PIT i ZUS od zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej - poseł pyta, MF odpowiada

W roku 2023 1,4 miliona przedsiębiorców wykazało zwrot składki zdrowotnej za 2022 r. Okazuje się, że część z nich będzie musiała zapłacić od tego zwrotu podatek oraz składkę zdrowotną. W sytuacji kiedy przedsiębiorca opodatkowany jest podatkiem liniowym, zwrot nadpłaconej składki za 2023 rok powoduje obowiązek korekty kosztów podatkowych, w sytuacji kiedy składka była zaliczana do kosztów. Tym samym u przedsiębiorcy zwiększy się dochód i przedsiębiorca będzie musiał zapłacić 19-procentowy podatek od zwróconej składki zdrowotnej wraz z odsetkami za zwłokę oraz 4,9% składki zdrowotnej - czytamy w interpelacji poselskiej do Ministra Finansów.

Interpelacja nr 42590 do ministra finansów w sprawie naliczania podatku oraz składki zdrowotnej od zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej

Szanowna Pani Minister,

sygnalizowany problem dotyczy naliczania podatku oraz składki zdrowotnej od zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej za rok poprzedni. Co istotne, zobowiązanie podatkowe wynikające ze zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej jest powiększone o odsetki za zwłokę. W związku z tym przedsiębiorcy poniosą dodatkowe koszty (odsetek za zwłokę), mimo iż postępowali zgodnie z przepisami i niczym nie zawinili.

W roku 2023 1,4 miliona przedsiębiorców wykazało zwrot składki zdrowotnej za 2022 r. Okazuje się, że część z nich będzie musiała zapłacić od tego zwrotu podatek oraz składkę zdrowotną. W sytuacji kiedy przedsiębiorca opodatkowany jest podatkiem liniowym, zwrot nadpłaconej składki za 2023 rok powoduje obowiązek korekty kosztów podatkowych, w sytuacji kiedy składka była zaliczana do kosztów. Tym samym u przedsiębiorcy zwiększy się dochód i przedsiębiorca będzie musiał zapłacić 19-procentowy podatek od zwróconej składki zdrowotnej wraz z odsetkami za zwłokę oraz 4,9% składki zdrowotnej.

Powyższe rozwiązanie prowadzi do sytuacji, w której uczciwy przedsiębiorca jest karany odsetkami za zwłokę za działania zgodne z literą prawa. Ponadto zapłata składki zdrowotnej od zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej brzmi co najmniej zaskakująco.

W związku z powyższym pragnę zapytać:

1. Czy przedmiotowy problem został dostrzeżony w pracach Ministerstwa Finansów?
2. Jakie działania zamierza podjąć ministerstwo w celu uchronienia uczciwych przedsiębiorców od zapłaty odsetek za zwłokę związanych ze zwrotem nadpłaty składki zdrowotnej za rok poprzedni?
3. Czy w ocenie Ministerstwa Finansów obecne rozwiązanie, zgodnie z którym przedsiębiorca jest obowiązany do zapłaty składki zdrowotnej od zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej, jest rozwiązaniem prawidłowym?

Poseł Jarosław Sachajko

5 lipca 2023 r.

Odpowiedź na interpelację nr 42590 w sprawie naliczania podatku oraz składki zdrowotnej od zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej

Szanowna Pani Marszałek,

w związku z interpelacją nr 42590 Pana Posła Jarosława Sachajko w sprawie naliczania podatku oraz składki zdrowotnej od zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

Pan Poseł w swoim wystąpieniu odniósł się do sytuacji „naliczania podatku oraz składki zdrowotnej od zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej za rok poprzedni. Co istotne zobowiązanie podatkowe, wynikające ze zwrotu nadwyżki składki zdrowotnej, jest powiększone o odsetki za zwłokę. W związku z czym przedsiębiorcy poniosą dodatkowe koszty (odsetek za zwłokę), mimo iż postępowali zgodnie z przepisami i niczym nie zawinili”.

W związku z powyższym, uprzejmie wyjaśniam, że składka zdrowotna rozliczana przez przedsiębiorcę, opłacającego tzw. podatek liniowy, może być zaliczona do kosztów podatkowych do wysokości ustawowego limitu (alternatywnie - odliczona od dochodu). Zaliczenie składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodów wpływa na wysokość składek zdrowotnych w kolejnych okresach rozliczeniowych, poprzez obniżenie dochodu obliczanego dla składki zdrowotnej.

Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 r., która zaliczona była do kosztów uzyskania przychodów, może powodować obowiązek korekty kosztów podatkowych. Zaznaczyć należy, że korekta ta wystąpi tylko wtedy, gdy zwrot dotyczy tej części składek, w jakiej kwota składek zdrowotnych zaliczona do kosztów podatkowych mieści się w zwróconej nadpłacie składki zdrowotnej.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 22 ust. 7c ustawy PIT¹, korekty dokonuje się na bieżąco, jeżeli korekta kosztów nie była spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką. W takim przypadku nie powstaje obowiązek zapłaty odsetek. W związku z tym Ministerstwo Finansów nie widzi potrzeby zmiany obowiązujących przepisów, które miałyby „na celu uchronienia uczciwych przedsiębiorców od zapłaty odsetek za zwłokę związanych ze zwrotem nadpłaty składki zdrowotnej za rok poprzedni”.

Rozwiązanie polegające na korekcie kosztów podatkowych z uwagi na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej jest spójne z zasadami wynikającymi z ustawy PIT. Zwrot wydatków zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów powoduje obowiązek korekty kosztów, bez znaczenia jest to czy mamy do czynienia ze zwrotem np. wydatków na wynagrodzenia pracowników, czy też zwrotem nadpłaconej składki zdrowotnej.

Należy też podkreślić, że korekta kosztów uzyskania przychodów nie powoduje, że przedsiębiorca jest „obowiązany do zapłaty składki zdrowotnej od zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej”. Jak już wyżej wyjaśniłem, możliwość zaliczenia zapłaconej składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodów wpływa na obniżenie dochodu obliczanego dla celów składki zdrowotnej, a tym samym samej składki zdrowotnej.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Artur Soboń

Warszawa, 27 lipca 2023 r.

¹ Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.)

źródło: sejm.gov.pl