NSA. Jak jest definiowany budynek w podatku od nieruchomości?

Zawarte w art. 1 a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych odesłanie do prawa budowlanego, dotyczy odwołania się w zakresie sposobu rozumienia pojęcia budynku, w tym jego charakterystycznych cech, tj. trwałości związania z gruntem, wydzielenia z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadania fundamentów i dachu, które powinny być oceniane jako kwestia faktu, decyduje o tym bowiem konstrukcja techniczna budynku - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), Sędzia NSA Beata Cieloch, Protokolant Katarzyna Łysiak, po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Fundacji "P." z siedzibą w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 19 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Bk 48/13 w sprawie ze skargi Fundacji "P." z siedzibą w B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku z dnia 11 grudnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2011 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Białymstoku,
2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku na rzecz Fundacji "P." z siedzibą w B. kwotę 4 700 (słownie: cztery tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. o sygn. I SA/Bk 48/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę Fundacji P. w B. (dalej: skarżąca lub fundacja) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku (dalej: Kolegium lub organ odwoławczy) z dnia 11 grudnia 2012 r. o [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2011 r. Jako podstawę prawną powołano art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; w skrócie: p.p.s.a.). Wyrok jest dostępny na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

2. Przebieg postępowania przed organami podatkowymi (przedstawiony przez WSA w Białymstoku).

2.1. Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku przebieg postępowania WSA w Białymstoku podał, że decyzją z dnia 19 marca 2012 r. o nr [...] Wójt Gminy N.(dalej: Wójt Gminy) określił skarżącej wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2011 r. w kwocie 100.327 zł.

W uzasadnieniu organ wskazał, że skarżąca błędnie zadeklarowała posiadane przez siebie grunty i budynki położone w gminie N., jako zwolnione z podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 10 i 14 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.; dalej: u.p.o.l.). Skarżąca na początku 2011 r. była właścicielem działki oznaczonej nr [...] i powierzchni 25.6508 ha, która następnie została podzielona na działki o nr [...] i powierzchni 0,5102 ha, o nr [...] i powierzchni 24.0156 ha oraz o nr [...] i powierzchni 1,1250 ha. Na ww. działkach znajdowały się budynki o łącznej powierzchni 6658 m². W dniu 15 kwietnia 2011 r. skarżąca dokonała sprzedaży działki o nr [...] i powierzchni 0,5102 ha wraz z budynkiem o powierzchni 321 m² na rzecz prezesa skarżącej. Fakt sprzedaży działki został uwzględniony przez organ przy określaniu wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości od maja 2011 r. Działki stanowiące własność skarżącej były sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako Tr - grunty różne. Na mocy decyzji Starosty Powiatowego w S. z dnia 18 października 2011 r., dokonano aktualizacji prowadzonej ewidencji gruntów, w wyniku której z działki o nr [...]i powierzchni 24.0156 ha sklasyfikowanej jako Tr powstały: B - 2,6664 ha, Bi - 0,4145 ha, B RV 0,0917 ha, Ls IV - 17,5696 ha, Ls V 1,1089 ha, Lz łV 0,1369 ha, Lz PsV 0,4492 ha, PS V 1,5784 ha. Z kolei z działki o nr [...] o powierzchni 1,1250 ha, sklasyfikowanej dotychczasowo jako B 0,6250 ha i Tr 0,5 ha, powstały: B RV 0,6250 ha i B 0,5 ha. Powyższe zmiany w sposobie klasyfikacji gruntów organ uwzględnił przy wyliczaniu podatku od nieruchomości od listopada 2011 r.

Organ pierwszej instancji przyjął, że z uwagi na sposób klasyfikacji gruntów w ewidencji, w sprawie nie miało zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 10 u.p.o.l. Podczas oględzin, z których został sporządzony protokół i dokumentacja fotograficzna, organ ustalił, że znajdujące się na działkach budynki są w złym stanie technicznym oraz że w 2011 r. na nieruchomościach skarżącej nie zostały zameldowane żadne osoby, nie jest w nich prowadzona żadna działalność. Organ przyjął, że zgromadzony w aktach materiał dowodowy nie potwierdza zajęcia budynków na działalność statutową przez skarżącą, więc nie mogła ona skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 14 u.p.o.l.

2.2. Z powyższą decyzją nie zgodziła się skarżąca i w złożonym odwołaniu wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

2.3. Decyzją z dnia 11 grudnia 2012 r. o nr [...] Kolegium utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu decyzji podkreślono, że sedno sporu sprowadza się do ustalenia, czy grunty i budynki zakupione przez skarżącą korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 10 i 14 u.p.o.l.

