Zawieszenie działalności gospodarczej. Skutki w VAT

Podatnik, który zawiesza prowadzenia działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności.

Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej – wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 5 marca 2015 r., nr IBPP2/443-1177/14/KO. Wątpliwości wnioskodawcy dotyczyły przede wszystkim kwestii, czy między zapisem w CEIDG o wykreśleniu wnioskodawcy z ewidencji a jego ponowną rejestracją nastąpi jego wykreślenie jako podatnika VAT z ewidencji prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego i konieczność złożenia przez podatnika VAT-Z.

Kto jest podatnikiem VAT?

Dyrektor Izby Skarbowej wyjaśnił, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Wskazał, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Mówi o tym art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
 
Obowiązek rejestracji dla potrzeb VAT

Organ podatkowy wyjaśnił, że w świetle art. 96 ust. 4 ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako podatnika VAT czynnego lub jako podatnika VAT zwolnionego i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie. Jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT (art. 96 ust. 6 ustawy o VAT).

Zawieszenie działalności gospodarczej a VAT

Jak potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej, w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowych dla potrzeb VAT za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Zasadę tę wprowadza art. 99 ust. 7a ustawy o VAT.

VAT a swoboda działalności

Organ podatkowy zwrócił uwagę, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług stanowią autonomiczne regulacje względem przepisów ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 672, z późn. zm.), która reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie.

Wyjaśnił, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W myśl art. 14a ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca niezatrudniający pracowników co do zasady może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Artykuł 14a ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi natomiast, że zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.

Zawieszenie a zaprzestanie wykonywania działalności

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w świetle uregulowań zawartych zarówno w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, jak i ustawie o VAT zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. Podatnik, który zawiesza prowadzenia działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku o wydanie omawianej interpretacji stanu faktycznego, organ podatkowy stwierdził, że nie nastąpiło przez wnioskodawcę zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej, skutkujące obowiązkiem zgłoszenia go naczelnikowi urzędu skarbowego, bowiem jak wskazał sam wnioskodawca, prowadził działalność gospodarczą, dowodem czego jest m.in. prowadzenie urządzeń księgowych (pkpir, rejestry VAT) oraz opłacenie składek ZUS za ten okres.

Organ podatkowy podkreślił, że obowiązek zgłoszenia naczelnikowi urzędu skarbowego zaprzestania prowadzenia działalności następuje w sytuacji, gdy czynny podatnik zaprzestał wykonywać czynności opodatkowane. W rozpatrywanej sprawie natomiast zamiarem wnioskodawcy nie było zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej, lecz jedynie zawieszenie działalności. Tym samym przedsiębiorca nie miał obowiązku złożenia zgłoszenia likwidacyjnego VAT-Z. Przez cały zatem czas posiadał on status czynnego podatnika VAT.

Krzysztof Koślicki