Pełnomocnictwo w sprawach podatkowych

Z uzasadnienia: Pod pojęciem "pełnomocnictwa dołączonego do akt" sprawy podatkowej, o którym mowa w art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej należy rozumieć jakikolwiek zwerbalizowany akt woli działania mocodawcy oraz zamanifestowania tej woli działania przez pełnomocnika w uprzednio wszczętym postępowaniu podatkowym. Udzielone pełnomocnictwo dla jego skuteczności prawnej, nie musi stanowić zwerbalizowanego aktu woli w postaci jednego (odrębnego) dokumentu.

SENTENCJA

Dnia 9 października 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Kasprzak Sędziowie Sędzia WSA Joanna Tarno (spr.) Sędzia WSA Joanna Grzegorczyk - Drozda Protokolant Asystent sędziego Tomasz Furmanek po rozpoznaniu w dniu 9 października 2014 roku na rozprawie sprawy ze skargi A. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2005 rok 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł.– B. z [...] r. Nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia; 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. na rzecz strony skarżącej kwotę 5117,- (pięć tysięcy sto siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł. – B. decyzją z dnia [...]r. określił A. K. zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2005 w wysokości 68.107,00 zł.
Podstawą tej decyzji były następujące ustalenia faktyczne: w dniu 23 grudnia 2002 roku, skarżący nabył nieruchomość o powierzchni 1.721 m2, położoną w Ł. przy ulicy A 58 za kwotę 20.000 złotych. Nieruchomość ta była zabudowana budynkiem mieszkalnym, zajętym przez lokatorów, przeznaczonym do kapitalnego remontu oraz budynkiem gospodarczym. W dniu 2 lutego 2005 roku skarżący sprzedał działkę gruntu położoną przy ul. A 58 o powierzchni gruntu 14 arów 52 m2, zabudowaną budynkiem gospodarczym i mieszkalnym do rozbiórki za kwotę 200.000 złotych. Na podstawie analizy umów sprzedaży nieruchomości oraz udziałów w nieruchomościach organ podatkowy pierwszej instancji ustalił, że w okresie 2002-2010 A. K. dokonał 42 transakcji zakupu lub sprzedaży nieruchomości ewentualnie udziałów w tych nieruchomościach. Ta analiza pozwoliła organowi pierwszej instancji wysnuć wniosek, że skarżący w opisanym wyżej okresie prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. Za tym wnioskiem przemawia zdaniem organu - powtarzalność (cykliczność) działań skarżącego na rynku nieruchomości, co potwierdza stały, zawodowy ich charakter. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł.-B. uznał zatem, że spełnione są przesłanki zawarte w art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz.U z 2000 roku, nr.14, poz.176 z późniejszymi zmianami, zwanej dalej u.p.d.o.f ). Zatem organ podatkowy pierwszej instancji uznał, że A. K. w 2005 roku osiągnął przychód w kwocie 200.000 złotych z pozarolniczej działalności gospodarczej, a więc ze źródła przychodów opisanego w art.10 ust.1 pkt.3 u.p.d.o.f.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł.-B. ustalił także, że w 2005 roku A. K. uzyskiwał także przychód z wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych usytuowanych w Ł. przy ul. B 68 (udział skarżącego w owej nieruchomości stanowił 50%) oraz w Ł. przy ulicy C 2A (od dnia 30 września 2005 roku), a także urządzenia techniczne i meble biurowe do dnia 31 października 2005 roku. Zarządzaniem wynajmowanych nieruchomości zajmowała się spółka z o.o "A" z siedzibą w Ł., w której skarżący pełnił funkcje Prezesa Zarządu. Żona skarżącego – W. K.-K. pełniła funkcje Wiceprezesa Zarządu. Organ pierwszej instancji ustalił, że wbrew deklaracji skarżącego źródłem przychodu z tytułu najmu jest pozarolnicza działalność gospodarcza, a nie najem wskazany w art.10 ust.1 pkt.6 u.p.d.o.f. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. - B. ustalił na podstawie dokumentów źródłowych wysokość przychodu należnego z tytułu wynajmu lokali znajdujących się w budynku przy ulicy B 68 na kwotę 84.290,71 złotych, z tytułu najmu lokali znajdujących się w budynku przy ulicy C 2A na kwotę 1.460,69 złotych, zaś z najmu mebli biurowych oraz urządzeń technicznych – 6.000 złotych.

Organ pierwszej instancji ustalił wysokość kosztów uzyskania przychodu w zakresie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości przy ulicy A 58 na kwotę 21.020,60 złotych. Składają się na nią – cena zakupu, podatek od czynności cywilno-prawnych, taksa notarialna, podatek VAT od taksy notarialnej, założenie księgi wieczystej oraz wpis prawa do księgi wieczystej. Na podstawie dokumentów źródłowych organ ustalił także koszty uzyskania przychodu wynikające z najmu lokali w budynku przy ulicy B 68 (43.971,04 złotych), w zakresie najmu lokali w budynku przy ulicy C 2A (1.759,52 złotych) oraz w zakresie najmu urządzeń technicznych – 2.380 złotych. Pozostałych wielkości wynikających z deklaracji podatkowej złożonej przez skarżącego Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – B. nie zakwestionował.

