Mały ZUS Plus. Jak liczyć okres 60 miesięcy? - ZUS odpowiada

Zapis „ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych” dotyczy okresu przed pierwszym miesiącem w danym roku kalendarzowym, w którym osoba mogłaby skorzystać z ulgi. Jeśli więc osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą spełnia pozostałe warunki określone ustawowo do skorzystania z ulgi w styczniu danego roku, okres 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej należy ustalać począwszy od grudnia roku poprzedniego. W przypadku stycznia 2024 r. i prowadzenia bez przerw działalności gospodarczej, okres ostatnich miesięcy kalendarzowych to 1 stycznia 2019 r. - 31 grudnia 2023 r. - wyjaśnia ZUS w interpretacji indywidualnej.

Przedsiębiorca we wniosku o interpretację wskazał, że jako osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą wykorzystał 36-miesięczny okres podlegania pod tzw. „Mały ZUS plus” z dniem 31.12.2021 r. Przedsiębiorca przez 2 kolejne lata tj. od 1.1.2022 r. do 31.12.2023 r. opłacał tzw. normalny ZUS. W związku z tym powziął wątpliwość czy od 1.1.2024 r. może skorzystać ponownie z tzw. „Małego ZUS plus”.

W uzupełnieniu do złożonego wniosku, przedsiębiorca poinformował, że:

• przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekroczył kwoty 120 000 zł za rok 2023,
• nie wykonuje pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym, nie wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzących w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej,
• nie prowadzi i w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadził innej niż opisana we wniosku pozarolniczej działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
• w poprzednim roku kalendarzowym nie miały w przypadku przedsiębiorcy zastosowania przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystał ze zwolnienia sprzedaży od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem przedsiębiorcy będzie możliwe ponowne skorzystanie z tzw. Małego ZUS plus, gdyż od dnia 01.01.2019 r. do 31.12.2021 r. (36 miesięcy) opłacał tzw. mały ZUS Plus, natomiast od dnia 1.01.2022 r. do dnia 31.12.2023 r. (24 miesiące) opłacał normalny ZUS, co oznacza, iż został spełniony ustawowy wymóg 24 miesięcy pomiędzy kolejnymi okresami dający możliwość ponownego korzystania z Małego ZUS plus.

W wydanej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Na podstawie art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Natomiast, w myśl art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

Jednocześnie, w myśl art. 18 ust. 8 wskazanej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących działalność pozarolniczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Natomiast, z art. 18c ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że „podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000,00 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych”, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Jednakże, podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Ponadto, podstawę wymiaru składek ustala się na dany rok kalendarzowy po uprzednim ustaleniu przeciętnego miesięcznego dochodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, według wzoru z art. 18c ust. 4 cytowanej ustawy.

Jednocześnie, w art. 18c ust. 11 ustawy został zawarty katalog negatywnych przesłanek, uniemożliwiających osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą skorzystanie z możliwości zastosowania prawa do ustalenia ww. podstawy wymiaru. W konsekwencji, przepisy art. 18c ust. 1 nie mają zastosowania do osób, które lub do których:

1. w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i korzystali ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
2. spełniają warunki określone w art. 18a,
3. w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych,
4. w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2-5, tj.:
   • działalność twórczą lub artystyczną,
   • działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
   • były wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
   • były akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,
   • były komplementariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej,
   • prowadzą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe,
5. wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej,
6. ustalały najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zgodnie z niniejszym artykułem przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, iż osoba prowadząca pozarolniczą działalność nie nabędzie prawa do zastosowania podstawy wymiaru składek ustalonej w oparciu o przeciętny miesięczny dochód uzyskany przez ww. osobę w poprzednim roku kalendarzowym, w sytuacji gdy spełni choć jedną z wymienionych powyżej przesłanek. Tym samym, obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż ustalona na zasadach przedstawionych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dla takiej osoby nie powstanie. Wówczas zasadne będzie ustalenie podstawy wymiaru składek na zasadach określonych w art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z treści złożonego wniosku i jego uzupełnienia jednoznacznie wynika, iż przedsiębiorca korzystał z możliwości opłacania składek w wysokości ustalonej w oparciu o art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w okresie od stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r., w konsekwencji wykorzystał 36 miesięcy kalendarzowych. Zdaniem przedsiębiorcy spełnia wszystkie warunki uprawniające go do opłacania składek na zasadach wskazanych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w 2024 roku.

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która spełnia warunki do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 18c ustawy, ustala podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia na dany rok kalendarzowy. Zatem, podstawa ta powinna być ustalana począwszy od pierwszego miesiąca korzystania z ulgi w danym roku. Przepisy określające ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dotyczą osób, które korzystają z ulgi, nie mają jednak zastosowania do osób, które ustalały podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z tymi zasadami, przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie, zapis „ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych” dotyczy okresu przed pierwszym miesiącem w danym roku kalendarzowym, w którym osoba mogłaby skorzystać z ulgi. Jeśli więc osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą spełnia pozostałe warunki określone ustawowo do skorzystania z ulgi w styczniu danego roku, okres 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej należy ustalać począwszy od grudnia roku poprzedniego. W przypadku stycznia 2024 r. i prowadzenia bez przerw działalności gospodarczej, okres ostatnich miesięcy kalendarzowych to 1 stycznia 2019 r. - 31 grudnia 2023 r. Powyższe oznacza, że jeśli w tym okresie osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą ustalała podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez 36 miesięcy, to nie mają do niej zastosowania w danym roku kalendarzowym (2024 r.) przepisy dotyczące takiego sposobu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tj. od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w styczniu 2024 r. przedsiębiorca spełniał przesłankę wyłączającą, o której mówi art. 18c ust. 11 pkt 6 tj. w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych korzystał z tego uprawnienia przez 36 miesięcy. Przedsiębiorca nie będzie więc osobą uprawnioną do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 na zasadach wynikających z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Interpretacja indywidualna z 14 lutego 2024 r., sygn. DI/200000/43/76/2024 (decyzja nr 76/2024) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie

Redakcja podatki.biz

źródło: www.zus.pl