Wyłączenia z podstawy wymiaru składek ZUS - zmiany od 1 września

Z początkiem przyszłego miesiąca, tj. od 1 września 2023 r., wejdą w życie zmiany w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z nimi m.in. do 450 zł miesięcznie wzrośnie miesięczna wartość zwolnienia ze składek ZUS finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu. Ponadto usankcjonowana zostanie stosowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych procedura rozliczeń i przeliczeń walutowych w zakresie składek przekazywanych przez inne podmioty niż płatnik składek. Pozostałe zmiany mają charakter porządkujący.

Zwolnienia ze składek ZUS - przepisy zmienione

1. Posiłki dla pracowników

Zgodnie ze zmianami wprowadzanymi rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 sierpnia 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek nie będą stanowić następujące przychody:

• wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów i kart przedpłaconych uprawniających do nabycia wyłącznie posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 450 zł,
  
  Obecnie podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 300 zł.
  
  Jak wynika z powyższego, do 450 zł miesięcznie wzrośnie miesięczna wartość zwolnienia ze składek ZUS finansowanych przez pracodawcę posiłków. Dodatkowo zwolniona z podstawy wymiaru składek będzie wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów i kart przedpłaconych uprawniających do nabycia wyłącznie posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych.
   
• dodatek za warunki pracy z tytułu wykonywania pracy za granicą (dodatek walutowy), przysługujący nauczycielom zatrudnionym w publicznych szkołach i szkołach polskich (obecnie: szkolnych punktach konsultacyjnych) przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej - określony w odrębnych przepisach wydanych przez Ministra Edukacji i Nauki (obecnie: Ministra Edukacji Narodowej i Sportu).
  
  Nazwy szkół dostosowano do zmian w ustawie o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2245, z późn. zm.) wprowadziła bowiem zmiany m.in. w zakresie typów szkół, zastępując z dniem 1 września 2019 r. dotychczasowe „szkolne punkty konsultacyjne przy polskich placówkach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej” „szkołami polskimi przy polskich placówkach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej”.

2. Rozliczenia i przeliczenia walutowe

Ponadto, od września usankcjonowana będzie stosowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych procedura rozliczeń i przeliczeń walutowych w zakresie składek przekazywanych przez inne podmioty niż płatnik składek, a mianowicie od przyszłego miesiąca stanowiące podstawę wymiaru składek przychody pracownika osiągane w walutach obcych wypłacane przez:

• płatnika składek przelicza się na złote w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• pozostałe podmioty przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w dniu wypłaty, a jeżeli nie jest to dzień roboczy, to w następnym dniu, który jest dniem roboczym, a w przypadku gdy w tym dniu nie ogłoszono takiego kursu - według ostatniego kursu ogłoszonego przed tym dniem.

W myśl art. 11a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Regulacja ta wypełnia swoją funkcję w przypadku pracowniczych przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek uzyskiwanych od pracodawców, którzy są płatnikami składek. W takich przypadkach płatnicy składek mają wiedzę o dacie uzyskania przychodu przez pracownika w walucie obcej, a co za tym idzie o tym jaka data kursu waluty obcej powinna zostać przyjęta przy przeliczeniu tego wynagrodzenia na złote. Płatnicy składek wypłacający środki na rzecz pracowników mają możliwość ustalenia momentu uzyskania przychodu przez pracowników (tj. postawienia środków do dyspozycji pracownika) zarówno w obrocie gotówkowym, jak i bezgotówkowym biorąc pod uwagę znajomość krajowych zasad rozliczeń bankowych.

Zastosowanie ww. zasady nie jest jednak możliwe do zrealizowania w praktyce, gdy pracownik uzyskuje przychód w walucie obcej, który stanowi podstawę wymiaru składek, od podmiotów niebędących płatnikami składek, np. od zagranicznych kas urlopowych, tytułem świadczeń urlopowych i ekwiwalentów za niewykorzystany urlop. Dotyczy to m.in. wypłat otrzymywanych już po zakończeniu stosunku pracy od austriackiej - BUAK i niemieckiej SOKA-BAU ULAK kasy urlopowej. W Austrii i Niemczech składki od świadczeń urlopowych i ekwiwalentów pobierają oraz gromadzą tzw. kasy urlopowe. Takie instytucje finansowe funkcjonują w niektórych państwach UE, a pracodawcy, w szczególności z branży budowlanej, zobowiązani są odprowadzać do nich składki urlopowe za swoich pracowników. Obowiązek przynależności do kasy urlopowej nie dotyczy pracowników, którzy należą do kasy urlopowej w swoim kraju. W Polsce nie funkcjonują kasy urlopowe i dlatego dla polskich pracowników delegowanych do pracy np. w Austrii i Niemczech, przynależność do kasy urlopowej jest obligatoryjna.

Zmiana usprawni i ułatwi ustalanie wysokości otrzymanych przez ubezpieczonego świadczeń w przeliczeniu na złote i rozliczenie środków na kontach płatników składek, jeżeli są one przekazywane bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od świadczeń urlopowych lub ekwiwalentów za niewykorzystany urlop, wypłacanych przez kasy urlopowe (lub inne podmioty do tego uprawnione, niebędące płatnikami składek).

Zwolnienia ze składek ZUS - przepisy uchylone

Od 1 września br. z katalogu wyłączeń z podstawy wymiaru składek ZUS usunięte zostaną:

• nagrody Ministra Gospodarki za szczególne osiągnięcia w eksporcie,
  
  Nagrody wskazane w tym przepisie aktualnie nie są wypłacane.
• odprawy wypłacone pracownikom powołanym do zasadniczej służby wojskowej na podstawie art. 125 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej,
  
  Wyłączenie to straciło nie tylko swoje umocowanie ustawowe, ale stało się również bezprzedmiotowe ze względu na wskazanie przez ustawodawcę osób powołanych do terytorialnej służby wojskowej jako jedynych uprawionych do wspomnianej wyżej odprawy, a odprawy dla tych osób nigdy nie korzystały z tego wyłączenia.
• koszty opłacenia przez pracodawcę składek z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na życie na rzecz pracowników, dotyczących ryzyk grup 1 oraz 3-5 działu I wymienionego w załączniku do ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, która utraciła moc z dniem 1 stycznia 2004 r. na podstawie art. 256 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej,
• koszty poniesione przez pracodawcę na nabycie na rzecz pracowników jednostek uczestnictwa:
  
  a) funduszy powierniczych w rozumieniu ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszami powierniczymi, która utraciła moc z dniem 4 stycznia 1998 r. na podstawie art. 191 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi,
  
  b) funduszy inwestycyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych, która utraciła moc z dniem 1 lipca 2004 r. na podstawie art. 330 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
  
  
  Aktualnie ww. wyłączeń dot. kosztów nie stosuje się.

Redakcja podatki.biz