z nabyciem paliwa do samochodu osobowego, a to w związku wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 22 grudnia 2008 r. w sprawie C- 414/07.

Nie zgadzając się z takim rozstrzygnięciem Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, w której wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucając jej naruszenie przepisów:

– art. 199a § 1 w zw. z art. 235 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej powoływana w skrócie "o.p."), poprzez pominięcie zgodnego zamiaru i celu umowy pośrednictwa oraz błędną ocenę dosłownego brzmienia umowy;

– art. 122 w zw. z art. 180 § 1 i 187 w zw. z art. 188 i 229 o.p., poprzez zaniechanie podjęcia niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, w tym przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez Spółkę;

– art. 191 w zw. z art. 235 o.p., poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów;

– art. 181 w zw. z art. 284a § 3 w zw. z art. 284b § 3 w zw. z art. 235 o.p., poprzez przyjęcie za podstawę rozstrzygnięcia nie wnioskowanych przez stronę dowodów zebranych i przeprowadzonych po zakończeniu kontroli podatkowej.

W obszernym uzasadnieniu skargi jej autor podniósł, że umowy z M. L. i R. T. zostały zawarte według wzorca dotyczącego pośrednictwa przy umowach sprzedaży, a nie umowach o roboty budowlane. Organy podatkowe nie wzięły pod uwagę faktu, że treść tych umów nie odpowiadała zamiarowi i celom stron. Autor skargi zwrócił uwagę, iż M. L. i R. T. nie udzielono pełnomocnictw, co było zgodne z intencją stron. Skoro pośrednikom nie udzielono pełnomocnictw, to nie mogli oni w imieniu Spółki składać oświadczeń woli w formie ofert, ani też w formie negocjacji. W związku z powyższym nie mieli też obowiązku składania sprawozdań z ich przebiegu. Przedmiotem zobowiązania pośredników było jedynie pozyskiwanie klientów na rzecz zleceniodawcy. W tym zakresie strona skarżąca zarzuciła też organom, że nie wzięły pod uwagę części wyjaśnień Spółki oraz zaniechały przesłuchania R. T. i M. L.. Brak jest również dowodu na to, że pośrednicy nie wskazali podatnikowi kontrahentów, z którymi następnie zawarto umowy.

Autor skargi zarzucił także organom nieprawidłowości przy przesłuchaniu świadków. Jego zdaniem, zadawane im pytania były nieprecyzyjne i ogólnikowe. Analiza protokołów przesłuchania świadków nie pozwala na ustalenie, czy świadkom wiadome jest co było przedmiotem usługi świadczonej przez pośredników na rzecz podatnika. Spółka wnosiła o ponowienie dowodów z przesłuchania świadków, lecz organ drugiej instancji bezzasadnie odmówił. Zdaniem strony skarżącej organ pominął zeznania Prezesa Zarządu Spółk...