Wystawianie faktur i paragonów podczas zawieszenia działalności

Podatnik, który „zawiesza” prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, pozostaje nadal podatnikiem podatku od towarów i usług i dlatego spoczywają na nim określone obowiązki podatkowe. Jednocześnie przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności ma jednak pewne uprawnienia i obowiązki, które mają związek z działalnością prowadzoną przed datą zawieszenia.

Z wnioskiem o interpretację zwrócił się przedsiębiorca (radca prawny), który od 2 stycznia 2024 r. jest zobowiązany do zakończenia albo zawieszenia działalności gospodarczej. Podczas prowadzenia działalności wykonywał zastępstwo procesowe z urzędu, jako pełnomocnik albo jako obrońca. Księgowość sądu zwraca się do niego o wystawienie faktury VAT w celu wykonania wyroku i zapłaty wynagrodzenia. Podobnie z rozliczeniem usługi świadczonej na podstawie zawartej umowy zlecenia o zastępstwo procesowe osoby fizycznej albo prawnej albo obrony - po zakończeniu zastępstwa albo obrony klient żąda faktury VAT albo paragonu fiskalnego.

Wątpliwości radcy dotyczą kwestii, czy jest on uprawniony do wystawienia faktury VAT albo paragonu fiskalnego za wykonywane czynności zastępstwa procesowego, obrony z urzędu albo z wyboru, a także kurateli - po zawieszeniu działalności gospodarczej, tj. po 2 stycznia 2024 r., w odniesieniu do wykonywanych czynności z umów zawartych przed zawieszeniem działalności. Jego zdaniem - tak.

W wydanej interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził:

Odnosząc się do kwestii obowiązku wystawiania faktur oraz paragonów fiskalnych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej stwierdzić należy, że ustawa nie definiuje pojęcia „zawieszenie działalności”. Kwestia ta została uregulowana m.in. w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ww. ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.

Z kolei, w myśl art. 25 ust. 1 ww. ustawy - Prawo przedsiębiorców, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Natomiast zgodnie z art. 25 ust. 2 ww. ustawy - Prawo przedsiębiorców, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:

1. może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
2. może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6. może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
8. może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zatem, przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

W niniejszej sprawie, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, radca otrzyma wynagrodzenie z tytułu usługi świadczonej na podstawie zawartej umowy zlecenia o zastępstwo procesowe osoby fizycznej, albo osoby prawnej, albo obrony z urzędu, albo z wyboru, a także kurateli, rozpoczętych jeszcze przed momentem zawieszenia działalności gospodarczej.

Jak już wyżej wskazano podatnik, który „zawiesza” prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, pozostaje nadal podatnikiem podatku od towarów i usług i dlatego spoczywają na nim określone obowiązki podatkowe. Jednocześnie w myśl powołanych przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z działalności, ma jednak pewne uprawnienia i obowiązki, które mają związek z działalnością prowadzoną przed datą zawieszenia.

Tym samym, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, w związku z otrzymanym wynagrodzeniem za wykonanie czynności rozpoczętych przed zawieszeniem działalności gospodarczej, tj. przed 2 stycznia 2024 r., przedsiębiorca będzie zobowiązany do wystawiania i wydawania faktur na rzecz klientów będących przedsiębiorcami oraz paragonów fiskalnych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych lub również faktur na żądanie wyrażone w odpowiednim czasie przez klientów będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej i rolnikami ryczałtowymi.

Interpretacja indywidualna z 20 lutego 2024 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.6.2024.4.JG - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz