System ubezpieczeń emerytalnych ze specjalnymi rozwiązaniami dla artystów

Rząd przyjął projekt ustawy o artystach zawodowych, który zakłada włączenie artystów do powszechnego systemu ubezpieczeń emerytalnych i rentowych. Projektodawcy proponują przy tym m.in. mechanizm wsparcia przy opłacaniu składek, który miałby być finansowany z budżetu państwa.

„Rząd chce zapewnić artystom realne zabezpieczenie socjalne i ubezpieczenie zdrowotne. Chodzi o włączenie artystów do powszechnego systemu ubezpieczeń emerytalnych i rentowych z jednoczesnym zapewnieniem im mechanizmu wsparcia przy opłacaniu składek. Projekt będzie finansowany z budżetu państwa, bez wprowadzania żadnych dodatkowych opłat” – czytamy w rządowym komunikacie.

Nowa ustawa ma zdefiniować kategorię artystów zawodowych i przyznać im określone uprawnienia – bez względu na to, czy na gruncie prawa autorskiego danej osobie przysługują prawa twórcy czy prawa pokrewne do wykonywanego dzieła sztuki (utworu). Za potwierdzanie i aktualizację uprawnień artysty zawodowego odpowiadać miałaby całkiem nowa instytucja. Polska Izba Artystów ma również zajmować się przyznawaniem artystom dopłat do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Dopłaty te będą finansowane z budżetu państwa.

Co istotne, wszyscy artyści zawodowi mają mieć także prawo do korzystania z 50 proc. kosztów uzyskania przychodu z działalności artystycznej.

Zgodnie z projektem, każdy artysta, który nie ma tytułu z innego źródła, np. działalności gospodarczej czy stosunku pracy, ma opłacać składki liczone od podstawy ich wymiaru nie wyższej niż płaca minimalna.

„Artystom zawodowym, opłacającym składki na ubezpieczenia emerytalne, chorobowe, rentowe i zdrowotne z tytułu posiadania aktualnych uprawnień artysty zawodowego, których przeciętny miesięczny dochód (ze wszystkich źródeł, nie tylko działalności artystycznej), był niższy niż 80 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, będzie przyznawana na wniosek dopłata, która będzie wynosić od 20 proc. do 80 proc. obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, liczonych od podstawy ich wymiaru nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie” – tłumaczą projektodawcy.

Wprowadzenie zmian przewiduje – przygotowany w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego – projekt ustawy o artystach zawodowych. Projekt został przyjęty przez rząd 21 listopada 2023 r.

mp