Weksel sposobem na korektę kosztów?

Pytanie podatnika: Czy zamiana zobowiązania handlowego na zobowiązanie finansowe udokumentowane wekslem własnym, dla których termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, oznacza uregulowanie zobowiązania w rozumieniu art. 15b ustawy o CIT w momencie wystawienia i wydania weksla wierzycielowi, a tym samym skutkuje brakiem obowiązku zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o koszty wynikające z tego zobowiązania handlowego?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 marca 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 26 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy zamiana zobowiązania handlowego na zobowiązanie finansowe udokumentowane wekslem własnym, dla których termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, oznacza uregulowanie zobowiązania w rozumieniu art. 15b ustawy o CIT w momencie wystawienia i wydania weksla wierzycielowi, a tym samym skutkuje brakiem obowiązku zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o koszty wynikające z tego zobowiązania handlowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 marca 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy zamiana zobowiązania handlowego na zobowiązanie finansowe udokumentowane wekslem własnym, dla których termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, oznacza uregulowanie zobowiązania w rozumieniu art. 15b ustawy o CIT w momencie wystawienia i wydania weksla wierzycielowi, a tym samym skutkuje brakiem obowiązku zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o koszty wynikające z tego zobowiązania handlowego

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną mającą siedzibę w Polsce i będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest między innymi sprzedaż elementów wykorzystywanych w budowie torowisk i dostawa nowoczesnych systemów nawierzchni szynowych, które nabywa dla celów swojej działalności gospodarczej od podmiotów zagranicznych, dla których termin płatności jest dłuższy niż 60 dni.

Koszty związane z tymi nabyciami nie są wymienione w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.; dalej także: „ustawa o CIT”) i zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów Spółki zgodnie z zasadami określonymi w art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka w momencie sprzedaży towarów zalicza wartość zakupionych towarów do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z zasadami określonymi w art. 15 ustawy o CIT. Nie dokonuje za nie płatności w terminie 90 dni od daty zaliczenia tej wartości w koszty uzyskania przychodu. Zamiast tego, Spółka reguluje te zobowiązania, poprzez ich zamianę na zobowiązania wekslowe, w wyniku wystawienia i wydania weksla własnego wierzycielowi. Jednocześnie, Spółka i wierzyciel zawierają porozumienie wyraźnie wskazujące na zgodny zamiar dokonania zamiany dotychczasowego zobowiązania handlowego na zobowiązanie wekslowe. W księgach Spółki powyższe czynności są odzwierciedlane poprzez wyksięgowanie „zobowiązania z tytułu dostaw i usług” oraz zaksięgowanie „zobowiązanie wekslowe”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zamiana zobowiązania handlowego na zobowiązanie finansowe udokumentowane wekslem własnym, dla których termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, oznacza uregulowanie zobowiązania w rozumieniu art. 15b ustawy o CIT w momencie wystawienia i wydania weksla wierzycielowi, a tym samym skutkuje brakiem obowiązku zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o koszty wynikające z tego zobowiązania handlowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, wystawienie weksla własnego, który zamieni zobowiązanie handlowe na zobowiązanie finansowe na mocy podpisanego weksla, udokumentuje uregulowanie zobowiązania handlowego przez jego wygaśnięcie na gruncie prawa cywilnego i tym samym przestanie skutkować potrzebą korygowania kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z powszechnym rozumieniem „zapłata” oznacza „uiszczenie należności za coś, zapłacenie; należność, kwota płacona doraźnie za coś (zwykle pieniędzmi, czasem produktami, towarami)”. Ze słownikowego rozumienia pojęcia „zapłata” nie wynika zatem konieczność uiszczenia należności pieniędzmi. Oznacza to, że wykładnia językowa nie ogranicza tego pojęcia tylko do transferu środków pieniężnych. Interpretacja pojęcia „uregulowanie” zawartego w art. 15b ust. 1 i 2 ustawy o CIT z uwzględnieniem celu, jakiemu miał służyć wprowadzony przepis, zasadniczo potwierdza wnioski wynikające z zastosowania wykładni językowej. Przez „uregulowanie zobowiązania” na gruncie ustawy o CIT należy rozumieć wszystkie przyjęte sposoby wygaśnięcia zobowiązania bez uszczerbku dla wierzyciela. W szczególności jako „uregulowanie zobowiązania” należy rozumieć wszystkie te czynności, które mieszczą się w pojęciu „zapłata”. Uregulowanie zobowiązania występuje wówczas, kiedy zobowiązanie wygasa w rozumieniu Kodeksu cywilnego, ale wierzyciel nie ponosi uszczerbku majątkowego (jego interes majątkowy jest zaspokojony). Zapłata w Kodeksie cywilnym występuje w kontekście świadczeń mających charakter pieniężny (tak przykładowo: P. Woźniakiewicz, A. Żurawiecka, Wykładnia pojęcia „uregulowanie zobowiązania” na gruncie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Przegląd Podatkowy, 2013, nr 6, s. 8). Natomiast na podstawie wykładni literalnej, systemowej i celowościowej możliwe jest uznanie, że zakres pojęciowy „uregulowania zobowiązania” jest dodatkowo szerszy niż zapłata i może mieścić w sobie także inne zdarzenia związane z uporządkowaniem stosunków zobowiązaniowych prowadzącym do zwolnienia dłużnika z obowiązku świadczenia. Znajduje to potwierdzenie w orzecznictwie, jak przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 października 2005 r., sygn. akt: I FSK171/05, w którym wskazano, że: „(...) Pojęcie „uregulowania należności” jest pojęciem szerszym od pojęcia „zapłaty należności”, którego racjonalny ustawodawca używa również w tej samej jednostce redakcyjnej. Skoro zatem ustawodawca użył pojęcia „uregulowane” a nie „zapłacone”, to uznać należy, że dopuścił różne sposoby uregulowania należności wobec sprzedawcy towaru”.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uregulowanie zobowiązania w rozumieniu ustawy o CIT stanowi zatem m.in.:

