Możliwość zaliczenia do kosztów straty na sprzedaży wierzytelności

Pytanie podatnika: Czy wykazaną w księgach stratę z odpłatnego zbycia wierzytelności (różnica pomiędzy ceną sprzedaży a wartością brutto pożyczki) zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT zgodnie z uchwałą NSA I FPS 3/11 z 11 czerwca 2012 r., czy też wykazać przychód uzyskany ze sprzedaży wierzytelności w wysokości określonej w umowie sprzedaży a koszty uzyskania tego przychodu ograniczyć do wysokości niespłaconych kwot prowizji i ubezpieczenia, które w dacie uruchomienia pożyczki zostały wykazane jako przychód należny?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2014 r. (data wpływu 12 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 lutego 2015 r. (data wpływu 13 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty na sprzedaży wierzytelności - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty na sprzedaży wierzytelności.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), pismem z dnia 27 stycznia 2015 r., nr IPTPB3/423-397/14-2/KJ (doręczonym w dniu 3 lutego 2015 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie w dniu 13 lutego 2015 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 10 lutego 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (po uzupełnieniu wniosku):

Spółka prowadzi działalność w zakresie udzielania pożyczek z kapitału własnego (PKD 64.92.Z). W momencie udzielania pożyczki pobiera prowizję i ubezpieczenie, dlatego, że w umowie pożyczki jest zapis informujący o tym, że „pożyczkodawca w dniu udzielania pożyczki potrąca z kwoty pożyczki prowizję oraz ubezpieczenie”. Z tego względu księguje kwoty należnej prowizji i ubezpieczenia jako przychód z datą udzielenia pożyczki. Kwota wypłaconego kapitału wraz z prowizją i ubezpieczeniem stanowią kwotę pożyczki brutto. Oprócz kwoty brutto pożyczkobiorca jest zobowiązany do spłaty odsetek za okres zaciągniętej pożyczki oraz ewentualnie kosztów odsetek karnych i kosztów windykacji w przypadku nieterminowej spłaty. Odsetki oraz koszty windykacji stanowią przychód Spółki w dacie spłaty przez pożyczkobiorcę i w tej dacie ujmowane są w księgach Spółki.

W związku z koniecznością zachowania płynności finansowej Spółka postanowiła sprzedać ze stratą nieprzedawnione wierzytelności własne z tytułu udzielonych pożyczek, których egzekucja stała się bezskuteczna, co zostało potwierdzone postanowieniem wydanym przez właściwych komorników. Sprzedaż wierzytelności miałaby nastąpić na podstawie umowy sprzedaży, na podstawie której sprzedający przelewa wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki na kupującego.

Na łączną kwotę sprzedawanej wierzytelności zgodnie z zapisami w księgach Spółki będą się składać: wypłacony kapitał oraz przychód należny Spółce w wysokości prowizji i ubezpieczenia wynikające z umowy pożyczki, czyli niespłacona kwota brutto pożyczki.

Spółka zamierza sprzedać wierzytelności za około 40% wartości niespłaconych wierzytelności. Kwota uzyskana ze sprzedaży nieściągalnych wierzytelności będzie niższa od kapitału przeznaczonego na wypłacenie pożyczek.

Cena uzyskana ze sprzedaży wierzytelności zostanie ujęta w przychodach Spółki w dacie podpisania umowy sprzedaży, natomiast w kosztach sprzedaży zostanie ujęta kwota brutto pożyczki. Różnica pomiędzy ceną uzyskaną ze sprzedaży wierzytelności a niespłaconą kwotą pożyczek brutto stanowić będzie stratę bilansową na sprzedaży wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy wykazaną w księgach stratę z odpłatnego zbycia wierzytelności (różnica pomiędzy ceną sprzedaży a wartością brutto pożyczki) zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.) zgodnie z uchwałą NSA I FPS 3/11 z dnia 11 czerwca 2012 r., czy też wykazać przychód uzyskany ze sprzedaży wierzytelności w wysokości określonej w umowie sprzedaży a koszty uzyskania tego przychodu ograniczyć do wysokości niespłaconych kwot prowizji i ubezpieczenia, które w dacie uruchomienia pożyczki zostały wykazane jako przychód należny?

Zdaniem Wnioskodawcy, zaliczenie straty z odpłatnego zbycia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych następuje przy uwzględnieniu całości wierzytelności, to jest kwoty pożyczki brutto.

Pojęcie „wierzytelność” obejmuje oprócz przychodu należnego także sumę wypłaconego kapitału. Z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ww. ustawy wynika przede wszystkim, że będąca przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelność ma mieć źródło w prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Stratę ze sprzedaży takiej wierzytelności stanowi kwota będąca różnicą pomiędzy wartością wierzytelności jako świadczenia, którego podatnik-wierzyciel mógł zażądać od swego kontrahenta-dłużnika, a sumą uzyskaną ze sprzedaży. Dzielenie pojęcia „wierzytelność” na przychód należny i część pozostałą jest konstrukcją sztuczną i może prowadzić do zaniżenia rzeczywiście poniesionej przez podatnika straty. Wypłacony dłużnikowi kapitał pochodził z majątku obrotowego Spółki i brak jego spłaty istotnie świadczy o poniesieniu straty majątkowej, mającej istotny wpływ na wyniki prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Dlatego też zarachowanie wierzytelności jako przychodu należnego jest warunkiem koniecznym do zaliczenia strat...