Definicja budowli a podatek od nieruchomości. Co zmienia wyrok TK?

Przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który dotyczy definicji budowli, jest niezgodny z ustawą zasadniczą – stwierdził Trybunał Konstytucyjny. Zakwestionowany przepis utraci moc obowiązującą po 18 miesiącach. Jak wskazują eksperci, przez ten czas ustawodawcy powinni uchwalić nowe regulacje w zakresie definicji legalnej budowli na potrzeby podatku od nieruchomości.

Wyrok TK z 4 lipca 2023 r. dotyczył skargi konstytucyjnej spółki Zakłady Tłuszczowe „Kruszwica” S.A. (sygn. akt – SK 14/21). Spółka wystąpiła o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za lata 2010-2015. Jako podstawę żądania wskazała nienależyte zakwalifikowanie magazynów (silosów) jako budowli, podczas gdy spółka uznała, że powinny one być opodatkowane jako budynki. Sprawa trafiła finalnie do TK.

Trybunał stwierdził, że art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodny z art. 84 i art. 217 konstytucji (zasady wyłączności ustawy w prawie daninowym i szczególnej określoności przepisów podatkowych), a w pozostałym zakresie postępowanie zostało umorzone.

Sędziowie podkreślili, że wymienione w art. 217 konstytucji elementy podatku, a szczególnie przedmiot opodatkowania, muszą wynikać z ustawy i być uregulowane w odpowiednio precyzyjny sposób. Jak przy tym wskazano, zakwestionowany przepis nie zawiera tymczasem autonomicznej definicji legalnej budowli na potrzeby podatkowe i odsyła dwukrotnie do przepisów budowlanych.

„Odesłanie do ogólnego pojęcia przepisów prawa budowlanego jako dziedziny prawa administracyjnego, a nie do samej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, powoduje, że określenie przedmiotu opodatkowania może nastąpić nie tylko w ustawie, lecz potencjalnie także w akcie rangi podustawowej, który zaliczałby się do prawa budowlanego. Na gruncie obowiązujących przepisów nie można precyzyjnie ustalić, które – czy to ustawowe czy podustawowe akty prawne – należą do prawa budowlanego. Co za tym idzie podatnik nie może mieć pewności czy dany akt prawny, nawet rangi ustawowej, będzie przez organ podatkowy uznany czy też nie za należący do prawa budowlanego” – czytamy w komunikacie opublikowanym przez TK.

Jak zaznaczają eksperci KPMG, w wyroku kluczowe znaczenie ma też wskazanie przez TK na to, że nie jest dopuszczalne uregulowanie w niepodatkowej ustawie kwestii tak istotnych jak przedmiot opodatkowania.

„Na skutek wyroku, art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawierający definicję budowli straci moc po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Przez ten czas ustawodawca powinien uchwalić nowe przepisy w tym zakresie” – tłumaczą eksperci KPMG.

mp