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. działając w oparciu o przepis art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U z 2005 roku, nr.8, poz.60 ze zm.) decyzją z dnia [...] r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, iż zgodnie z art. 136 Ordynacji podatkowej strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga osobistego działania. Zaś zgodnie z art. 137 § 2 pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu, natomiast w świetle art. 137 § 3 pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Zwrot "dołącza" użyty w art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej interpretować należy przede wszystkim jako obowiązek wykazania, że danej osobie zostało udzielone pełnomocnictwo a także obowiązek jednoznacznego oświadczenia, że w konkretnej sprawie pełnomocnik zamierza skorzystać z tego pełnomocnictwa.

Dokument (pismo) ustanawiający pełnomocnika winien być przedłożony do akt sprawy, w której następuje umocowanie danego pełnomocnika. Kategoryczne brzmienie art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej nie pozostawia wątpliwości, iż pełnomocnik, chcąc występować w postępowaniu w takim charakterze, jest zobligowany do przedłożenia do akt konkretnej sprawy dokumentu potwierdzającego umocowanie do działania w cudzym imieniu i wyznaczającego jego zakres.

Momentem, od którego pełnomocnictwo zostaje skutecznie ustanowione jest złożenie do akt sprawy oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa. Dopiero od doręczenia pełnomocnictwa organowi prowadzącemu postępowanie pełnomocnik powinien być zawiadamiany o wszystkich czynnościach i wzywany do udziału w nich, gdyż to zapewnia prawidłowy udział strony w postępowaniu.

Zatem nie tylko złożenie pełnomocnictwa do organu, ale także moment złożenia ma znaczenie dla faktu dokonania umocowania dla konkretnej sprawy, przed konkretnym organem. Złożenie takiego dokumentu jest tym wskaźnikiem, który przesądza, że strona dokonuje wyboru aby w danym postępowaniu była reprezentowana przez ustanowionego przez i pełnomocnika.

Następnie organ odwoławczy wskazał, że przez akta, o których mowa w przepisie art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej nie można rozumieć dowolnego zbioru dokumentów dotyczących podatnika, czy też akt prowadzonych przez organ podatkowy różnych postępowań, lecz konkretnego postępowania podatkowego albo kontroli podatkowej. Akta, do których, zgodnie z art. 137 § 3, dołącza się oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa, w obszarze normatywnym są prawnie relewantnym terminem wymienianym wielokrotnie przez prawodawcę w przepisach ustawy – Ordynacja podatkowa (między innymi w art. 178 i art. 179, a także art. 146 § 2, 150 § 2, art. 177, art. 227 § l i art. 293 § 2 pkt 2 i 3). Na podstawie art. 293 § 2 pkt 2 i 3 tejże ustawy natomiast ustalić i ocenić można, że ustawodawca przewiduje oraz indywidualizuje w administracyjnych sprawach podatkowych: akta dokumentujące czynności sprawdzające, akta postępowania podatkowego i akta kontroli podatkowej, odróżniając je od siebie za pomocą kryterium postępowania, które dokumentują. Dlatego zauważyć także należy, iż skoro przepis art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej stanowi o aktach, niewątpliwie chodzi o akta postępowania, które zakłada się od chwili wszczęcia tego postępowania a nie przed jego wszczęciem. Postępowanie nie może się bowiem toczyć przed jego wszczęciem, a to oznacza też, że nie może być wówczas akt sprawy, do których pełnomocnik mógłby złożyć pełnomocnictwo, w tym także jego uwierzytelniony odpis. Zatem nie tylko złożenie pełnomocnictwa do organu, ale także moment złożenia ma znaczenie dla faktu dokonania umocowania dla konkretnej sprawy, przed konkretnym organem. Czym innym jest bowiem zakres umocowania wynikający z pełnomocnictwa ogólnego, a czym innym wykorzystanie tak sformułowanego umocowania w konkretnych sprawach. Do tego ostatniego, poza zakresem umocowania, musi być spełniony warunek, iż wyraźna wola strony jest posłużenie się pełnomocnikiem. Ta wyraźna wola materializuje się właśnie w złożonym przez stronę do danej sprawy dokumencie pełnomocnictwa. Załączenie pełnomocnictwa ogólnego do akt kontroli podatkowej nie stanowi na podstawie art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej - zgłoszenia się pełnomocnika do udziału w postępowaniu podatkowym, jeżeli zostanie ono następnie wszczęte w stosunku do kontrolowanego uprzednio podatnika. Złożenie pełnomocnictwa ogólnego do akt kontroli podatkowej nie może stanowić wystarczającej podstawy do oceny ustanowienia się pełnomocnika w postępowaniu podatkowym, które przecież w czasie postępowania kontrolnego jeszcze się nie toczy i nie można co do zasady w sposób pewny antycypować, że zostanie wszczęte; postępowanie kontrolne i postępowanie podatkowe to dwa różne, odrębnie unormowane postępowania prawne, których nie można utożsamiać, pomimo iż dotyczyć mogą tych samych zobowiązań podatkowych.

Reasumując, Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. stwierdził, że momentem, od którego pełnomocnik zostaje skutecznie ustanowiony w dane...