Slim VAT 3 i WNT: Faktura nie jest już potrzebna przy odliczeniu podatku

Od 1 lipca 2023 r. faktura nie jest już formalnym warunkiem odliczenia podatku. Oznacza to, iż podatek naliczony i należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) będą zawsze rozliczane dokładnie w tym samym okresie rozliczeniowym, a w konsekwencji VAT od WNT będzie mógł być w pełni neutralny dla podatnika. Tak wynika ze zmian wprowadzonych ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059), tzw. pakiet Slim VAT 3.

Zgodnie z dotychczasowym (do 30 czerwca 2023 r.) stanem prawnym prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powstawało pod warunkiem, że podatnik otrzymał fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku niedotrzymania powyższego terminu podatnik był obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.

Powyższe zasady powodowały, iż podatnicy ponosili negatywne konsekwencje finansowe w postaci konieczności pomniejszenia podatku naliczonego, jeżeli w okresie 3 miesięcy od zadeklarowania WNT nie otrzymali faktury VAT. W przypadku nieotrzymania faktury w ww. okresie 3 miesięcy od rozliczenia WNT pomniejszenie podatku naliczonego dokonywane było zgodnie z art. 86 ust. 10g, tj. w bieżącej deklaracji podatkowej. Takie pomniejszenie podatku miało zasadniczo charakter czasowy. Późniejsze otrzymanie faktury, np. po upływie okresu 5 miesięcy, powodowało, że podatnik ponownie nabywał prawo do wykazania podatku naliczonego z tytułu WNT.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy zmieniającej: należy zwrócić przy tym uwagę, że zgodnie z wyrokiem TSUE w sprawie C-895/19 (A) prawo do odliczenia podlega wykonaniu co do zasady w tym samym okresie, w którym powstało, tj. z chwilą, gdy podatek stał się wymagalny. Oznacza to, że podatnikowi przysługuje zasadniczo prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT w okresie rozliczeniowym, w którym zadeklarował podatek należny z tytułu WNT. W opinii TSUE państwa członkowskie mogą na podstawie art. 273 dyrektywy wdrożyć środki w celu zapewnienia prawidłowego poboru podatku i zapobiegania oszustwom podatkowym. Jednakże środki te nie mogą podważać neutralności VAT i wykraczać poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów.

W przypadku gdy podatnik po upływie 3 miesięcy od zadeklarowania WNT był obowiązany do przejściowego (tj. do czasu uzyskania faktury) pomniejszenia podatku naliczonego, mogło to po pierwsze powodować wątpliwości odnośnie zgodności z zasadą neutralności podatku. Po drugie mogło to skłaniać podatników do deklarowania podatku należnego z tytułu WNT już po terminie, tj. dopiero w przypadku gdy podatnik uzyska fakturę przez korektę odpowiedniej deklaracji podatkowej.

Zrezygnowano zatem z wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu (usunięcie ust. 10g i 10h w art. 86 ustawy o VAT). Faktura nie jest już formalnym warunkiem odliczenia podatku. Powyższe powoduje, iż podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą zawsze rozliczane dokładnie w tym samym okresie rozliczeniowym, a w konsekwencji VAT od WNT będzie mógł być w pełni neutralny dla podatnika. W konsekwencji zmiana zlikwidowała konieczność monitorowania czy termin 3 miesięcy na otrzymanie faktury został przekroczony. Tym samym nowelizacja ta stanowi istotne uproszczenie dla przedsiębiorców.

Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług

Redakcja podatki.biz