Pakiety medyczne dla pracowników w kosztach uzyskania przychodów 

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wszelkie wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródeł. Jako kosztów podatkowych nie można jednakże rozliczyć tych wydatków, które zostały wyłączone na podstawie regulacji art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wśród wydatków, jakie podatnik może ująć po stronie kosztów uzyskania przychodów wymienić można nie tylko te, które pozostają w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, ale również inne koszty poniesione w sposób racjonalny, jeśli tylko potencjalnie mogą przyczynić się do osiągnięcia przychodów przez podatnika.

Organy podatkowe nie kwestionują zaliczania do kosztów uzyskania przychodów tzw. kosztów pracowniczych, o ile spełniają one wymogi celowości wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Wskazać należy, że koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze, a także nagrody, premie i diety wypłacane na rzecz pracownika, jak również wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji przez pracowników oraz inne należności wynikające ze stosunku pracy.

Wydatki na ochronę zdrowia pracownika jako koszt podatkowy

Pracodawca na podstawie odrębnych przepisów (ustawy Kodeks pracy – dalej jako Kodeks pracy) zobowiązany jest do ponoszenia kosztów obejmujących badania wstępne, okresowe pracowników ale także inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy (art. 229 Kodeksu pracy). Na tej podstawie ponoszenie kosztów pakietów medycznych w ramach tego rodzaju świadczeń jest w pełni uzasadnione i konieczne z punktu widzenia prowadzenia działalności gospodarczej i zatrudniania pracowników a ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów nie powinno budzić wątpliwości.

Również dodatkowe świadczenia zdrowotne wykraczające poza wskazany zakres mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Podkreślić bowiem należy, że zapewnienie opieki medycznej może przełożyć się przede wszystkim na poprawę ogólnego stanu zdrowia pracowników, przez co zwiększyć efektywność ich pracy. Ponadto, finansowanie tego typu świadczeń, w szczególności wykraczających poza obszar podstawowej medycyny pracy czy profilaktyki, może stanowić dodatkowy element wynagrodzenia pracownika jako inne świadczenie związane z pracą co pomaga uatrakcyjnić pozycję pracodawcy na rynku, ułatwić pozyskanie pracowników. a także zwiększyć motywację do pracy. Wszystkie te czynniki mogą przekładać się na przychody generowane przez przedsiębiorcę, jak również pośrednio wpływać na zabezpieczenie źródła tych przychodów. Zasady przyznawania pracownikom pakietów medycznych jako dodatkowych świadczeń związanych z pracą powinny przy tym wynikać z regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę z pracownikiem, co pozwoli na zakwalifikowanie takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez przedsiębiorców w celu finansowania pakietów medycznych dla swoich pracowników, również w części obejmującej dodatkowe świadczenia wykraczające poza podstawowy zakres medycyny pracy oraz profilaktyki zdrowia mogą być zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów. Takie stanowisko potwierdzają m.in. organy podatkowe przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 12 marca 2012 r., znak ILPB3/423-601/11-2/JG i czy Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 13 grudnia 2010 r., znak . IBPBI/2/423-1160/10/PC. Podkreśla się przy tym, że skorzystanie bądź nieskorzystanie przez pracownika w danym okresie z usług zdrowotnych zapewnionych w ramach pakietów medycznych, pozostaje bez wpływu na uprawnienie pracodawcy do zaliczenia ponoszonych przez niego wydatków na ten cel do kosztów uzyskania przychodów – powyższe stanowisko w tym zakresie potwierdził Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 22 lipca 2014 r., znak IPPB5/423-407/14-2/AS.

Pakiety medyczne dla członków rodzin pracowników

Należy również zwrócić uwagę na dopuszczalność zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie pakietów medycznych w części obejmującej wartość świadczeń zdrowotnych skierowanych do członków rodzin pracowników. Można bowiem wskazać na argumentację, zgodnie z którą zapewnienie abonamentu medycznego również osobom bliskim pracownika, wpływa na pozytywne postrzeganie pracodawcy i budowanie z nim głębszych relacji w związku z oferowaniem przez niego atrakcyjnych form wynagrodzenia. Obecnie organy podatkowe akceptują ujęcie tej części wydatków, która przypada na koszt pakietu medycznego dla członków rodzin pracowników, po stronie kosztów podatkowych (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 kwietnia 2015 r., znak IBPBI/2/4510-58/15/IŻ).

Mimo pojawiających się w ostatnim czasie korzystnych stanowisk organów podatkowych nie można wykluczyć ryzyka podatkowego związanego z przyjęciem że wydatki na rzecz rodzin pracowników (zapewnienie przez pracodawcę opieki medycznej rodzinom pracowników) jako wydatki nie mające związku z prowadzoną działalnością i mające charakter osobisty zostaną wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Minimalizację rozpoznanego w tym zakresie ryzyka może przynieść wprowadzenie odpowiednich zapisów dotyczących zapewnienia pracownikom dodatkowych świadczeń w postaci pakietów medycznych w wewnętrznych dokumentach pracodawcy, np. w regulaminie wynagradzania, czy umowach o pracę, które jednoznacznie potwierdzą, że wartość pakietu medycznego stanowi jeden z elementów wynagrodzenia pracowników. Uwzględniając powyższe, koszty nabycia pakietów medycznych w części ponoszone przez pracodawcę (ze środków obrotowych) jako element wynagrodzenia pracowników będą kwalifikowane do kategorii tzw. kosztów pośrednich, co oznacza, że zasadniczo powinny być potrącalne w dacie ich poniesienia (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

Pakiety medyczne w części finansowane przez pracowników

Koszty nabycia pakietów medycznych w części ponoszonej przez pracowników (zakupione przez pracodawcę, których wartością zakupu są obciążani pracownicy) będą stanowiły bezpośrednie koszty uzyskania przychodów pracodawcy. Należy bowiem zauważyć, że obciążenie pracowników kosztami pakietów medycznych rodzić będzie po stronie przedsiębiorcy obowiązek rozpoznania przychodów (w wysokości kwoty, którą pracownik będzie zwracał przedsiębiorcy za zapewniony pakiet medyczny). Koszty nabycia pakietów medycznych w części zwracanej przez pracowników będą potrącane w dacie osiągnięcia z tego tytułu przychodu - jako koszty bezpośrednie.

Tomasz Musialski Kierownik Zespołu Podatków Bezpośrednich ECDDP Sp. z o.o.