Podatki 2020: Zmiany w VAT od 1 stycznia

Początek przyszłego roku nie przynosi zbyt wielu zmian w ustawie o podatku od towarów i usług. Jest ich dosłownie kilka, a najważniejszą z nich jest obowiązek umieszczania na paragonie numeru NIP. Od 1 stycznia 2020 r. sprzedawca będzie mógł wystawić podatnikowi VAT fakturę do paragonu tylko jeśli paragon ten będzie zawierał NIP nabywcy. Zmiana ta dotyczy wyłącznie transakcji pomiędzy firmami. Ponadto, uproszczone zostaną formalności przy powoływaniu zarządcy sukcesyjnego oraz szerszy będzie zakres zwolnienia dla usług pomocy społecznej.

Faktura na działalność tylko do paragonu z NIP

Od 1 stycznia 2020 r., zgodnie z ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1520), sprzedawca będzie mógł wystawić nabywcy (podatnikowi VAT) fakturę do paragonu tylko jeśli paragon ten będzie zawierał NIP nabywcy. Za naruszenie tego przepisu sprzedawcy będzie groziła sankcja w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. Powyższe zmiany nie będą dotyczyły podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0).

W związku z tym, że nie wszystkie obecnie funkcjonujące na rynku kasy rejestrujące posiadają możliwość umieszczenia na paragonie numeru identyfikującego nabywcę, wystawianie faktur w oparciu o paragony na rzecz nabywców posługujących się takim numerem będzie ograniczone do tej grupy kas, które posiadają tą funkcjonalność.

W sytuacji, gdy podatnik dokonujący sprzedaży nie będzie miał technicznej możliwości wpisania numeru identyfikującego na paragonie, nabywca powinien zadeklarować w momencie dokonywania zakupu, że nabywa towar lub usługę, jako podatnik – w takiej sytuacji sprzedawca nie powinien rejestrować zakupu na kasie rejestrującej, tylko powinien od razu wystawić fakturę.

Jak już wspomniano, wprowadzono również sankcję za niestosowanie się podatników do ww. przepisu. Organ podatkowy będzie ustalał dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku VAT wykazanego na tej fakturze. Przewidziano jednak, że w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Nowe przepisy nie będą miały zastosowanie do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0).

Dodajmy, że nowe przepisy przewidują także sankcję dla podatników, którzy ujmą w ewidencji wystawioną dla nich fakturę dotyczącą sprzedaży udokumentowanej paragonem, który nie zawierał numeru identyfikującego tego podatnika na potrzeby podatku. Organ podatkowy będzie ustalał dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku VAT wykazanego na tej fakturze. Przewidziano jednak, że w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Na koniec przypomnijmy, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami VAT, paragon do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z NIP nabywcy stanowi fakturę uproszczoną, równoważną ze zwykłą fakturą. W przypadku takich paragonów (z NIP nabywcy), aby potwierdzić zakup, nabywca nie musi dodatkowo występować o zwykłą fakturę.

Więcej o zmianie można przeczytać tutaj.

Uproszczenie formalności przy powoływaniu zarządcy sukcesyjnego

1 stycznia 2020 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, która wprowadza zmiany do wielu ustaw, których głównym celem jest zmniejszenie obowiązków, w szczególności administracyjnych, które są nadmierne i nieadekwatne do stawianych celów, a także uciążliwe.

Nowela między innymi modyfikuje i zarazem rozwija zasady sukcesji przedsiębiorstw. W tym celu wprowadza się ona zmiany w szczególności w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, ale także np. w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy. I tak, zgodnie z nowym przepisem (art. 22 ust. 2 ustawy o CEIDG), który będzie obowiązywał od 1 stycznia 2020 r., CEIDG będzie przekazywał do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, drogą elektroniczną, informacje, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 18 i 19 tej ustawy, tj.:

• dane zarządcy sukcesyjnego, o ile zarządca sukcesyjny został powołany;
• dane zarządcy sukcesyjnego powołanego na wypadek, gdyby zarządca sukcesyjny powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji albo nie mógł jej pełnić z powodu śmierci, ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych, odwołania go przez przedsiębiorcę albo uprawomocnienia się orzeczenia o zakazie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw,

oraz zmiany tych informacji, nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu uzyskania informacji lub jej zmiany.

Zmiana ta upraszcza formalności przy powoływaniu zarządcy. Informację o zarządcy sukcesyjnym (i ewentualnie rezerwowym zarządcy sukcesyjnym) oraz o jej zmianach CEIDG przekaże bowiem do właściwego urzędu skarbowego, dzięki czemu czynności tych nie będzie musiał dokonywać sam przedsiębiorca. W związku z tym, od początku przyszłego roku uchylony zostanie ust. 7a w art. 96 ustawy o podatku od towarów i usług.

Obecnie, podatnik będący osobą fizyczną ma obowiązek poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego o:

1. dokonaniu wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej zarządcy sukcesyjnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, w terminie 7 dni od dnia dokonania tego wpisu;
2. zmianach w zakresie wpisu, o którym mowa w pkt 1 - w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana.

Od 1 stycznia przyszłego roku obowiązek ten zniknie z ustawy o VAT.

