Rejestracja jako podatnik VAT

Podatnikami podatku VAT są podmioty prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Jeżeli przedsiębiorca jest zarejestrowany w CEIDG, co do zasady, nie ma obowiązku rejestracji jako podatnik VAT. Kiedy zatem należy zarejestrować się jako podatnik VAT? Kto jest zwolniony z tego obowiązku?

Podmioty, które muszą zarejestrować się jako płatnicy podatku VAT

Musisz zarejestrować się jako płatnik podatku VAT, jeśli (niezależnie od osiąganych przychodów) wykonujesz następujące rodzaje działalności:

1. dostarczasz:
   1. towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o podatku od towarów i usług,
   2. towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
      • energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
      • wyrobów tytoniowych,
      • samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
   3. budynki, budowle lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
   4. tereny budowlane,
   5. nowe środki transportu;
2. świadczysz usługi:
   1. prawnicze,
   2. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
   3. jubilerskie.

Musisz zarejestrować się także wtedy, gdy nie masz siedziby na terytorium Polski (na podstawie art. 113 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług).

Ponadto, jeśli przekroczysz 200 000 zł wartości sprzedaży w ciągu całego roku, to musisz złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, niezależnie od tego, w której branży działasz. Do tej wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku oraz innych usług i towarów uwzględnionych w art. 113 ust. 2 ustawy o VAT (m.in. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju czy sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju). Jeżeli rozpoczynasz działalność w trakcie roku, to oblicz ten limit proporcjonalnie do liczby miesięcy, jakie pozostały do zakończenia danego roku kalendarzowego.

Podmioty zwolnione z płacenia podatku VAT

Zwolnienie ustawowe z rejestracji VAT przysługuje twojej firmie, jeśli rozpoczynasz działalność w bieżącym roku podatkowym oraz w przypadku, gdy:

• w ubiegłym roku wykazałeś przychody ze sprzedaży nieprzekraczające limitu 200 000 zł netto,
• wykonujesz tylko i wyłącznie czynności wyłączone przedmiotowo z opodatkowania VAT-em (w takiej sytuacji zwolnienie przysługuje niezależnie od tego, czy spełnisz poprzedni warunek).

Status podatnika zwolnionego oznacza, że firma nie musi składać deklaracji rozliczających VAT (np. VAT-7 lub VAT-7K). Nie wpłaca więc do urzędu skarbowego kwot z tytułu VAT należnego i nie uzyskuje prawa do odliczenia (zwrotu) podatku naliczonego. Jeśli jesteś takim przedsiębiorcą, to zapisy dotyczące sprzedaży oraz zakupu towarów i usług musisz wpisywać w twojej firmie do Księgi Przychodów i Rozchodów lub do Rachunku Zysków i Strat w kwocie brutto.

Kiedy trzeba się zarejestrować

Nie musisz rejestrować się na potrzeby VAT, jeśli chcesz skorzystać ze zwolnienia dotyczącego limitu wartości sprzedaży (200 tys. zł netto) lub realizujesz sprzedaż, która korzysta ze zwolnienia ze względu na przedmiot. Musisz jednak pilnować limitu sprzedaży. Jeśli go przekroczysz (stracisz prawo do zwolnienia), to musisz się zarejestrować.

Jeżeli rejestracja VAT jest obowiązkowa, to wykonaj ją przed pierwszą czynnością niepodlegającą zwolnieniu z VAT. Natomiast w przypadku wyczerpania limitu sprzedaży, zrób to przed pierwszą sprzedażą na kwotę wykraczającą poza limit (pow. 200 tys. zł).

Jeśli korzystasz ze zwolnienia, to skrupulatnie prowadź rejestr sprzedaży. Pozwoli ci to uniknąć sprzedaży podlegającej opodatkowaniu bez naliczenia podatku.

Jeśli rezygnujesz ze zwolnienia (i chcesz być płatnikiem VAT, pomimo że nie masz takiego obowiązku), to zarejestruj się przed początkiem miesiąca, od którego chcesz być podatnikiem VAT.

Jeśli stracisz prawo do zwolnienia z VAT lub zrezygnujesz z niego, to możesz ponownie skorzystać ze zwolnienia dopiero po upływie pełnego roku kalendarzowego funkcjonowania jako podatnik VAT (tj. licząc od końca roku, w którym stracisz lub zrezygnujesz z tego prawa). Możesz wrócić do zwolnienia, jeśli łącznie spełnisz dwa kryteria:

• prowadzisz działalność gospodarczą podlegającą zwolnieniu z VAT,
• nie przekroczysz limitu wartości sprzedaży w wysokości 200 tys. zł w poprzednim roku podatkowym.

Możesz powrócić do zwolnienia w każdej chwili w trakcie roku podatkowego, w którym uzyskasz prawo do zwolnienia. Aby to zrobić, złóż ponownie formularz VAT-R w urzędzie skarbowym.

Aby zarejestrować się jako podatnik VAT, musisz wypełnić formularz VAT-R - w dalszej części poradnika dowiesz się jak to zrobić. Pamiętaj, że możesz wybrać jeden z dwóch wariantów dotyczących VAT:

• rejestracja jako podatnik czynny - złóż wypełniony formularz VAT-R,
• rejestracja jako podatnik zwolniony - możesz, ale nie musisz złożyć formularz VAT-R (składając formularz zaznacz na nim status podatnika VAT zwolnionego).

Różnice pomiędzy vatowcem i nie-vatowcem

Vatowiec dolicza do wartości sprzedaży netto podatek VAT według stawki określonej w przepisach (5%, 8% lub 23%). Netto + VAT daje cenę brutto. U nie-vatowca netto=brutto.

Vatowiec wystawia faktury, nie-vatowiec wystawia rachunki.

Nie-vatowiec jest zwolniony z prowadzenia ewidencji zakupów VAT, ale musi prowadzić ewidencję sprzedaży, która pozwoli mu na pilnowanie limitu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia.

Vatowiec może odliczyć podatek naliczony (zapłacony przy zakupach) od podatku należnego (doliczonego do kwot netto sprzedaży).

Vatowiec musi składać miesięczne lub kwartalne deklaracje VAT.

Stawka podstawowa podatku od towarów i usług wynosi obecnie 23%. Przepisy ustawy o podatku od towarów przewidują również stosowanie dwóch stawek obniżonych: 8% i 5%.

biznes.gov.pl