Działalność nierejestrowa a wystawianie faktur w KSeF

Wynoszący już 2700 zł miesięcznie limit przychodów w działalności nierejestrowej powoduje coraz większą popularność tej formy aktywności zarobkowej. Warto jednak pamiętać, że choć co prawda prowadzący taką działalność nie są przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców, to w rozumieniu innych ustaw często są traktowani podobnie jak przedsiębiorcy.

Nie inaczej jest w przypadku ustawy o podatku od towarów i usług, która prowadzących działalność nierejestrową zalicza do grona podatników VAT. Co prawda „z automatu” zwolnionych z podatku VAT ze względu na wysokość obrotów, ale jednak podatników VAT, ze wszystkimi tego konsekwencjami (tu przeczytasz o warunkach korzystania ze zwolnienia i możliwości jego utraty).

O tym, że zaczynając działalność nierejestrową stajesz się podatnikiem VAT decyduje ustawowy zapis, mówiący, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w ustawie VAT rozumiana jest bardzo szeroko. Obejmuje ona bowiem wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Użycie zwrotu „w szczególności” oznacza, że katalog czynności kwalifikujących Cię do wykonujących działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy VAT jest otwarty – i można do niego zaliczyć praktycznie każdą aktywność zarobkową – jeśli nie występują przesłanki wprost wykluczające z grona podatników.

Vat krajowy w ćwiczeniach - kurs online - szczegółowe informacje i formularz zgłoszeniowy

Typowymi podatnikami VAT są np. wykonujące działalność spółki kapitałowe i osobowe prawa handlowego i cywilnego, spółdzielnie, osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, ale również osoby nieprowadzące zarejestrowanej działalności gospodarczej, a dokonujące np. częstotliwej sprzedaży gruntów czy lokali lub uzyskujące przychody z wynajmu. Również prowadzący działalność nierejestrową zaliczani są co do zasady do grona podatników VAT.

Osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrową zwolnioną z podatku VAT ze względu na wysokość obrotów nie ma obowiązku wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż – ale tylko do pewnego momentu. W przypadku gdy nabywca towaru lub usługobiorca zażąda wystawienia faktury a żądanie zgłoszone zostanie w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiła transakcja, taki obowiązek powstanie.

Wtedy trzeba wystawić fakturę, zawierającą co najmniej:

• datę wystawienia i numer kolejny;
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towaru lub usługi wraz z adresami;
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
• jednostkę miary i ilość dostarczonych towarów lub wykonanych usług;
• cenę jednostkową towaru lub usługi;
• kwotę należności ogółem.

Działalność nierejestrowa a KSeF

Ogłoszono już w Dzienniku Ustaw ustawę nowelizującą ustawę o VAT i wprowadzającą obowiązek fakturowania z zastosowaniem KSeF. Podatnicy zwolnieni mogą obecnie stosować jeszcze KSeF fakultatywnie, ale od początku 2025 roku będzie to dla nich obowiązkowe.

Jak napisali projektodawcy w uzasadnieniu do projektu ustawy:

(…)

„Podatnicy zwolnieni podmiotowo (drobni przedsiębiorcy) lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT lub przepisów wykonawczych będą zobowiązani do korzystania z KSeF, ale dopiero od 1 stycznia 2025 r. Termin objęcia ww. grupy podmiotów obowiązkiem korzystania z KSeF został przesunięty z uwagi na liczne wnioski zgłoszone w trakcie konsultacji publicznych, aby w pierwszej kolejności wprowadzić obowiązek e-fakturowania dla przedsiębiorców rozliczających się z VAT, a w następnej kolejności dla drobnych przedsiębiorców, zwłaszcza zwolnionych z VAT, i zapewnić im czas na wdrożenie nowego rozwiązania w zakresie e-fakturowania.

Dla umożliwienia wystawiania e-faktur przez podatników zwolnionych z VAT, w tym podmioty realizujące działalność nierejestrową, a także podatników wykonujących usługi w zakresie najmu nieruchomości na cele mieszkaniowe (jeśli spełniają przesłanki odpłatnych usług wykonywanych w ramach działań spełniających definicję działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT) – wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2022 r. poz. 2500 oraz z 2023 r. poz. 614), zwanej dalej „ustawą o NIP”, nie jest konieczne. Wskazane podmioty już w granicach obowiązujących przepisów ustawy o NIP mogą wystąpić o nadanie NIP do urzędu skarbowego, korzystając z formularza NIP-7.

Mając na uwadze potrzebę uproszczenia realizacji obowiązku nadawania NIP wskazanym podmiotom, m.in. w celu wystawiania e-faktur, przewiduje się wprowadzenie możliwości złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-7 w usłudze e-Urząd Skarbowy, zwanej dalej „e-US”. W takim przypadku logowanie do e-US nastąpiłoby na zasadach ogólnych.”

Zatem niestety – prowadzący działalność nierejestrową mimo korzystania ze zwolnienia będą musieli zagłębić się w przepisy dotyczące wystawiania faktur w systemie KSeF. 

Jednak biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia z nowymi projektami, a takim jest przecież KSeF, jeszcze nie należy się z tym spieszyć. Jest bowiem dość prawdopodobne, że wprowadzone zostaną różnego rodzaju modyfikacje, wynikające z doświadczeń pierwszej, bardzo licznej grupy czynnych podatników VAT, która zacznie stosować KSeF obligatoryjnie już od 1.07.2024 r. 

Romuald Gabrysz

Vat krajowy w ćwiczeniach - kurs online - szczegółowe informacje i formularz zgłoszeniowy