Wykreślenie z urzędu zmarłego podatnika z rejestru

Zgodnie z art. 96 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku śmierci podatnika naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Zasady tej nie stosuje się, gdy właściwy naczelnik urzędu skarbowego został poinformowany o zarządcy sukcesyjnym zgodnie z art. 96 ust. 7a ustawy o VAT. Z uwagi na fakt, że przepis ten zostanie z dniem 1 stycznia 2020 r. uchylony (patrz powyżej) i przedsiębiorca nie będzie już miał obowiązku informowania o zarządcy, odpowiednią informację naczelnik US uzyska bowiem od CEIDG, od początku przyszłego roku naczelnik nie wykreśli z urzędu zmarłego podatnika gdy otrzyma z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej:

1. dane zarządcy sukcesyjnego,
2. informacje o zmianach danych zarządcy sukcesyjnego

- na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.

Rozszerzono zwolnienie z VAT dla usług pomocy społecznej

Od przyszłego roku zwolnione od podatku od towarów i usług będą także usługi realizowane przez centra usług społecznych. Nowe zwolnienie wiąże się z wejściem w życie, 1 stycznia 2020 r., ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, której celem jest ułatwienie gminom świadczenia w sposób skoordynowany różnego rodzaju usług społecznych oraz poprawa skuteczności udzielania usług społecznych skierowanych dla ogółu mieszkańców gminy. Ustawa ta tworzy konkretne, a zarazem elastyczne ramy prawne, umożliwiające powstawanie centrów usług społecznych, za pomocą których gminy będą mogły w sposób skoordynowany i efektywny udzielać usług społecznych odpowiadających na potrzeby mieszkańców. Działaniom tym ma sprzyjać przewidziana w ustawie możliwość utworzenia przez gminę wyspecjalizowanej jednostki budżetowej gminy - centrum usług społecznych.

Zgodnie zatem z nowym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT, od 1 stycznia 2020 r. zwolnione od podatku będą usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

1. regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, centra usług społecznych, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
   • domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
   • placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
3. placówki specjalistycznego poradnictwa,
4. inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
5. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Co dalej?

Zmiany od 1 kwietnia 2020 r.:

• deklaracja dla podatku od towarów i usług VAT-7 i VAT-7K zostanie zastąpiona plikiem JPK_V7M i JPK_V7M. Nowy plik JPK_VAT będzie dokumentem elektronicznym obejmującym deklarację VAT i ewidencję VAT. Zmiana ta wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2020 r., z tym że obowiązek składania nowego pliku JPK_VAT od tej daty będzie dotyczył wyłącznie dużych przedsiębiorców. W stosunku do pozostałych przedsiębiorców obowiązek ten powstanie od 1 lipca 2020 r.
  
  Więcej o zmianie tutaj.
• nowa matryca stawek VAT. Obecny system stawek VAT - oparty na Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. - jest systemem rozbudowanym i skomplikowanym (duża liczba pozycji w załącznikach zawierających wykazy towarów objętych stawkami obniżonymi oraz liczne wyłączenia z grupowań PKWiU (ex). Jest on często krytykowany za brak wiążącej mocy opinii klasyfikacyjnych wydawanych przez GUS. Nowa matryca to zmiana sposobu identyfikowania towarów i usług na potrzeby VAT i odejście od stosowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz:
  • Nomenklatury scalonej (CN) albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w zakresie towarów oraz
  • aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług.

  Nowa matryca stawek VAT będzie stosowana od 1 kwietnia 2020 r. Już od 1 listopada 2019 r. są stosowane nowe przepisy dotyczące stawek podatku VAT dla wydawnictw książkowych, nut, map i wydawnictw prasowych.

• ochrona wynikająca z WIS. Od 1 kwietnia przyszłego roku Wiążąca Informacja Stawkowa będzie wiązała wszystkie organy podatkowe wobec podatnika, dla którego została wydana - w odniesieniu do towaru albo usługi, która jest jej przedmiotem. Oznacza to, że np. naczelnik urzędu skarbowego prowadzący wobec przedsiębiorcy postępowanie podatkowe nie może w odniesieniu do czynności objętych klasyfikacją dokonaną w WIS stwierdzić, że postępując zgodnie z decyzją zaniżył, albo zawyżył wysokość zobowiązania podatkowego. W takiej sytuacji przedsiębiorca nie będzie zobowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę, gdyby okazało się, że zaniżył zobowiązanie podatkowe. Nie zostanie mu także wymierzone dodatkowe zobowiązanie podatkowe - sankcja w VAT, ani nie otrzymasz kary przewidzianej w kodeksie karnym skarbowym.
  
  Więcej o zmianie tutaj.
• uproszczone zostaną zasady wymiaru i poboru podatku z tytułu importu towarów. Odstąpiono np. w odniesieniu do importerów korzystających z rozliczenia podatku VAT z tytułu importu bezpośrednio w deklaracji od obowiązku przedstawiania dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu takiego importu. Weryfikacja prawidłowości rozliczenia podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej będzie dokonywana przez KAS na podstawie danych zawartych w bazach KAS.

Zmiany od 1 lipca 2020 r.

Od lipca przyszłego roku zaczną obowiązywać przepisy dotyczące rozliczania podatku VAT w imporcie mające na celu poprawę konkurencyjności polskich portów. W nowym brzmieniu art. 33a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przewidziano, że podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów. Ponadto, przewidziano terminy rozliczania podatku VAT podobne do obowiązujących w państwach, w których znajdują się porty konkurujące z portami polskimi.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)
2. Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1520)
3. Ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1751)
4. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1818)

Ewa Iwan