Ważny wyrok TS UE ws. kredytów hipotecznych

W przypadku uznania danej umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną konsument ma prawo żądać od banku rekompensaty, która wykracza poza zwrot zapłaconych rat – wynika z ogłoszonego w czwartek wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS UE). Jednocześnie sędziowie uznali, że banki nie mają z kolei prawa do dochodzenia podobnych roszczeń względem konsumentów. Nowy wyrok jest korzystny dla tzw. frankowiczów.

Wyrok TS UE z 15 czerwca 2023 r. (sygn. akt – C-520/21) jest zgodny z wcześniejszą – korzystną dla kredytobiorców – rekomendacją rzecznika generalnego TS UE z lutego br. Już wtedy wskazano, że bank nie powinien dochodzić od frankowiczów kwot innych niż zwrot przekazanego kredytu i odsetek za opóźnienie. W tym stanowisku podkreślono, że bank nie może czerpać korzyści z sytuacji, która powstała w efekcie bezprawnego działania banku.

„Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych. Prawo to stoi natomiast na przeszkodzie temu, by banki dochodziły podobnych roszczeń względem konsumentów” – uznał TS UE.

Sprawa dotyczyła konsumenta i jego żony, którzy w 2008 r. zawarli z Bankiem M. umowę kredytu hipotecznego. Kredyt ten był indeksowany do franka szwajcarskiego, a miesięczne raty miały być spłacane w złotówkach (po przeliczeniu zgodnie z kursem według tabeli kursów walut obcych banku w dniu zapłaty danej raty). Później konsument uznał, że klauzule przeliczeniowe i ich obecność skutkują nieważnością całej umowy. Finalnie polski sąd skierował do TS UE zapytanie, czy prawo unijne pozwala stronom umowy uznanej za nieważną żądać rekompensat wykraczających poza zwrot kwot zapłaconych i ustawowych odsetek za zwłokę.

„W niniejszej sprawie ewentualne uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną jest skutkiem stosowania nieuczciwych warunków przez Bank M. W związku z tym nie można dopuścić ani do tego, by czerpał on korzyści gospodarcze ze swojego niezgodnego z prawem zachowania, ani do tego, by otrzymał odszkodowanie za niedogodności nim wywołane” – podkreślił TS UE.

mp