Udzielanie pożyczek a VAT 

Pytanie podatnika: Czy działalność pożyczkowa Pożyczkodawcy w zakresie udzielania przedmiotowych pożyczek podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzysta z przedmiotowego zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, a w związku z tym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2017 r. (data wpływu 10 stycznia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 lutego 2017 r. (data wpływu 23 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 stycznia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT umowy pożyczki jak również podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 23 lutego 2017 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy, własnego stanowiska, sformułowanie pytania w zakresie podatku od towarów i usług, wpłatę brakującej opłaty oraz kwestie związane z reprezentacją.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

… Sp. z o.o. (dalej jako: Spółka lub Wnioskodawca) jest spółką należącą do międzynarodowej grupy kapitałowej prowadzącej działalność w zakresie świadczenia usług dla instytucji i firm działających w sferze publicznej.
W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółka zawiera pożyczkę od spółki powiązanej z siedzibą w Polsce będącej zarejestrowanym podatnikiem VAT (dalej jako: Pożyczkodawca). Pożyczka będzie oprocentowana, tak więc w wyniku jej udzielenia Wnioskodawca, jest zobowiązany do spłaty kwoty głównej wraz z odsetkami.
Umowa pożyczki będzie pożyczką odnawialną, tj. zawarcie umowy pożyczki z Pożyczkodawcą będzie pozwalało na wielokrotne uzyskiwanie finansowania (otrzymanie kolejnych pożyczek do ustalonego w umowie limitu). Każda spłata pożyczki w trakcie trwania umowy pożyczki, będzie powodowała odnowienie wolnego limitu pozycji o spłaconą kwotę, umożliwiając Wnioskodawcy wielokrotne wykorzystanie limitu pożyczki, do czasu całkowitego wygaśnięcia zawieranej z Pożyczkodawcą umowy pożyczki.

Z uwagi, że Pożyczkodawca posiada znaczne środki finansowe, które pożytkowane będą na cele działalności pożyczkowej. W konsekwencji, oprócz pożyczek dla Wnioskodawcy, Pożyczkodawca ma zamiar również udzielić pożyczek innym spółkom z grupy kapitałowej.
Jednocześnie, przedmiot działalności Pożyczkodawcy wskazany w Akcie Założycielskim (Umowę spółki) zawiera działalność związaną z udzielaniem pożyczek.
W Akcie Założycielskim (Umowie spółki) Pożyczkodawcy zostały wskazane następujące pozycje PKD, tj.:

64.20.2 – Działalność holdingów finansowych;
64.91.Z – Leasing finansowy;
64.92.Z – Pozostałe formy udzielania kredytów;
64.99.Z – Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych;
70.10.Z – Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych.
Tym samym, z uwagi na fakt, że Pożyczkodawca posiada nadwyżki finansowe, w ramach przyjętej w grupie strategii gospodarczej oraz modelu biznesowego jedną z funkcji pełnionych przez Pożyczkodawcę będzie udzielanie wsparcia finansowego zgodnie z zapotrzebowaniem poszczególnych spółek z grupy, w tym Wnioskodawcy.
Tak więc, założeniem jest, że Pożyczkodawca udzielać będzie Wnioskodawcy lub innym spółkom z grupy kolejnych oprocentowanych pożyczek.
W rezultacie, niniejszy wniosek dotyczy planowanej pożyczki przez Pożyczkodawcę dla Wnioskodawcy, jak również pożyczek, które mogą zostać mu udzielone w przyszłości.
Jednocześnie, Wnioskodawca pragnie wskazać, że przedmiotem zapytania są udzielane pożyczki, które spełniają warunki wskazane w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy działalność pożyczkowa Pożyczkodawcy w zakresie udzielania przedmiotowych pożyczek podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzysta z przedmiotowego zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, a w związku z tym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy (uzupełnionym pismem z dnia 24 lutego 2017 r.).

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w przedmiotowym przepisie rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Jako świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie (działanie lub zaniechanie) podatnika, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Aby określone świadczenie mogło być uznane za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi zostaje wypłacone wynagrodzenie. Jednocześnie, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W tym miejscu należy wskazać, że czynność udzielenia pożyczki spełnia powyższe przesłanki uznania za świadczenie usług, tj.:

• polega na zobowiązaniu pożyczkodawcy wobec pożyczkobiorcy polegającym do przekazania środków pieniężnych, a pożyczkobiorca zobowiązany jest do zwrotu przekazanych kapitałów;
• w takim wypadku powstaje pomiędzy pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą stosunek zobowiązaniowy;
• świadczącym usługę jest pożyczkodawca, a odbiorcą usługi pożyczkobiorca;
• wynagrodzeniem za świadczoną usługę jest kwota otrzymanych odsetek.

Jednocześnie, aby dana usługa podlegała opodatkowaniu VAT powinna być wykonana przez podatnika VAT. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe regulacje należy stwierdzić, że pod pojęciem podatnika prowadzącego działalność gospodarczą ustawa VAT rozumie:

• działalność wykonywaną przez osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne;
• działalność wykonywaną bez względu na cel i rezultat takiej działalności;
• działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody;
• działalność obejmującą w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wskazano w przedstawionym stanie faktycznym Pożyczkodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Udzielając pożyczki ma na celu osiągnięcie korzyści finansowych w postaci odsetek. Jednocześnie, udzielanie pożyczek ma zorganizowany charakter, gdyż nie jest wykonywane jednorazowo, tj. Pożyczkodawca będzie udzielać pożyczek różnym podmiotem z grupy oraz pożyczki te będą udzielane w sposób częstotliwy. Takie działanie wynika z modelu biznesowego Pożyczkodawcy i przyjętej w grupie strategii gospodarczej. W konsekwencji działalność w tym zakresie ma stałą formę (powtarzalność czynności i zamiar wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji).

Mając na uwadze powyższe należy przyjąć, że udzielanie pożyczek przez podatnika VAT (Pożyczkodawcę) spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu VAT. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT i korzystające ze zwolnienia przedmiotowego w tym zakresie.

Powyższe stanowisko jest jednolicie prezentowane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych, w tym m.in.:

• interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 października 2016 r., sygn. ITPP1/4512-612/16-1/JP. „Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Zatem pożyczkodawca działa w charakterze podatni...