Organ odwoławczy wskazał, że przepis art. 7 ust. 1 pkt 10 u.p.o.l. nie może mieć zastosowania, gdyż zwolnienie takie dotyczy gruntów stanowiących nieużytki, użytki ekologiczne, gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Akta sprawy wskazują, że w rejestrze gruntów zakupiona działka nr [...] posiadała do dnia 18 listopadzie 2011 r. oznaczenie jako tereny różne "Tr", zatem zwolnienie z art. 7 ust. 1 pkt 10 u.p.o.l. nie może mieć zastosowania. W zakresie zwolnienia wymienionego w art. 7 ust. 1 pkt 14 u.p.o.l., organ wskazał, że zwolnienie to dotyczy nieruchomości lub ich części zajętych na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego. Zwolnienie to ma charakter przedmiotowy, nie każda nieruchomość stanowiąca własność (posiadanie) organizacji pożytku publicznego podlega zwolnieniu, ale tylko taka, która jest zajęta na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego. Według materiału zgromadzonego w sprawie, stan budynków należących do skarżącej był zły: brak było energii elektrycznej (poza jednym budynkiem nr 7), brak ogrzewania, brak wody bieżącej, zniszczone podłogi i ściany, w niektórych budynkach przeciekający dach, a nawet jego brak (budynki nr 11 i 13), w dwóch budynkach prowadzono prace remontowe (nr 8 i 27). Powyższe jednoznacznie wskazuje, że będące w posiadaniu skarżącej budynki, z uwagi na stan techniczny, nie mogły być zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego. Kolegium zaznaczyło, że w § 12 statutu fundacji zapisano, że nieodpłatna działalność pożytku publicznego polega na pośrednictwie pracy, opiece wychowawczej i społecznej bez zakwaterowania, działalności domów i ośrodków kultury oraz pozostałej działalności związanej ze sportem. Prowadzenie prac remontowych w budynku, który został w kwietniu 2011 r. sprzedany na rzecz prezesa fundacji, nie może być rozumiane jako zajęcie nieruchomości na nieodpłatne cele statutowe organizacji pożytku publicznego. W kwestii opodatkowania nieruchomości według stawki pozostałej, z uwagi na oznaczenie "Tr" Kolegium wyjaśniło, że zmiana klasyfikacji gruntów nastąpiła dopiero na mocy decyzji Starosty Powiatowego z dnia 18 października 2011 r., a zatem brak było podstaw do przyjęcia, że do tego czasu w 2011 r. należy zastosować nową klasyfikację gruntów. Nową klasyfikację uwzględniono w wyliczeniach podatku od listopada 2011 r. Organy podatkowe nie są uprawnione do badania historii i powodów zmian w zapisach ewidencji, dlatego Kolegium nie mogło odnieść się do przyczyn przekwalifikowania opisu gruntów i do przedłożonego opisu i mapy z dnia 8 sierpnia 1995 r., gdzie działka 1178/9 (zdaniem skarżącej późniejsza 1178/26) posiadała opis "Bi-Ls".

3. Stanowiska stron w postępowaniu przed WSA w Białymstoku (Sądem pierwszej instancji).

3.1. W skardze od ww. decyzji Kolegium do WSA w Białymstoku skarżąca wniosła o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Zdaniem skarżącej wydane w sprawie decyzje naruszają art. 120, art. 121 § 1 i 2, art. 122, art. 123 § 1, art. 125 § 1 i 2, art. 127, art. 130 § 1 pkt 1 i 6, art. 132, art. 139, art. 173, art. 180 § 1, art. 187, art. 188, art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.; dalej: o.p.), a także art. 6 i 7 u.p.o.l. Skarżąca wymieniła również ustawę z dnia 6 lipca 182 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.) oraz ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.; dalej: k.p.a.), nie precyzując jednak, naruszenie których przepisów tych aktów prawnych ma na myśli.

W uzasadnieniu skargi skarżąca podkreśliła, że grunty nabyte przez skarżącą były nieprawidłowo sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako "Tr" - tereny różne, podczas gdy w rzeczywistości w większości był to las, co potwierdza decyzja o zmianie zapisów w ewidencji gruntów i budynków z października 2011 r. Wskazano także, że organy błędnie przyjęły, iż na powyższych gruntach istnieją budynki podlegające opodatkowaniu, albowiem istniejące zabudowania nigdy nie zostały oddane do użytku, nie istnieją w obrocie cywilnym, nie figurują w księgach wieczystych, a zatem - jako samowola - nie mogą być opodatkowane podatkiem od nieruchomości.

3.2. Odpowiadając na skargę, Kolegium wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.

3.3. Na rozprawie w dniu 7 czerwca 2013 r. prezes fundacji podkreślił, że jej działalność statutowa opisana w § 9, 10 i 11 statutu wskazuje, że realizuje ona cele pożytku publicznego, co uprawnia ją do zwolnienia od podatku od gruntów zajętych pod ww. działalność. Postępowanie zostało przeprowadzone w sposób nieobiektywny, gdyż nie został ustalony stan faktyczny nieruchomości należących do skarżącej. Wskazano także, że niekorzystnych zmian w ewidenc...