Zwrot poniesionych wydatków a PIT

Z uzasadnienia WSA:Jeżeli pracownik wykonujący polecenie służbowe pracodawcy zmuszony jest ponieść dodatkowy wydatek związany z wykupieniem wizy, niezbędnej do przekroczenia granicy kraju i odbycia podróży służbowej poza jego granicami, to zwrócony delegowanemu pracownikowi przez pracodawcę ww. wydatek korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Madej, Sędzia NSA Przemysław Dumana (spr.), Sędzia WSA Anna Tyszkiewicz-Ziętek, Protokolant Izabela Maj-Dziubańska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi A Sp. z o.o. w G. na interpretację Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1) uchyla zaskarżoną interpretację,
2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia [...] roku (data wpływu do organu podatkowego) podatnik "A" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniósł o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zwrotu poniesionych przez pracowników wydatków na zakup polisy ubezpieczeniowej oraz wizy w związku z odbywaną przez nich podróżą służbową.

Przedstawiając zaistniały stan faktyczny podatnik podał, że osoby pracujące w Spółce wysyłane będą w podróże służbowe poza kraje Unii Europejskiej. Ponieważ przepisy o systemie ubezpieczeń zdrowotnych nie zapewniają bezpłatnego leczenia, w ramach opłaconych składek, w państwach z poza Unii Europejskiej, pracodawca w ramach zwrotu innych udokumentowanych wydatków, chciałby dokonywać, pracownikom wysyłanym w podróż służbową, zwrotu wydatków za wykupione polisy ubezpieczeniowe. Może się też zdarzyć, że w ramach odbywanej podróży służbowej pracownicy ponosić będą koszty związane z wydaniem wiz do takich krajów jak Rosja czy Białoruś.

W tym stanie faktycznym podatnik zadał pytanie: czy zgodnie z ponoszonymi przez pracowników kosztami, w związku z odbywaną przez nich podróżą służbową, ww. wydatki zwolnione będą z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z § 2 pkt 2c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju.

Przedstawiając własne stanowisko wnioskodawca wskazał, że zwrot ww. wydatków podlegać będzie zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepisy nie określają rodzaju tych "innych wydatków" pozostawiając to w gestii pracodawcy. Ponieważ wydatki te nie są limitowane całkowity zwrot poniesionych wydatków nie będzie podlegał opodatkowaniu pod warunkiem odpowiedniego ich udokumentowania i wykazania związku z podróżą służbową.

Interpretacją indywidualną z dnia [...] roku, nr [...], wydaną na podstawie art. 14 b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (t.j. w Dz.U. z 2005 roku, Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 roku w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w K., działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku złożonym w dniu [...] roku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zwrotu poniesionych przez pracowników wydatków na zakup polisy ubezpieczeniowej oraz wizy w związku z odbywaną przez nich podróżą służbową - jest nieprawidłowe.

Wskazując prawidłowe stanowisko organ podatkowy stwierdził, że zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. w Dz.U. z 2010 roku, nr 51, poz. 307 z późniejszymi zmianami) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatków.

Źródłami przychodów są między innymi stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ustawy podatkowej). Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy podatkowej). Z kolei za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy podatkowej).

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługującym pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami o których mowa wyżej są między innymi przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1991 z późniejszymi zmianami).

Zgodnie z § 2 ust. 2 lit. c tego rozporządzenia pracownikowi przysługuje zwrot kosztów i innych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do przedstawionego przez Spółkę we wniosku zdarzenia przyszłego organ podatkowy wyraził pogląd, że "w praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również zwrot wydatków poniesionych przez pracownika na zakup polisy ubezpieczeniowej i zakup wizy. Wobec braku przepisów zwalniających powyższe korzyści z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu".

