NSA. Solidarna odpowiedzialność tylko po doręczeniu decyzji

W przypadku wielości podmiotów solidarnie zobowiązanych podatkowo, tak jak ma to miejsce w podatku od nieruchomości stosownie do treści przepisów art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, powstanie zobowiązania podatkowego w danym podatku ma miejsce jedynie wówczas, gdy decyzja podatkowa zostanie doręczona wszystkim na których ciąży solidarny obowiązek podatkowy - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Jacek Niedzielski, Protokolant Bernadetta Pręgowska, po rozpoznaniu w dniu 28 września 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 25 marca 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 1361/14 w sprawie ze skargi J. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 21 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2008 r. oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1361/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (dalej: "WSA") po rozpoznaniu skargi J. R. (dalej: "Skarżąca") uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi (dalej: "SKO") z dnia 21 października 2014 r. w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2008 r. Podstawą powyższego orzeczenia był art. 141 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm., dalej: "p.p.s.a.").

Z uzasadnienia wyroku WSA wynika, że decyzją z dnia 27 grudnia 2013 r. Prezydent Miasta Z. (dalej: "organ I instancji") ustalił solidarnie współwłaścicielom podatek od nieruchomości za 2008 r. w kwocie 22.713,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wyjaśnił, że powierzchnia budynków i gruntów podlegających opodatkowaniu ustalona została na podstawie informacji złożonych przez Państwa U. w 2013 r. lub danych z ewidencji gruntów.

Po rozpoznaniu odwołań od powyższej decyzji SKO decyzją z dnia 21 października 2014 r.: 1. uchyliło decyzję organu I instancji w całości; 2. ustaliło Skarżącej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości (Z., ul. D.) za 2008 r. w wysokości 22.713,00 zł; 3. umorzyło postępowanie w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości (Z. ul. D.) za 2008 r. w stosunku do: M. U. i J. U., A. G., W. K., U. Z., W. R. i L. G. W uzasadnieniu wskazano, że podstawową kwestią w przedmiotowej sprawie była odpowiedź na pytanie, kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości położonej w Z. przy ul. D. SKO zwróciło uwagę, że działania organu I instancji nie doprowadziły do ustalenia wszystkich aktualnych współwłaścicieli opodatkowanej nieruchomości. Przed ustaleniem zobowiązania podatkowego konkretnym osobom, organ I instancji winien dołożyć wszelkich starań w celu ustalenia tożsamości wszystkich właścicieli nieruchomości, na których ciąży obowiązek podatkowy, a w miarę możliwości przeprowadzić postępowanie podatkowe z udziałem wszystkich współwłaścicieli. Jednak SKO nie mogło uchylić w całości decyzji organu I instancji i przekazać sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, celem uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w znacznej części.

Następnie wskazano, że żaden ze współwłaścicieli nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego, co oznacza, że aby zobowiązanie podatkowe powstało, decyzja ustalająca wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2008 r. powinna być doręczona najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r. Ten wymóg został zachowany jedynie względem Skarżącej (decyzja Prezydenta Miasta Z. z dnia 27 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia podatku od nieruchomości za 2008 r. została doręczona osobiście Skarżącej dnia 31 grudnia 2013 r.). Pozostałym stronom przedmiotowego postępowania decyzja została doręczona dopiero w styczniu 2014 r. Oznacza to, że w stosunku do nich zobowiązanie podatkowe nie powstało i tym samym należało w stosunku do nich umorzyć postępowanie podatkowe.

W skardze wniesionej do WSA Skarżąca zaskarżyła powyższą decyzję w części ustalającej zobowiązanie w podatku za 2008 r. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie:

1. art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 849, ze zm., dalej: "u.p.o.l."), przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie;
2. art. 122, art. 187 i art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm., dalej: "o.p."), poprzez brak wyczerpującego zgromadzenia oraz rozważenia materiału dowodowego.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu wyroku WSA wskazał, że zaskarżona decyzja narusza przepisy prawa w sposób powodujący konieczność jej wyeliminowania z porządku prawnego, zatem skarga podlega uwzględnieniu, choć z innych względów niż podniesione w skardze.

WSA nie podzielił stanowiska organów co do możliwości orzekania przez SKO po upływie terminu przedawnienia w stanie faktycznym rozpatrywanej sprawy. W przedmiotowej sprawie – jak wskazało SKO - bezsporne jest, że żaden z współwłaścicieli nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego. Oznacza to, że decyzja ustalająca wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2008 r. mogła zostać doręczona najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r. Ten wymóg został zachowany jedynie względem Skarżącej (decyzja Prezydenta Miasta Z. z dnia 27 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia podatku od nieruchomości za 2008 r. została doręczona osobiście Skarżącej dnia 31 grudnia 2013 r.). Pozostałym stronom przedmiotowego postępowania decyzja została doręczona dopiero w styczniu 2014 r. Oznacza to, że względem pozostałych współwłaścicieli (poza Skarżącą) zobowiązanie podatkowe nie powstało i tym samym SKO względem nich umorzyło postępowanie podatkowe. Ta część decyzji nie została zaskarżona i stała się ostateczna. Należy zatem rozważyć, czy SKO nie utraciło możliwości orzekania również w stosunku do Skarżącej. W ocenie WSA, SKO taką możliwość utraciło, chyba że zachodzą okoliczności skutkujące zawieszeniem, bądź przerwaniem biegu terminu przedawnienia, o których organy podatkowe nie wypowiedziały się w zaskarżonych decyzjach.

WSA stwierdził, że SKO w niniejszej sprawie skorygowało decyzję organu I instancji na niekorzyść Skarżącej, gdyż wykreowało zobowiązanie na nowo. Niezależnie od powyższego zaskarżona decyzja nie mogła się ostać również z innego powodu. Jak wskazano w zaskarżonej decyzji, podstawową kwestią w przedmiotowej sprawie była odpowiedź na pytanie, kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości położonej w Z. przy ul. D. ...