• płatność gotówkowa, czek gotówkowy, dowód wpłaty na rachunek bankowy,
• bezgotówkowa forma zapłaty, w tym m.in. przelew, przekaz pocztowy, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy,
• akredytywa,
• weksel własny, weksel trasowany,
• potrącenie, kompensaty, okresowe rozliczenia saldami, rozliczenia planowe.

Spółka reguluje zobowiązanie z tytułu zapłaty ceny za towary poprzez wręczenie Wierzycielowi weksla własnego. Na gruncie ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (t.j. Dz.U. z 1936 r., Nr 37, poz. 282 ze zm., dalej: „Prawo wekslowe”), jak również w oparciu o wykształconą praktykę obrotu gospodarczego potwierdzoną orzecznictwem sądowym, weksel może pełnić szereg funkcji. Funkcja, jaką pełni weksel w danym stosunku prawnym, w dużej mierze zależy od woli stron. W szczególności, wystawienie weksla może mieć charakter wykonania innego zobowiązania lub też może przybrać formę zabezpieczenia wykonania zobowiązania w określonym terminie. Sprecyzowanie tej roli w konkretnym stosunku prawnym powinno się przekładać na konsekwencje podatkowe związane z wystawieniem weksla na gruncie prawa podatkowego. W reżimie prawa cywilnego wskazuje się, że jedną z podstawowych funkcji weksla jest funkcja płatnicza, w związku z czym, jeśli strony tak postanowią weksel może pełnić rolę pieniądza, bowiem jego wręczenie prowadzi do zaspokojenia (i wygaśnięcia) konkretnego zobowiązania (M. Czarnecki, L. Bagińska; Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Wydanie 2, Warszawa 2000, s. 28). W doktrynie prawa cywilnego podkreśla się, że jeżeli dłużnik wręcza weksel, a wierzyciel go przyjmuje, i strony postanawiają jednocześnie, że wręczenie weksla stanowi zaspokojenie roszczenia wierzyciela (np. zapłatę za sprzedany towar), dotychczas istniejący stosunek zobowiązaniowy między wierzycielem a dłużnikiem (w analizowanym przypadku stosunek zobowiązaniowy z tytułu zapłaty ceny za towary) wygasa, z uwagi na zaspokojenie wierzyciela. Na miejsce wyg...