Cena z umowy przedwstępnej jako podstawa opodatkowania w PIT

Określenie ceny sprzedaży w umowie przedwstępnej, za którą sprzedający zobowiązuje się zbyć nieruchomość, może stanowić uzasadnioną przyczynę określenia ceny sprzedaży w umowie przyrzeczonej w wysokości niższej niż wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości, w rozumieniu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazanie takiej ceny będzie uzasadnione jedynie w sytuacji, gdy cena podana w umowie przedwstępnej była zgodna z wartością rynkową na dzień jej zawarcia (umowy przedwstępnej) - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Tomasz Kolanowski (sprawozdawca), Sędzia NSA Anna Dumas, Sędzia NSA Jerzy Rypina, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej T. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 31 maja 2010 r. sygn. akt I SA/Łd 63/10 w sprawie ze skargi T. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 18 listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i uchyla decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 18 listopada 2009 r. nr [...],
2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w L. na rzecz T. B. kwotę 6.193 (sześć tysięcy sto dziewięćdziesiąt trzy) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami podatkowymi.

1. Zaskarżonym wyrokiem z 31 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Łd 63/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę T.B. (dalej Skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2006 r.

2. W dniu 27 czerwca 2006 r. Skarżący dokonał sprzedaży niezabudowanej nieruchomości. Cena sprzedaży ustalona w umowie sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego wyniosła 160.000. zł. Do Działu IV księgi wieczystej ustanowionej dla tej nieruchomości wpisana została hipoteka kaucyjna do kwoty 450.000 zł z tytułu pożyczki na rzecz Banku. W dniu 30 czerwca 2006 r. Skarżący złożył oświadczenie w sprawie przeznaczenia przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na cele określone w art. 21 ust.1 pkt. 32 lit. a) lub lit. e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm., dalej u.p.d.o.f.), zobowiązując się do przeznaczenia uzyskanej ze sprzedaży kwoty 160.000 zł na cele mieszkaniowe.

Wobec faktu, że omawiana transakcja została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przedmiotowej nieruchomości, postanowieniem z 12 września 2008 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego [...] wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych.

3. W jego trakcie organ pierwszej instancji ustalił w oparciu o informację otrzymaną z Urzędu Skarbowego w Z., że dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych wartość wyżej opisanej nieruchomości na dzień sprzedaży, tj. 27 czerwca 2006 r., została określona na kwotę 465.800.00 zł.

Z uwagi na fakt, że cena sprzedaży nieruchomości określona w akcie notarialnym znacznie odbiegała od wartości rynkowej Skarżący został wezwany do zmiany wartości ceny określonej w umowie z dnia 27 czerwca 2006 r. lub wskazania przyczyn uzasadniających powyższą rozbieżność.

4. W odpowiedzi na powyższe pismo wpłynęło wyjaśnienie Skarżącego, z którego wynikało, że wskazanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej spowodowane było faktem zawarcia 29 października 2002 r. przedwstępnej umowy sprzedaży, na mocy której Skarżący zobowiązał się sprzedać opisaną nieruchomość za cenę 160.000.00 zł.

5. Nie uznając wyjaśnień Skarżącego, Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z 30 stycznia 2009 r. określił skarżącemu wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2006.

6. Po rozpatrzeniu odwołania postanowieniem z 18 czerwca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w L. przekazał akta sprawy do organu podatkowego pierwszej instancji celem uzupełnienia materiału dowodowego.

Po otrzymaniu uzupełnionego materiału dowodowego określił Skarżącemu wysokość podatku w kwocie niższej o 500 zł niż w decyzji organu pierwszej instancji.

Skarga do Sądu pierwszej instancji.

7. Od powyższej decyzji Skarżący złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Zarzucił naruszenie, przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej Ordynacja podatkowa) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w szczególności:

- art. 122 oraz 125 § 1, art. 180 § 1, 187 § 1, 2 oraz 194 Ordynacji podatkowej poprzez niedostatecznie wnikliwe wyjaśnienie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia,

- art. 177, 187 oraz 194 Ordynacji podatkowej poprzez pominięcie znajdujących się w aktach sprawy dokumentów wskazujących, iż cena sprzedaży nieruchomości wskazana w umowie sprzedaży jest ceną rynkową,

- art. 187, 191 oraz 197 § 2 Ordynacji podatkowej w związku z art. 19 ust. 4 u.p.d.o.f. poprzez odstąpienie od przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w celu określenia wartości nieruchomości,

- art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a), art. 19, art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i lit. e) art. 28 u.p.d.o.f.,

- art. 120, 187, 191 Ordynacji podatkowej w związku z art. 19 u.p.d.o.f. w związku z art. 389 i 390 kodeksu cywilnego.

Uza...