Następnie organ interpretacyjny wskazał, że wykupienie polisy ubezpieczeniowej wiąże się z uzyskaniem ochrony medycznej jak również z możliwością pozyskania świadczeń związanych z następstwem zaistniałych wypadków. To, że koszty wykupienia takowej polisy związane są z podróżą służbową pracowników, by mieli oni zabezpieczenie i ochronę nie oznacza, iż jest to należność z tytułu poniesienia kosztów podróży. Świadczenie wynikające z wykupienia polisy pracownik może otrzymywać również w związku ze zdarzeniami, które w żaden sposób nie wiążą się z wykonywaniem obowiązków służbowych. Dlatego też uznanie tego rodzaju wydatku za należność z tytułu podróży służbowej byłoby za daleko idące i stanowiłoby rozszerzającą interpretację dotyczącą przedmiotowego zwolnienia. Podobnie rzecz się ma ze zwrotem wydatków dotyczących zakupu wiz. Trudno tutaj również uznać, iż jest to należność z tytułu podróży służbowej - chociaż przyznać należy, że gdyby takowy wydatek nie został poniesiony - pracownik nie mógłby wykonać polecenia służbowego, nie mógłby przekroczyć granicy. Jednakże wykupienie wizy nie uprawnia jedynie do przekroczenia granicy w celach służbowych. Mając takowy dokument pracownik może również przekraczać granice w celach prywatnych.

W wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa podatnik wniósł o uchylenie powyższej interpretacji, zarzucając jej naruszenie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - poprzez uznanie "że zwrot wydatków ponoszonych przez pracowników na zakup polis ubezpieczeniowych oraz wiz w przypadku podróży służbowych nie jest zwolniony z opodatkowania".

Podatnik wskazał, że ww. wydatki służą wyłącznie zapewnieniu wykonania polecenia służbowego (w tym podróży służbowej) przez pracownika. W konsekwencji każdorazowa kwestia kwalifikacji podatkowej powinna być interpretowana w kontekście jego realizacji do okoliczności w jakich ma być wykonane dane polecenie służbowe. Podkreślił, że wydatki ponoszone przez jego pracowników na nabycie polis ubezpieczeniowych będą dokonywane w celu zabezpieczenia interesów nie tylko pracowników, ale i samej Spółki. Pracownicy są bowiem wysyłani w podróże służbowe dla realizacji istotnych dla działalności podatnika kontraktów i wynikających z nich zadań. Wszelkie przypadki zachorowań wśród pracowników wiążą się z poważnym ryzykiem dla Spółki - mogą doprowadzić do opóźnień lub nawet niezrealizowania kontraktów Spółki. Podkreślił również, iż analogicznie jak w przypadku polis wygląda kwestia wydatków na wizy, które są niezbędne do wykonania poleceń służbowych przez pracowników, albowiem bez ich uzyskania niemożliwe byłoby w ogóle wysłanie pracownika w podróż służbową. W konsekwencji, w jak najlepiej pojętym interesie Spółki, jest zwrócenie pracownikom wydatków poniesionych przez nich na uzyskanie wiz. Podobnie jak w przypadku polis, wizy wydawane są jedynie na czas trwania podróży służbowej, a więc i w tym przypadku niemożliwe będzie korzystanie z wizy w celach prywatnych.

W uzupełnieniu wezwania do usunięcia naruszenia prawa (z dnia 10 czerwca 2011 roku) Spółka dodatkowo wskazała, że niektóre kraje (np. Rosja, Białoruś) wydają wizy nie tylko ograniczone czasowo, ale także limitowane co do ilości przekroczeń granicy (jedno lub dwukrotne). Wizy dla pracowników Spółki mogą być wyrabiane tylko na taką ilość wjazdów, jaka wynika ze specyfiki polecenia służbowego (podróży służbowej). A zatem, jeśli pracownik wykona polecenie służbowe to po powrocie do kraju nie będzie mógł ponownie przekroczyć granicy z użyciem posiadanej wcześniej wizy. Wskazała także, iż niektóre kraje przy wydawaniu wizy biznesowej żądają przedstawienia dowodu wykupienia polisy ubezpieczeniowej na czas pobytu w tym kraju.

Odpowiadając na powyższe wezwanie organ podatkowy stwierdził brak podstaw do zmiany wydanej interpretacji powtarzając argumenty przedstawione przy jej wydaniu.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pełnomocnik Spółki "A" wniósł o uchylenie przedmiotowej interpretacji i zasądzenie kosztów sądowych wskazując n...